Zygmunt Szweykowski (historyk literatury)

Zygmunt Szweykowski

Data i miejsce urodzenia	7 kwietnia 1894 Krośniewice
Data i miejsce śmierci	11 lutego 1978 Poznań
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia literatury polskiej
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1920
Habilitacja	1928
Profesura	1939
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski Wolna Wszechnica Polska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Odznaczenia

Grób profesora Zygmunta Szweykowskiego na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu

Zygmunt Szweykowski (ur. 7 kwietnia 1894 w Krośniewicach, zm. 11 lutego 1978 w Poznaniu) – polski historyk literatury.

Życiorys

Urodził się 7 kwietnia 1894 w Krośniewicach, w rodzinie Ildefonsa i Zofii z Chmielewskich. W 1903 rozpoczął naukę w gimnazjum rządowym w Pułtusku, z którego został wydalony za udział w strajku szkolnym w 1905. Ukończył gimnazjum realne Witolda Wróblewskiego w Warszawie (1912), maturę zdał eksternistycznie w 1913. Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego (doktorat z filozofii w 1920). W latach 1918–1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim. Następnie w Warszawie pracował jako nauczyciel języka polskiego w prywatnej szkole średniej Marty Łojkówny i Gimnazjum Żeńskim im. Juliusza Słowackiego. W 1928 habilitował się we Lwowie na podstawie rozprawy „Lalka” Bolesława Prusa. W 1929 przebywał na studiach w Paryżu. W latach 1933–1934 był redaktorem „Rocznika Literackiego”. W latach 1934–1939 profesor nadzwyczajny Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i w Łodzi, od 1937 zastępca profesora Uniwersytetu Warszawskiego. W 1939 został mianowany profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Poznańskiego.

Był członkiem przybranym Towarzystwa Naukowego we Lwowie, członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

W okresie II wojny światowej wykładowca tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie i Częstochowie. W latach 1946–1964 profesor UAM w Poznaniu, od 1949 członek PAU.

Specjalizował się w XIX-wiecznej prozie polskiej.

Był żonaty z Antoniną Janiszewską, z którą miał trzech synów: Jerzego, Zygmunta Mariana i Piotra.

Został pochowany na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu (pole 31, kwatera A-3-9)^[1].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1970)^[2]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1956)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (24 lutego 1955)^[3]
• Medal Polskiej Akademii Nauki im. Mikołaja Kopernika (1972)
• Medal za „Zasługi dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu” (1975)

Upamiętnienie

Jego imieniem nazwana jest ulica na poznańskim Piątkowie^[4].

Publikacje

• Powieści historyczne Henryka Rzewuskiego (1922)
• „Lalka” Bolesława Prusa (1927)
• Twórczość Bolesława Prusa (1947 i 1972)
• „Trylogia” Henryka Sienkiewicza. Szkice (1961)
• Nie tylko o Prusie (1967)
• „Trylogia” Sienkiewicza i inne szkice o twórczości pisarza (1973)

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 307. [dostęp 2021-11-15].
• Wiesław Ratajczak i Tomasz Sobieraj: Szweykowski Zygmunt. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 491–494. ISBN 978-83-63352-26-4.
• Jarosław Matysiak, Emilia Przylepa, Tomasz Poradzewski: Materiały Zygmunta Szweykowskiego (1894–1978) (P.III-117) Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu [dostęp 2021-11-15].
• Szweykowski Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2014-04-25] .