Kółko rolnicze

Kółko rolnicze – dobrowolne społeczno-gospodarcze organizacje rolników, działające w celu zwiększenia i doskonalenia produkcji rolnej. Część z nich tworzyła spółdzielnie kółek rolniczych (SKR), gospodarując gruntami lub oferując usługi w zakresie mechanizacji rolnictwa.

Historia

Zjazd kołek rolniczych w Krakowie - delegaci (1909)

Wielkopolskie Towarzystwo Kółek Rolniczych – logo z 1929

Pierwsze kółka rolnicze na terenach polskich powstały w roku 1862 w Piasecznie^[1] koło Gniewa i w 1866 w Dolsku^[1] koło Śremu. Rozwinęły się w okresie międzywojennym.

W PRL traktowane przez władze jako narzędzie socjalistycznej przebudowy wsi, kolektywizacji i realizacji zasad demokracji socjalistycznej na wsi. Po 1944 r. przejęte przez Związek Samopomocy Chłopskiej, po 1956 r. odrodziły się, od 1959 zostały przymusowo zrzeszone w Centralnym Związku Kółek Rolniczych.

W latach 70. XX w., popierane przez władze, kółka rolnicze odeszły od swojej tradycyjnej funkcji wspólnego użytkowania maszyn i świadczenia usług dla gospodarstw chłopskich. Coraz częściej rozwijały zespołową produkcję roślinną i zwierzęcą, stając się jedną z form własności społecznej ziemi. Obszar gruntów przez nie użytkowanych powiększył się o 143%^[2].

Od 1975 r. wraz z Kołami Gospodyń Wiejskich i branżowymi organizacjami rolniczymi tworzą Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych (KZRKiOR).

Zobacz też

• Państwowy Ośrodek Maszynowy
• Rolnicza spółdzielnia produkcyjna

Przypisy

Bibliografia

• Włodzimierz Bzowski: Praca społeczno-gospodarcza wsi wielkopolskiej. Wyd. 2. Warszawa 1921.
• A. Marczakiewicz, Z. Markowicz, J. Stępiński: 130-lecie Kółek Rolniczych. Krótki zarys historii Kółek Rolniczych (1862–1992), KZRKiOR, Warszawa 1992

Linki zewnętrzne

• Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych