Zygmunt Nowicki (1881–1944)

Zygmunt Nowicki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1881
Krasnopol

Data i miejsce śmierci

29 września 1944
Warszawa

Następca

Jerzy Barthel de Weydenthal

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Zygmunt Nowicki (ur. 5 stycznia 1881 w Krasnopolu, powiat sejneński, zm. 29 września 1944 w Warszawie) – działacz ruchu ludowego i pracownik społeczny, w okresie II RP poseł na Sejm I i II kadencji z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Stanisława i Antoniny Jagłowskich. Ukończył w 1899 seminarium nauczycielskie, tajne kursy naukowe i Wyższe Kursy Nauczycielskie w Warszawie[1]. Był nauczycielem w Konarach k. Warki (1903), następnie w Pilaszkowie k. Łowicza, gdzie w 1905 był współorganizatorem tajnego zjazdu nauczycieli Królestwa Polskiego, na którym powołano Związek Nauczycieli Ludowych – został jego prezesem. Był wiceprezesem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Więziony przez władze rosyjskie[1].

W latach 1917–1931 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, Członek Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie (XI 1916 – V 1917)[2].

Po I wojnie światowej ujednolicił programy nauczania. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Z ramienia PSL „Wyzwolenie” od 1922 do 1930 wykonywał mandat posła na Sejm I i II kadencji. Po zjednoczeniu ruchu ludowego w 1931 został członkiem Stronnictwa Ludowego.

Po strajku nauczycieli z 1937 rząd zgodził się na zwołanie zjazdu Związku, który miał wybrać nowe władze. Zygmunt Nowicki był prezesem ZNP w latach 1938–1939. Po kapitulacji Warszawy, w październiku 1939 wraz z czwórką innych członków władz ZNP postanowił przenieść działalność Związku do konspiracji. W ten sposób powstała Tajna Organizacja Nauczycielska (TON), która odegrała ogromną rolę w organizowaniu tajnego nauczania.

Zginął w czasie powstania warszawskiego w 1944. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 150-4-28)[3].

Od 27 lipca 1912 był mężem Zofii Marciszewskiej[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 216. [dostęp 2021-08-21].
  2. ↑ Jerzy Z. Pająk, O rząd i armię. Centralny Komitet Narodowy (1915–1917), Kielce 2003, s. 246 ISBN 83-7133-208-4.
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZYGMUNT NOWICKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-31].
  4. ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

  • Encyklopedia Powszechna PWN, tom 3.
  • Słownik biograficzny zasłużonych dla oświaty i wychowania w Warszawie i województwie stołecznym warszawskim od 1916 r., zeszyt I (zespół redakcyjny Kazimiera Kartasińska i inni), Warszawa 1995, s. 116–117.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zygmunt Nowicki (zm. 1944).jpg
Zygmunt Nowicki (zm. 1944) - polski działacz nauczycielski.