MRZ

MRZ (Machine Readable Zone – Strefa Odczytu Maszynowego) to obszar na różnego rodzaju dokumentach, zawierający zapisane czcionką do odczytu maszynowego (najczęściej OCR-B) dane zawarte w danym dokumencie w sposób skrócony. Celem takiego zapisu jest ułatwienie komputerowego odczytu dokumentu na lotniskach.

Format prezentacji tych danych jest zestandaryzowany przez ICAO Document 9303 (zatwierdzony przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną ISO/IEC 7501-1) i dla paszportów (które są dokumentami typu 3) zawierają 2 linie po 44 znaki i są to:

  • nazwisko i imię posiadacza
  • numer paszportu
  • obywatelstwo
  • data urodzenia
  • płeć
  • data ważności paszportu
  • numer identyfikacyjny obywatela

Format

Paszporty

W kodowaniu danych mogą być użyte litery alfabetu łacińskiego A-Z, cyfry 0-9 oraz znak < jako separator poszczególnych pól (lub zastępujący spację). Dla paszportu znaczenie poszczególnych pól jest następujące:

Wiersz 1

numer polaznak(i)znaczenie
1A-ZP, oznacza paszport
2A-Ztyp paszportu (dla krajów, które wydają paszporty różnych typów)
3-5A-Zkod państwa wydającego dokument wg ISO 3166-1 alpha-3
6-44A-Znazwisko, oddzielone od imienia (imion) dwoma separatorami (<<)

Wiersz 2

numer polaznak(i)znaczenie
1-9A-Z, 0-9numer paszportu
100-9cyfra kontrolna dla pól 1-9
11-13A-Zobywatelstwo posiadacza (ISO 3166-1)
14-190-9data urodzenia (RRMMDD)
200-9cyfra kontrolna dla pól 14-19
21A-Zpłeć (M dla mężczyzn, F dla kobiet lub < dla płci nieokreślonej)
22-270-9data ważności paszportu (RRMMDD)
280-9cyfra kontrolna dla pól 22-27
29-42A-Z, 0-9numer identyfikacyjny (w polskim paszporcie PESEL nie jest wpisywany)
430-9cyfra kontrolna dla pól 29-42 (może być 0 lub znak "<", jeżeli nie ma numeru identyfikacyjnego)
440-9cyfra kontrolna dla cyfr w polach 1-10, 14-20 i 22-43

Cyfrę kontrolną wylicza się w następujący sposób: każda pozycja ma swoją wartość (dla cyfr wartością są te cyfry, dla liter A-Z liczby 10-35, dla znaku < jest 0). Wartość z każdej pozycji jest mnożona przez swoją wagę – wagi powtarzają się cyklicznie, są to cyfry 7, 3, 1. Po wymnożeniu każdej pozycji przez wagę sumuje się wyniki, a otrzymaną liczbę dzieli przez 10. Cyfrą kontrolną jest reszta z dzielenia przez 10.

Przykład:

Numer paszortu:  A   A  1   2   3   4   5   6   7
Wartości pól:   10  10  1   2   3   4   5   6   7
Wagi:            7   3  1   7   3   1   7   3   1
Wynik mnożenia: 70+ 30+ 1+ 14+  9+  4+ 35+ 18+  7 = 188

188 / 10 = 18 reszty 8
Cyfra kontrolna = 8

Niektóre oznaczenia kraju wydającego paszport i obywatelstwa są inne niż ISO 3166-1:

  • D – Niemcy
  • GBD – Brytyjskie terytoria zależne
  • GBN – narodowość brytyjska (za granicą)
  • GBO – Brytyjski Obywatel za granią (?)[1]
  • GBP – Brytyjska osoba chroniona
  • GBS – podmiot brytyjski
  • UNA – agent specjalny ONZ
  • UNK – obywatel Kosowa posiadający paszport wydany przez Tymczasową Misję Administracyjną ONZ w Kosowie
  • UNO – paszport wydany przez ONZ
  • XOM – Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich
  • XXA – apatryda, na podstawie Konwencji o Statusie Bezpaństwowców z 1954 roku
  • XXB – uchodźca, na podstawie Konwencji o Statusie Uchodźców z 1951 roku
  • XXC – uchodźca, inny niż na podstawie Konwencji
  • XXX – nieustalone obywatelstwo/narodowość

Inne dokumenty podróży (np. dowody osobiste)

Dane zawarte z MRZ dowodów osobistych ułożone są w 3 liniach po 30 znaków. Używane są, podobnie jak w paszportach, litery A-Z, cyfry 0-9 oraz znak "<".

Wiersz 1

PoleZnakZnaczenie
1A-ZI, A lub C na oznaczenie dokumentu podróży innego niż paszport
2A-Ztyp
3-5A-Zkod kraju wydającego dokument
6-14A-Z, 0-9Numer dokumentu
150-9cyfra kontrolna dla pól 6-14
16-30A-Z, 0-9inne dane, zgodnie z uznaniem państwa wydającego

Dodatkowo, poza kodowaniem ISO 3166-1, jako kod państwa wydającego może być użyte

  • XCC – Wspólnota Karaibska

Wiersz 2

PoleZnakZnaczenie
1-60-9Data urodzenia (RRMMDD)
70-9cyfra kontrolna dla pól 1-6
8A-Zpłeć (M dla mężczyzn, F dla kobiet, < dla płci nieokreślonej)
9-140-9data ważności dokumentu (RRMMDD)
150-9cyfra kontrolna dla pól 9-14
16-18A-Zobywatelstwo
19-29A-Z, 0-9inne (dla posiadaczy dokumentów amerykańskich może to być umieszczony numer ich paszportu)
300-9cyfra kontrolna dla pól 6-30 z 1. wiersza oraz 1-7, 9-15, 19-29 z 2. wiersza

W wierszu 3 umieszczone są nazwisko (nazwiska) i imiona posiadacza w formacie NAZWISKO<<IMIE<<. W przypadku, gdy nazwisko jest dwuczłonowe, oba człony rozdziela znak "<", a gdy ma się 2 imiona to również są one rozdzielone znakiem "<". Dla osoby, która nazywa się Adam Jerzy Bachleda-Curuś, zapis będzie wyglądał BACHLEDA<CURUS<<ADAM<JERZY<<<. Narodowe znaki diakrytyczne są transliterowane na odpowiednie znaki alfabetu łacińskiego. Transliteracja znaków cyrylicy zależy od państwa.

Zobacz też

  1. W wersji anglojęzycznej Wikipedii opisane jako "British Overseas citizen"