Zygmunt Laskowski

Zygmunt Laskowski

Data i miejsce urodzenia	19 stycznia 1841 Warszawa
Data i miejsce śmierci	15 kwietnia 1928 Genewa
Zawód, zajęcie	lekarz
Uczelnia	Uniwersytet Genewski
Odznaczenia

Tytułowa strona atlasu anatomicznego Laskowskiego (Genewa, 1893)

Zygmunt Władysław Laskowski, Sigismond Ladislas Laskowski (ur. 19 stycznia 1841 w Warszawie, zm. 15 kwietnia 1928 w Genewie) – polski lekarz, anatom, profesor anatomii Uniwersytetu Genewskiego, uczestnik powstania styczniowego, działacz polonijny.

Życiorys

Syn urzędnika Mateusza Laskowskiego i Józefy z Maraszkiewiczów^[1]. Miał braci Aleksandra, Gustawa i Ksawerego. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia medyczne na nowo otwartej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie, jego nauczycielami byli Henryk Fryderyk Hoyer, Ludwik Maurycy Hirszfeld i Włodzimierz Brodowski.

Aktywnie działał w przygotowywaniu powstania styczniowego. W lutym 1863 przy jego udziale przejęto Kasę Królestwa Polskiego, w czerwcu wyjechał do Paryża, by tam zrealizować przejęte w ten sposób listy zastawne i współpracować przy emisji banknotów i bilonu Rządu Narodowego. Część źródeł podaje, że został aresztowany i więziony w Cytadeli Warszawskiej^[2].

Po upadku powstania nie powrócił z emigracji. Uzupełniał studia medyczne w Londynie i Cambridge. Uczył się m.in. u George′a Murraya Humphry′ego. Następnie wrócił do Francji i studiował anatomię pod kierunkiem Marie Philiberta Constanta Sappeya. W 1867 roku obronił pracę doktorską dotyczącą chirurgicznego leczenia guzów jajnika (Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical). W roku 1866 wynalazł nowy sposób balsamowania i przechowywania preparatów anatomicznych, za który otrzymał medal na wystawie paryskiej w roku 1867, w Krakowie 1869 i w Paryżu w 1878 roku.

W latach 1869–1875 był docentem anatomii i chirurgii operacyjnej w szkole praktycznej paryskiego fakultetu medycznego. W 1871 uczestniczył w wojnie francusko-pruskiej jako naczelny chirurg jednego z ambulansów polowych; był też bardzo czynny podczas oblężenia Paryża. Po 1875 przeniósł się do Genewy, zaproszony przez radę stanu Rzeczypospolitej Genewskiej. Tam został współtwórcą wydziału lekarskiego na Uniwersytecie Genewskim. Był działaczem polonijnym w Szwajcarii, założył w Genewie Muzeum Anatomiczne, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1895–1910^[3].

W 1900 Uniwersytet Jagielloński przyznał mu tytuł doktora honoris causa. W 1916 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Genewskiego. Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Postanowieniem prezydenta RP z 19 sierpnia 1926 został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Warszawskiego^[4].

Pod koniec życia zajmował się amatorsko astronomią, był jednym z pierwszych obserwatorów Nova Aquilae 1918^[5].

Żonaty z Zofią Czaplicką. Miał dwóch synów, Zygmunta (inż. chemik, zginął w wypadku w fabryce w Lublinie) i Tadeusza (lekarz stomatolog, zmieszkały w Genewie) i trzy córki, Jadwigę, żonę adwokata Cypriana Pomorskiego, Margueritę, żonę ziemianina Stanisława Burczak-Abramowicza i Helenę, żonę inż. Józefa Lenartowicza z Warszawy.

Odznaczenia

• Order Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Legii Honorowej^[6]
• Order Świętych Maurycego i Łazarza

Wybrane prace

• Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical. Paris: A. Delahaye, 1867
• Ueber ein neues Verfahren von Conservirung anatomischer Leichentheile. Allg. wien. med. Ztg. 17, 1872
• Nowy sposób konserwowania preparatów analomicznych i anatomo-patologicznych: tudzież zachowanie zwłok od prędkiego rozkładu. Pamiętniki Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu 8, 1876
• Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. Cong. périod. internat. d. sc. méd. compt.-rend., ss. 697–703, 1878
• Les procedés de conservation des pieces anatomiques, 1885
• L’embaumement et la conservation des sujets et des preparations anatomiques, 1886
• Grand atlas anatomique, 1877
• Un cas d'amyélencéphalie partielle. Revue médicale de la Suisse romande, 1885
• Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. (Extrait du mémoire couronné par l'Acad. d. sc., arts et belles-lettres de Caen.) Internationale Monatsschrift für Anatomie und Histologie, 1886
• L'embaumement, la conservation des sujets et les préparations anatomiques., 1886
• Atlas iconographique composé de XVI grandes planches chromolitographiques destiné a l'usage des écoles supérieures, des étiudants en médecine, des peintres et des statuaires. Genève: Braun, 1894

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Zakrzewski: „Laskowski, Zygmunt Władysław” W: Polski Słownik Biograficzny tom 16. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971. s. 534–536
• Roman K. Meissner. Profesor doktor medycyny Zygmunt Władysław Laskowski (1841-1928) członek honorowy Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego (szkic do monografii). Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego 12, s. 103–120, 2006
• Śp. prof. Zygmunt Laskowski. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 95 z 24 kwietnia 1928. 
• http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D14462.php

Linki zewnętrzne

• Prace Zygmunta Laskowskiego w bibliotece Polona