Kątomierz
Kątomierz – przyrząd pomiarowy używany do określenia miary kąta płaskiego[1].
Używany podczas wykonywania rysunków technicznych. Do zastosowań kreślarskich ma postać półkolistej bądź kolistej płytki z naniesioną podziałką kątową.
Do stosowania w pracach traserskich i ślusarskich jest wykonany z metalu, posiada podziałkę z noniuszem, zamocowane obrotowo ramiona pomiarowe i często z dodatkową lupą dla zwiększenia precyzji odczytu.
Kątomierz nawigacyjny – przyrząd stosowany w nawigacji do określania kątów na mapie.
Sitogoniometr – kątomierz kieszonkowy. Używany był w wojsku do pomiarów artyleryjskich. Posiadał podziałkę kątową poziomą od 0 do 800 tysięcznych i od 800 do 1600 tysięcznych oraz podziałkę pionową od 0 do + – 250 tysięcznych.
Rodzaje kątomierzy
Rozróżnia się:
- Kątomierz narzędziowy (ślusarski, uniwersalny);
- Kątomierz poziomicowy (służy do pomiarów kątów na powierzchniach płaskich i walcowych oraz do ustawiania elementów maszyn w położeniu poziomym);
- Kątomierz rysunkowy;
- Kątomierz tachimetryczny (instrument geodezyjny przeznaczony do pomiaru kątów poziomych i pionowych);
Wzorcowanie kątomierzy uniwersalnych
W trakcie wzorcowania kątomierzy uniwersalnych (zarówno noniuszowych, optycznych, zegarowych jak i cyfrowych) w zależności od wyposażenia kątomierza wyznacza się następujące parametry:[2]
- odchyłka płaskości powierzchni pomiarowych
- odchyłka równoległości powierzchni pomiarowych
- błędy wskazań
Zobacz też
- cyrkiel
- ekierka
- krzywik
- linijka
- miara kąta
- protraktor
Przypisy
- ↑ kątomierz, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-16] .
- ↑ Wzorcowanie kątomierzy uniwersalnych (akredytacja PCA) – KUM ŁÓDŹ, www.kumlab.eu [dostęp 2016-07-10] .
Media użyte na tej stronie
Autor: Malyszkz, Licencja: CC BY 3.0
Animacja pokazująca sposób dokonywania pomiaru kątomierzem uniwersalnym. Autor: Krzysztof Zajączkowski. Animacja wykonana w programach Inkscape v 0.47 oraz GIMP v 2.6.8
Autor: Wikinger from en.wiki, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Circular protractor marked in grads
Autor: Malyszkz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budowa kątomierza uniwersalnego. Autor: Krzysztof Zajączkowski. Rysunek wykonany w programie Inkscape v 0.47