Zygmunt Wdowiszewski

Zygmunt Wdowiszewski
Data i miejsce urodzenia

10 września 1894
Kraków

Data i miejsce śmierci

25 sierpnia 1978
Nieborów

doktor nauk historycznych
Specjalność: archiwistyka, heraldyka
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

26 czerwca 1933

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Zygmunt Wdowiszewski (ur. 10 września 1894 w Krakowie, zm. 25 sierpnia 1978 w Nieborowie) – historyk, genealog, heraldyk, archiwista, numizmatyk.

Życiorys

Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1914 w krakowskim gimnazjum im. Jana III Sobieskiego. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, a następnie w 1918 znalazł się w szeregach Wojska Polskiego, w którym służył w stopniu porucznika do zakończenia wojny z bolszewikami. Po studiach historycznych na UW pracował w AGAD i Archiwum Skarbowym. Doktorat pod kierunkiem Oskara Haleckiego[1]. Po obronie pracy doktorskiej (26 VI 1933) uzyskał stopień doktora filozofii w dziedzinie historii. Związany z Miesięcznikiem Heraldycznym (od 1930 współredaktor). Od 1936 dyrektor Biblioteki i Zbiorów Ordynacji Przeździeckich w Warszawie. Specjalizował się w genealogii i heraldyce. od 1930 sekretarz oddziału warszawskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Po II wojnie światowej związał się z Toruniem, gdzie prowadził zajęcia z nauk pomocniczych historii na UMK. W latach 1948-1954 kierował udziałem numizmatycznym Muzeum Okręgowego w Toruniu. W latach 1954-1971 był kustoszem Gabinetu Monet i Medali Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1957 był redaktorem pisma "Wiadomości Numizmatyczne"[2]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera M–płd-zach)[3][4]. Nie pozostawił rodziny. Przed śmiercią swoją bogatą bibliotekę podarował Katolickiemu Uniwersytetowi Lubelskiemu, natomiast materiały rękopiśmienne nabyło od spadkobierców Archiwum PAN w Warszawie. Za swoją długoletnią pracę w archiwach, bibliotekach i muzeach w 1955 został odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej i Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1962 r. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[5].

grób Mariana Szydłowskiego i Zygmunta Wdowiszewskiego

Wybrane publikacje

  • Nieznane zapiski heraldyczne, Kraków 1926 (Nadbitka: "Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego").
  • Polska bibljografia heraldyczno-genealogiczna za lata 1914-1921, Kraków: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1923 (Odbitka: "Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego", t. 6).
  • Polska bibljografia heraldyczno-genealogiczna za lata 1922-1924, Kraków: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1926 (Odbitka: "Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego", t. 7).
  • Ród Bogorjów w wiekach średnich, Kraków: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1928 (Odbitka w 100 egz. z 9 tomu "Rocznika Polskiego Towarzystwa Heraldycznego").
  • Wiadomości o Archiwum Ostrowskich w Maluszynie, Warszawa 1929 (Odbitka: "Archeion" 5).
  • Polska bibljografia heraldyczno-genealogiczna za lata 1925-1928, Kraków: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1930 (Odbitka: "Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego", t. 9).
  • Pieczęcie panów litewskich przy drugim akcie Konfederacji Warszawskiej 1573 r., Warszawa 1930 (Nadbitka z ”Miesięcznika Heraldycznego“ 9 (1930), Nr 4).
  • Archiwa szwajcarskie, Warszawa 1930 (Nadbitka: "Archeion" z. 6, s. 84-101).
  • Antoni Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów : studjum historyczno-heraldyczne, przejrz. i do dr. przygot. Zygmunt Wdowiszewski, Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego - Instytutu Popierania Nauki 1932.
  • Inscriptiones clenodiales: zapiski liwskie z XV w, Warszawa 1932 (Nadbitka: "Miesięcznik Heraldyczny" 11 (1932), nr 1).
  • Marek Ambroży z Nissy i jego "Arma Regni Poloniae" z 1562 r, Warszawa: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1934 (odbitka: "Miesięcznik Heraldyczny" 13 (1934), nr 11-12).
  • Uposażenie ks. Wigunta Olgerdowicza przez Władysława Jagiełłę, Warszawa: skł. gł. ”Libraria Nova“ 1935 (Odbitka z Księgi ku czci Oskara Haleckiego wyd. w XXV-lecie jego pracy naukowej).
  • Wiadomości o gdańskim kopjarjuszu urzędowym z XVII w. i o zawartych w nim nobilita, Warszawa: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1936 (odbitka: "Miesięcznik Heraldyczny" (1936), nr 1-3).
  • Exlibris Tadeusza Ogińskiego, kasztelana trockiego, Warszawa 1938 (Odbitka: "Miesięcznik Heraldyczny" 17 (1938), nr 9).
  • Genealogia domu Wazów w Polsce, Warszawa: Polskie Towarzystwo Heraldyczne 1938 (Osobne odbitki: "Miesięcznik Heraldyczny" 17 (1938), nr 6, 7-8; wyd. 2 - 2005).
  • Nieznane dyplomy średniowieczne do dziejów Opactwa Cystersów w Wąchocku, Warszawa 1939 (Odbitka: "Archeion" (1938/1939), z. 16).
  • Akta nadzoru budowlanego w Galicji 1772-1913; Akta szkół artystycznych krakowskich 1818-1900, referaty archiwalne oprac. Zygmunt Wdowiszewski, Warszawa: Państwowy Instytut Historii Sztuki i Inwentaryzacji Zabytków 1946.
  • Ze studiów nad sfragistyką Kazimierza Jagiellończyka, Toruń: Towarzystwo Naukowe 1952 (Odbitka: Księga pamiątkowa 75-lecia Towarzystwa Naukowego w Toruniu).
  • W sprawie herbu Szeliga w Kodeksie Behema, Warszawa 1955 (Nadbitka: "Biuletyn Historii Sztuki", nr 1).
  • Straty artystyczne i kulturalne zbiorów Przeździeckich w Warszawie, Warszawa 1958 (Odbitka: "Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie").
  • Jeszcze o skarbach z Dobiesławic i Karczmisk. Nowy brakteat z czasów Krzywoustego, Warszawa 1959 (Odbitka: "Wiadomości Numizmatyczne" 3 (1959), z. 1-2).
  • Miasta polskie w tysiącleciu, t. 1-2, encyklopedia historyczna, red. Stanisław Pazyra, red. nauk. Mateusz Siuchniński, nauk. dokumentację herbów oprac. Marian Haisig i Zygmunt Wdowiszewski przy współudz. Mariana Gumowskiego, Wrocław: Zakł. Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo 1965.
  • Tytuły polskie nadawane cudzoziemcom, Buenos Aires - Paryż 1966 (Odbitka z trzeciego tomu "Materiałów do biografii, genealogii i heraldyki polskiej", Buenos Aires-Paryż 1966).
  • Skarb monet z Sejn, Warszawa 1967 (Nadbitka: "Wiadomości Numizmatyczne" 11 (1967), z. 1).
  • Genealogia Jagiellonów, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1968 (wyd. 2 2005).
  • Regesty przywilejów indygenatu w Polsce (1519-1793), Buenos Aires - Paryż 1971 (Odb. z piątego tomu "Materiałów do biografii, genealogii i heraldyki polskiej", Buenos Aires-Paryż, 1971).
  • Andrzej Białkowski, Kolekcja generała Jerzego Węsierskiego. Katalog monet i medali, kat. oprac.: monety - przy współpr. Ewy Tarki, medale - Ewa Śliwińska, red. nauk.: monety - Stanisław Suchodolski, medale - Zygmunt Wdowiszewski, Warszawa: Muzeum Narodowe 1974.
  • Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, wstęp Jan Tęgowski, Kraków: Wydawnictwo Awalon 2005 (Wyd. na podst.: Genealogia Jagiellonów, Warszawa 1968 oraz Genealogia Domu Wazów w Polsce, "Miesięcznik Heraldyczny" nr 6, 7-8 1938).

Bibliografia

  • Janusz Grabowski, Zygmunt Wdowiszewski – archiwista, bibliotekarz, muzealnik, znawca nauk pomocniczych historii, w: Miscellanea Historico-Archivistica, t. 20, 2013, s. 191-211.
  • Michał Kozłowski, Oskar Halecki i jego uczniowie. Wzajemne relacje po latach [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, t. 3, Warszawa–Łódź: IPN 2014, s. 24-77 [2].
  • Anna Krzyżanowska, Bibliografia prac Zygmunta Wdowiszewskiego, "Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie" 24 (1980), s. 401-410.
  • Stefan Krzysztof Kuczyński, Wdowiszewski Zygmunt [w:] Słownik historyków polskich, pod red. M. Prosińskiej -Jackl, Warszawa 1994, s. 548-549.
  • Materiały dotyczące Zygmunta Wdowiszewskiego w Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie [3]

Przypisy

  1. ↑ Formalnym promotorem był Jan Karol Kochanowski zob. Jan Tęgowski, Genealogia Jagiellonów w historiografii [w:] Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Awalon 2005, s. 11.
  2. ↑ Michał Kozłowski, Oskar Halecki i jego uczniowie. Wzajemne relacje po latach [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, t. 3, Warszawa–Łódź: IPN 2014, s. 58-59 [1].
  3. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zygmunt Wdowiszewski. rakowice.eu. [dostęp 2018-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  4. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych, zck-krakow.pl [dostęp 2020-05-28].
  5. ↑ Zygmunt Wdowiszewski (1894–1978) – archiwista, bibliotekarz, muzealnik, znawca nauk pomocniczych historii

Media użyte na tej stronie