61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy

61 Pułk Szkolno-Bojowy
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

31 grudnia 1957

Rozformowanie

31 grudnia 2000

Tradycje
Rodowód

1 eskadra pilotażu
4 eskadra pilotażu

Kontynuacja

3 Ośrodek Szkolenia Lotniczego

Dowódcy
Pierwszy

ppłk pil. Józef Kowalski

Ostatni

płk dr. pil. Anatol Czaban

Organizacja
Numer

JW 5058

Dyslokacja

Biała Podlaska

Rodzaj sił zbrojnych

Siły Powietrzne

MiG-15
PZL TS-11 Iskra

61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy - jednostka wojskowa Sił Powietrznych RP, znajdująca się na obszarze Białej Podlaskiej

Jednostka zakończyła działalność po 2000 roku. W końcowym stadium funkcjonowania, jednostka szkoliła pilotów śmigłowców. Wcześniej szkolono tu także na Iskrach.

Na terenie byłej jednostki znajduje się jeden z najdłuższych pasów startowych Polsce. W związku z tym bardzo często rozważano tam możliwość otwarcia lotniska cywilnego lub lotniska cargo.

Historia

61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy sformowano w 1958 roku na bazie 1 eskadry pilotażu bojowego z Radomia i 4 eskadry pilotażu przejściowego z Oleśnicy[a]. Składał się z dowództwa i sztabu, dwóch eskadr lotniczych, a także dywizjonu technicznego. Od pierwszych dni istnienia pułk został włączony do Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 im. Żwirki i Wigury w Radomiu. W 1964 jednostkę przeniesiono do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Na początku pułk stacjonował na lotnisku w Nowym Mieście nad Pilicą i zajmował się szkoleniem lotniczym podchorążych o specjalności pilotów myśliwskich. Logistycznie jednostka obsługiwana była przez 45 dywizjon dowodzenia lotami i 12 batalion zaopatrzenia. Początkowo podstawowym wyposażeniem był samolot myśliwski MiG-15. Pod koniec 1977 61 lpszb został przeniesiony na lotnisko w Białej Podlaskiej i na nim pozostał do końca swojego istnienia.

Jednostka została rozformowana z dniem 31 grudnia 2000[b]. Na bazie rozformowanego pułku utworzono 3 Ośrodek Szkolenia Lotniczego.

Odznaka pułkowa

Odznaka zawiera wizerunek żurawia wpisanego w szachownicę lotniczą. Nad łacińskim napisem Per aspera ad astra[c] umieszczono rok powstania pułku 1958. Nad szachownicą numer i inicjały pułku 61 LPSzB. Z prawej strony szachownicy stylizowane kontury granicy wschodniej. Odznaka umieszczona w błękitnym tle prostokąta o zaokrąglonej dolnej krawędzi. Zaprojektował ja Sławomir Hetman[1].

Dowódcy pułku

  • ppłk pil. Józef Kowalski (1958 -1962)
  • ppłk pil. Henryk Nowak (1962 -1965)
  • ppłk pil. Tytus Krawczyc (1965 -1968)
  • ppłk pil. Stanisław Konopiński (1968 -1973)
  • ppłk pil. Józef Archita (1973 -1974)
  • płk pil. Kazimierz Wolak (1974 -1976)
  • płk pil. Aleksander Turczyniak (1976 -1978)
  • płk pil. Zdzisław Mularski (1978 -1982)
  • ppłk pil. Jan Fryta (1982 -1986)
  • płk pil. Jan Smolarek (1986 -1990)
  • płk pil. Ryszard Brojek (1985 -1986 i 1990 -1996)
  • ppłk pil. Anatol Czaban (1996 - 2000)

Rombik

W ramach pułku istniał latający na samolotach MiG-15 zespół akrobacyjny "Rombik". Jego dowódcą był płk pil. Władysław Kunicki.

Tego "Rombiku" nie należy mylić z latającym na PZL TS-11 Iskra zespołem akrobacyjnym o tej samej nazwie, wchodzącym w skład 60 LPSz.

Uwagi

  1. ↑ Rozkaz MON nr 57 z 31 grudnia 1957
  2. ↑ Rozkaz szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nr 89 z 10 września 1999
  3. ↑ Przez trudy do gwiazd

Przypisy

  1. ↑ Zdzisław Sawicki [i inni]: Mundur i odznaki Wojska Polskiego. Czas przemian. s. 158.

Bibliografia

  • Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "SWAT", 2011, s. 163-164. ISBN 978-83-1112-14-09.
  • Jednostki Wojskowe (pol.).

Media użyte na tej stronie