Azoty Chorzów

Azoty Chorzów
Odra Chorzów
Ilustracja
Brama KS Azoty Chorzów przy ul. Harcerskiej w Chorzowie (2018)
Pełna nazwaKlub Sportowy Azoty Chorzów
Data założenia1924
Data rozwiązania2002
Państwo Polska
Województwo śląskie
SiedzibaChorzów
Adresul. Harcerska

Azoty Chorzów (pierwotnie Odra Chorzów, następnie Klub Sportowy Chorzów, Robotniczy Klub Sportowy Azoty) – polski klub sportowy założony w 1924 roku w Chorzowie, w 2002 roku przekształcony w Starochorzowskie Centrum Sportu Sokół.

Dwukrotny mistrz Polski w piłce ręcznej (1931, 1936), siedmiokrotny mistrz Śląska w piłce ręcznej, a także członek Górnośląskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej. Na przestrzeni lat działało w jego obrębie wiele sekcji, m.in. piłki nożnej, ręcznej, siatkowej, boksu.

Historia

Korty tenisowe i boisko do piłki nożnej przy ul. Harcerskiej w Chorzowie, teren KS Azoty Chorzów (2018)

Klub został założony przez mechanika Zakładów Azotowych, Wiktora Setnika[1] (ur. ok. 1900, zm. 1930[1]), w 1924 roku[2] w gminie Chorzów[3]. Wiktor Setnik był jego pierwszym prezesem w latach 1924–1929[1]. Klub nosił pierwotnie nazwę Klub Sportowy Odra[3] bądź Odra Chorzów[1][2] na cześć powstańców śląskich, który walczyli nad Odrą[1]; rok później nazwę zmieniono na Klub Sportowy Chorzów[3][2] bądź KS Chorzów III[1]. Jako pierwsza powstała sekcja piłki nożnej[1]. W 1929 roku klub został objęty patronatem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie[3]. Klub należał do Górnośląskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej z siedzibą w Bytomiu, był przypisany do obwodu Królewska Huta[4] i brał udział w rozgrywkach ligi śląskiej[5], nie zagrał nigdy w I lidze[1]. W 1929 roku Paweł Wocławek i Roman Lindner założyli sekcję piłki ręcznej[1]. W czasie II wojny światowej majątek klubu został zlikwidowany przez niemieckich okupantów[1]; osoby związane z klubem: Rajmunda „Langego” Gładkiego i Antoniego „Rolanda” Kawkę zamordowano w Auschwitz-Birkenau[1], natomiast Jan Macha został ścięty w Katowicach[6], a Ksawery Lazar został ścięty w Mysłowicach[1].

Klub został reaktywowany w połowie lutego 1945 roku[2], nadano mu nazwę Robotniczy Klub Sportowy Azoty[1], jako pierwsza została wznowiona sekcja piłki nożnej[1]. Stadion klubu mieścił się przy ul. Harcerskiej w Chorzowie[7]; w latach 70. XX wieku klub nazywał się KS Azoty przy Zakładach Azotowych im. Pawła Findera[2]. Po II wojnie światowej klub działał w obrębie sekcji: bokserskiej, gimnastycznej i piłki ręcznej[2]. Od 1956 roku poszerzono działalność, poza wymienionymi wcześniej działały od tego czasu sekcje: brydża sportowego, piłki nożnej, piłki ręcznej kobiet, siatkówki, szachowa, tenisa stołowego, żeglarska[2]. Powołano także sekcję kajakarską[1]. Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną sponsora klubu – Zakładów Azotowych w latach 80. XX wieku stopniowo zamykano poszczególne sekcje[1]. Ostatecznie Zakłady Azotowe zaprzestały finansowania klubu, dlatego w 2002 roku na bazie majątku klubu Azoty Chorzów utworzono Starochorzowskie Centrum Sportu Sokół[8][1], które „nawiązuje do bogatej tradycji chorzowskiego sportu”[8], prowadziło ono sekcje siatkarską, szachową oraz żeglarską[1] oraz zajmuje się tenisem ziemnym[9].

Osoby związane z klubem

Agnieszka Kosmatka (2011)

Wychowankowie:

Inni zawodnicy, którzy grali w klubie:

  • olimpijczyk, piłkarz Henryk Alszer[12],
  • reprezentantka Polski w piłce siatkowej, Iwona Hołowacz[13],
  • reprezentantka Polski w piłce siatkowej, Agnieszka Kosmatka[14],
  • mistrzyni Belgii w piłce siatkowej, Ewa Piątkowska[15]
  • bokser, mistrz Śląska Stefan Kaczmarek[16]
  • piłkarz ręczny, Sługa Boży, ks. Jan Macha, grał w klubie w latach 1928–1933[17].

