Arneis

Arneis
‘Arneis’
Ilustracja
Jednoszczepowe wino z odmiany arneis
Gatunek

winorośl właściwa
(Vitis vinifera)

Najstarsza nazwa

Ranaysii (łac., 1432)

Pochodzenie

Włochy

Ważne regiony uprawy

Piemont

Identyfikator VIVC

626[1]

Przeznaczenie owoców

wino, winogrono deserowe

Kolor skórki

zielonożółty

Cechy uprawowe
Dojrzewanie

druga poł. września[2]

Arneis – biały szczep winorośli, uprawiany w północno-zachodnich Włoszech (Piemont, Liguria)[2]. W języku piemonckim arnèis oznacza łobuziaka[3][4]. Nazwa podobno pochodzi od problematycznej uprawy i kapryśnego dojrzewania[3][2]. W obecnym wariancie nazwa arneis po raz pierwszy pojawiła się w 1877[2].

Charakterystyka

Odmiana była znana na pewno już w XV wieku, jako ranaysii[2]. Rośnie bujnie, a dojrzewa w II połowie września[2].

Arneis należy do odmian wonnych, a silny aromat był wykorzystywany, by odciągnąć ptaki od bardziej wartościowych krzewów nebbiolo[2][5]. Arneis było niegdyś wykorzystywane jako domieszka do czerwonych win (np. ze szczepu nebbiolo) albo jako winogrono deserowe[2][6].

Wino

Niski poziom kwasowości, zwłaszcza w przypadku spóźnionego winobrania sprawia, że arneis jest odmianą nadającą się raczej na wina do picia jako młode[2]. Wino z arneis rzadko poddaje się starzeniu w beczkach[2]. Wino cieszy się dobrą reputacją i ma pełną strukturę, choć jest orzeźwiające[2][4][7][8]. Typowe są wytrawne wina stołowe[4], ale arneis dobrze nadaje się również na wina musujące oraz w stylu passito[9]. Wyróżnia się dwa style: owocowy i delikatnie kwasowy oraz złożony, z aromatami kwiatów, jabłek, brzoskwiń i orzechów[6]. Pojawiają się określenia delikatnie aromatyczne[10] oraz stylowe[11].

Charakterystyczny dla odmiany jest aromat gruszek[2][5], a w zależności od źródła podaje się aromaty uzupełniające (migdały[7], brzoskwinie[4]).

Rozpowszechnienie

Arneis jest klasyczna odmianą z Piemontu (Roero, Langhe, Alba)[4][5][7], na mniejszą skalę uprawianą w sąsiedniej Ligurii i na Sardynii[2]. Obszar upraw ulegał wahaniom ze względu na mody[4]. Do lat 80. XX wieku winnice obsadzone starą odmianą arneis powoli karczowano i odmianie groziło wyginięcie, aż w liguryjskich restauracjach nastała moda na wino z tego szczepu[4][12]. Do sukcesu arneis przyczynił się również popyt na białe wina w owym okresie[5]. W I poł. lat 90. XX wieku wino arneis spowszedniało, a popyt i podaż wyrównały się[4].

W spisie powszechnym z 2000 roku zanotowano we Włoszech 745 ha upraw arneis[2]. Na początku XXI wieku arneis uprawiano na ok. 500 ha winnic[6].

W ramach apelacji Roero (na północ od Alby) Arneis ma status DOCG[13][14]. Obok chardonnay i favority jest jedną z podstawowych odmian do produkcji win w apelacji Langhe DOC[13][15].

W Kalifornii (hrabstwa Mendocino i Lake) od przełomu XX i XXI w. podejmuje się eksperymenty z uprawą szczepu arneis[16][17].

Arneis bywa uprawiany w Australii (Wiktoria) i Nowa Zelandia, u winiarzy produkujących wina również z innych włoskich odmian[18][19].

Synonimy

Prócz arneis w użyciu są formy nazwy bianchetta i bianchetto, używa się także określenia nebbiolo bianco[1][2] oraz barolo bianco[9].

Przypisy

  1. ↑ a b Arneis w bazie danych Instytutu Hodowli Winorośli Geilweilerhof (ang.). [dostęp 2014-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-19)].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 54. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.)
  3. ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 37.
  4. ↑ a b c d e f g h MacNeil 2001 ↓, s. 333.
  5. ↑ a b c d Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 160. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.)
  6. ↑ a b c Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 366. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.)
  7. ↑ a b c Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 85. ISBN 978-1840380859. (ang.)
  8. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 328.
  9. ↑ a b Tutto vino 2008 ↓, s. 40.
  10. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 36.
  11. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 327.
  12. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 283.
  13. ↑ a b Stevenson 2005 ↓, s. 268.
  14. ↑ Tutto vino 2008 ↓, s. 214.
  15. ↑ Tutto vino 2008 ↓, s. 199.
  16. ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 683.
  17. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 501.
  18. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 573.
  19. ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 615.

Bibliografia

  • Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.)
  • Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.)
  • Tutto vino. Guida complete ai vini d’Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.)

Media użyte na tej stronie

Pescaja Langhe Arneis 2006.jpg
Autor: Tomas er, Licencja: CC BY-SA 3.0
Langhe Arneis 2006 from Pescaja, a white wine from Piemonte (DOC Langhe, grape variety Arneis)