Zygmunt Szkocny
Zygmunt Szkocny (ur. 31 lipca 1911 w Czeladzi, zm. 19 lutego 2003 w Katowicach) – twórca miniaturowych książek, rekordzista Księgi rekordów Guinnessa za najmniejszą książkę świata, honorowy obywatel miasta Czeladź.
Życiorys
Absolwent Wydziału Architektonicznego Budowlanego Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych. Po szkole został pracownikiem Wojewódzkiego Biura Projektów w Katowicach. W 1934 r. stworzył pierwszą miniaturową książkę. Natchnięty artykułem prasowym o królowej holenderskiej Julianie i należącym do niej eksponacie, książeczce wielkości znaczka pocztowego, wydrukowanej przez holenderską oficynę Zandan postanowił wykonać podobne dzieło. Była poświęcona historii III powstania śląskiego – największe formatowo dzieło o wymiarach 20 na 15 mm.
W 1955 r., w wieku czterdziestu czterech lat, uzyskał dyplom – inżyniera budownictwa lądowego na Politechnice Krakowskiej. Po przejściu na emeryturę, po ukończeniu Kursu Prawnego dla Biegłych przez 25 kolejnych lat był biegłym Sądu Wojewódzkiego w Katowicach. Od 1970 r. był aktywnym członkiem Oddziału Śląskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki.
W 1976 r. stworzył ręcznie, wyłącznie przy użyciu piórka technicznego i szkła powiększającego. jedyne w swym rodzaju dzieło, Alfabet łaciński, liczący 28 stron, o mikroskopijnym formacie 1×0,8 mm. Pozycja ta została umieszczona w Księdze rekordów Guinnessa jako najmniejsza książka świata.
Jednym z ostatnich dzieł artysty była biografia Aleca Guinnessa, w której na 40 stronach o wymiarach 3 na 4 mm pomieścił aż 600 liter!
Zygmunt Szkocny zmarł 19 lutego 2003 w swym domu w Katowickiej dzielnicy Piotrowice dożywszy wieku 92 lat.
Twórczość
Zygmunt Szkocny przez całe życie stworzył 165 miniaturowych książek, z czego część została zniszczona w czasie wojny. Niektóre dzieła sam twórca odtworzył ponownie. 87 eksponatów można podziwiać w Muzeum Najmniejszych Książek Świata Zygmunta Szkocnego. Część swych dzieł podarował różnym światowym osobistościom lub instytucjom. Prezenty takie otrzymali: Jan Paweł II, Beatrix, królowa Holandii, Michaił Gorbaczow, Ronald Reagan i Wisława Szymborska. Wśród instytucji i firm posiadających tak unikalne dary znalazły się: Muzeum Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Historii Katowic, Urząd Miasta Czleadź, Parafia Matki Bożej Różańcowej w Katowicach Zadolu oraz Huta Łaziska.
Oprócz książek w tradycyjnym formacie na uwagę zasługują również:
- ustawa budowlana zapisana na znaczku pocztowym,
- akt abdykacji Napoleona I w języku polskim i francuskim wysokości 2,5 mm,
- szachownica wielkości 15x15 mm, z figurkami o wysokości 0,5 do 1 mm rzeźbionymi w srebrze,
- ziarnko grochu, zapisane modlitwami powszechnymi: Ojcze nasz, Zdrowaś Mario i Wierzę w Boga.
Odznaczenia honorowe i zawodowe
- 1967 – Srebrna Odznaka "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego"
- 1971 – Odznaka Działacza Kultury PRLM
- 1973 – Złota Odznaka "Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego"
- 1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
- 1974 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1976 – Dyplom Guinnessa za najmniejszą książkę świata 0,8 mm
- 1984 – Dyplom Ministerstwa Kultury i Sztuki w roku Jubileuszowym 40-lecia Polski Ludowej
- 1989 – Dyplom honorowy Ministerstwa Kultury i Sztuki za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury