Zbójcerze

Zbójcerze – grupa rycerzy-rozbójników występująca w komiksach serii Kajko i Kokosz autorstwa Janusza Christy. Nazwa to zbitka wyrazowa słów „zbójcy” i „rycerze”; przypomina niem. Raubritter choć umundurowanie ich jest odwołaniem do krzyżaków.

Po raz pierwszy pojawiają się w komiksie Szkoła latania[1]. Dowodzi nimi Hegemon, zwany Krwawym Hegemonem[2][3], a jego zastępcą jest Kapral. Noszą białe mundury z czarnym krzyżem i okrągłą sprzączką. Ich ulubiona metoda walki to „ćwiartowanie na plasterki”, a okrzyk „NA PLASTERKI!” jest jednym z najbardziej popularnych cytatów z serii[4][5][6]. Zadanie, które sobie stawiają, to zdobycie Mirmiłowa – rodzimego grodu Kajka i Kokosza. Próbują tego za pomocą drabin[7], podkopów[8], maszyn oblężniczych[9] i taranów[10]. Prawie żadna z metod nie okazuje się skuteczna. Od albumu Urodziny Milusia (epizodu Łaźnia) ich liczba przez autora zostaje ograniczona do ośmiu. W tej liczbie zbójcerze występują w pozostałych 6 tomach, choć są wyjątki (np. w „Cudownym leku” w kilku kadrach widać dwunastkę). W nowych albumach Maćka Kura i Sławomira Kiełbusa autorzy powrócili do większej (nie sprecyzowanej) liczby Zbójcerzy.

Głównymi zbójcerzami są:

  • Hegemon – wódz Zbójcerzy. Podstępny, żądny władzy, ale też narcystyczny i uważający się za geniusza strategii. W wersji animowanej głosu użyczył mu Grzegorz Pawlak.
  • Kapral – Prawa ręka Hegemona. Krzykliwy i agresywny. Większość czasu przyklaskuje przywódcy i jest pochlebcą, jednak ilekroć nadarza się okazja próbuje go zdetronizować i samemu objąć dowództwo. W wersji animowanej głosu użyczył mu Jacek Kopczyński.
  • Oferma – najbardziej leniwy[11], głupi[12] i nieporadny[13] ze wszystkich zbójcerzy, krzywdzony przez kamratów[14] i zawsze wypychany „na ochotnika”[15] do różnych niebezpiecznych zadań. Oferma wydaje się mieć bardziej neutralną relację z Kajkiem i Kokoszem, którzy wydają się być kompletnie nim nie przejęci. Postać Ofermy uważana jest za wzorowaną na Szwejku[16][17]. W wersji animowanej głosu Ofermie użyczył Abelard Giza.
  • Siłacz – największy i najsilniejszy[18] ze wszystkich zbójcerzy.

Geneza

Zbójcerze są parodią Niemców, co jest zwłaszcza widoczne przy postaci Kaprala, który ma „hitlerowski” wąsik. Christa początkowo nazwał ich „Szprechowie”, a na tarczach mieli nosić znak przypominający swastykę, ale zostało to odrzucone przez cenzurę w PRL-u jak zbyt kontrowersyjna aluzja nie odróżniająca „dobrych” Niemców z NRD i „złych” z RFN[19]. Krzysztof Janicz prowadzący bloga „Na plasterki!!!” poświęconego twórczości Christy przedstawił teorię, jakoby zbójcerze byli inspirowani żandarmami z serii filmów Żandarm z Louisem de Funèsem, które miały wówczas premierę w polskich kinach; Kapral był podobny do st. wachm. Cruchota, Hegemon do komendanta Gerbera, a Oferma do żandarma Fougasse’a[20].

Występy

W krótkiej historii „Profesor Stokrotek” są tylko wspomniani.

Przypisy

  1. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 4.
  2. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 4, kadr 5,6.
  3. Bartek Koziczyński: 333 popkultowe rzeczy... PRL. Poznań: Vesper, 2007. ISBN 978-83-60159-64-4.
  4. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 11, kadr 3.
  5. Janusz Christa, Wielki turniej, KAW, Warszawa 1988, s. 21, kadr 2,4,8,10.
  6. Janusz Christa, Zamach na Milusia, wyd. Rój, Warszawa 1989, s. 26, kadr 3.
  7. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 34, kadr 9.
  8. Janusz Christa, Na wczasach, KAW, warszawa 1988, s. 3 kadr 9.
  9. Janusz Christa, Dzień Śmiechały, KAW, Warszawa 1988, s. 13, kadr 1,2.
  10. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 35, kadr 4.
  11. Janusz Christa, Dzień Śmiechały, KAW, Warszawa 1988, s. 11, kadr 5.
  12. Janusz Christa, Skarby Mirmiła, KAW, Warszawa 1985, s. 28, kadr 1-5.
  13. Janusz Christa, Skarby Mirmiła, KAW, Warszawa 1985, s. 25, kadr 9,10.
  14. Janusz Christa, Skarby Mirmiła, KAW, Warszawa 1985, s. 20, kadr 1.
  15. Janusz Christa, W krainie borostworów, KAW, Warszawa 1987, s. 4, kadr 5,6.
  16. https://rozrywka.trojmiasto.pl/Odliczanie-do-premiery-serialu-o-Kajku-i-Kokoszu-Rewelacyjna-obsada-n153046.html.
  17. http://szuflada.net/kajko-i-kokosz-na-wskros-polscy-woje/.
  18. Janusz Christa, Szkoła latania, KAW, Warszawa 1988, s. 10, kadr 7-9.
  19. Krzysztof Jaskułowski, „McNacjonalizm, czyli kultura popularna w służbie narodu”, Kultura Popularna, 2006, 3 (17), p. 9 – 17.
  20. Krzysztof Janicz: Żandarmi w Warowni (pol.). Na plasterki!!!, 2022-02-05. [dostęp 2011-01-20].