Ponadto jednym z klubowych trenerów kobiet był olimpijczyk Zbigniew Zarzycki[18][19], trenerem Azotów był także Czesław Tobolski[20].

Sukcesy

Siedziba Sokoła Chorzów przy ul. Harcerskiej w Chorzowie (2018)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Paweł Czado: Azoty Chorzów. W: wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2003-04-08. [dostęp 2020-06-16].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Norbert Janik: Sport, turystyka, wypoczynek. Kluby sportowe. W: Chorzów. Zarys rozwoju miasta. Jan Kantyka (red.). Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”. Śląski Instytut Naukowy, 1977, s. 448.
  3. ↑ a b c d Stefan Włoczyk, Julia Tomaszewska, Paweł Kubocz, Benedykt Marciszewski: Monografia z okazji 75 rocznicy Zakładów Azotowych. circa 1990, s. 82.
  4. ↑ Konieczny, Krawczyk 1971 ↓, s. 16–17.
  5. ↑ Konieczny, Krawczyk 1971 ↓, s. 69.
  6. ↑ Grażyna Kuźnik: W hitlerowskim więzieniu w Katowicach działała gilotyna. Zginął od niej m.in. młody ksiądz Jan Macha. slaskie.naszemiasto.pl, 2011-10-29. [dostęp 2020-02-29].
  7. ↑ Obiekty sportowe. Stadiony i boiska. W: Plan Chorzowa. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1975.
  8. ↑ a b Krzysztof Nos: Sokół zamiast Azotów. W: naszemiasto.pl Chorzów [on-line]. Polska Press. [dostęp 2020-06-16].
  9. ↑ Przy Harcerskiej nowa hala tenisowa. W: Tuba Chorzowa [on-line]. 2017-02-06. [dostęp 2020-06-16].
  10. ↑ Adam Dawidziuk: Oskar Brajter nie żyje. W: Legia.Net [on-line]. 2004-12-28. [dostęp 2020-06-16].
  11. ↑ Eugeniusz Ksol. W: Multimedialna Encyklopedia Gorzowa [on-line]. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim. [dostęp 2020-06-16].
  12. ↑ Tomasz Ferens: Wspomnienie Henryka Alszera. Ruch Chorzów SA, 2018-10-21. [dostęp 2020-06-16].
  13. ↑ Czy pamiętamy Iwonę Hołowacz?. W: wyborcza.pl Poznań [on-line]. Agora SA, 2003-02-24. [dostęp 2020-06-16].
  14. ↑ Piotr Płatek: Twierdza Bielsko-Biała podbita przez Farmutil. W: wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2008-03-01. [dostęp 2020-06-16].
  15. ↑ Jarosław Galusek: Ewa Piątkowska z Rudy Śląskiej została mistrzynią Belgii w siatkówce. W: naszemiasto.pl Ruda Śląska [on-line]. Polska Press, 2006-05-26. [dostęp 2020-06-16].
  16. ↑ Mistrzowie Śląska. W: absta.pl [on-line]. [dostęp 2020-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)].
  17. ↑ Kalendarium życia ks. Jana Machy. Archidiecezja Katowicka. [dostęp 2020-06-16].
  18. ↑ Zarzycki Zbigniew. Polski Komitet Olimpijski. [dostęp 2020-06-16].
  19. ↑ Olga Krzysztofik: Złota drużyna Wagnera – to oni zdobyli mistrzostwo świata w 1974 roku. Grupa WP, 2014-08-12. [dostęp 2020-06-16].
  20. ↑ AG: Tobolski blisko AZS. W: Kurier Poranny [on-line]. Polska Press, 2004-11-11. [dostęp 2020-06-16].

Bibliografia

  • Andrzej Konieczny, Karol Krawczyk: Piłka jest okrągła. 50 lat piłkarstwa w województwie katowickim. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1971.

Media użyte na tej stronie

Handball pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Handball. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Sokol Chorzow.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek Starochorzowskiego Centrum Sportu Sokół, ul. Harcerska 1 w Chorzowie.
Agnieszka Kosmatka 2011.jpg
Autor: Zorro2212, Licencja: CC BY-SA 3.0
Agnieszka Kosmatka, polska siatkarka
Chorzow Harcerska tennis court.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
korty tenisowe i boisko do piłki nożnej przy ul. Harcerskiej w Chorzowie, obecnie Sokół Chorzów, dawniej Azoty Chorzów
KS Azoty Chorzow gate.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
brama KS Azoty Chorzów przy ul. Harcerskiej w Chorzowie