Łuk Marka Aureliusza

Relief z łuku ze sceną triumfu cesarza, Muzea Kapitolińskie

Łuk Marka Aureliusza – niezachowany do czasów współczesnych łuk triumfalny w Rzymie, wzniesiony w 176 roku na mocy uchwały senatu dla uczczenia zwycięstwa cesarza Marka Aureliusza nad Markomanami, Kwadami i Sarmatami[1][2].

Nie jest znany ani wygląd, ani dokładna lokalizacja łuku. Stał on przypuszczalnie w pobliżu kolumny Marka Aureliusza i świątyni ku czci władcy, chociaż część badaczy wskazuje raczej na Forum Romanum[1]. Znana jest natomiast treść wyrytej na łuku inskrypcji, zapisana w pochodzącym z przełomu VIII i IX wieku Itinerarium z Einsiedeln[2]. Do czasów obecnych przetrwało 11 pochodzących z łuku reliefów[3], wszystkie o wymiarach 3,12–3,24 m wysokości i 2,10–2,14 m szerokości[1]. Osiem z nich skuto jeszcze w starożytności i wmurowano w attyki wzniesionego w 312 roku łuku Konstantyna Wielkiego[1], zastępując przy tym przedstawione na nich wizerunki Marka Aureliusza wizerunkami Konstantyna[3]. Pozostałe trzy reliefy umieszczone zostały w kościele Santi Luca e Martina na Forum Romanum, skąd w 1515 roku przeniesiono je do Pallazo dei Conservatori, części Muzeów Kapitolińskich[1].

Na trzech reliefach przechowywanych w Muzeach Kapitolińskich ukazano cesarza udzielającego łaski dwóm klęczącym u jego stóp i wyciągającym ręce w błagalnym geście barbarzyńcom, składającego ofiarę przed świątynią Jowisza na Kapitolu oraz powożącego kwadrygą podczas triumfu[3].

Zdaniem części badaczy reliefy z Łuku Konstantyna i Muzeów Kapitolińskich pochodzą z dwóch różnych łuków wzniesionych ku czci Marka Aureliusza[1][3], pogląd ten jest jednak marginalny[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Janusz A. Ostrowski: Starożytny Rzym. Polityka i sztuka. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 361. ISBN 83-01-12616-7.
  2. ↑ a b L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 23–24. ISBN 0-8018-4300-6.
  3. ↑ a b c d Fred S. Kleiner: A History of Roman Art, Enhanced Edition. Boston: Wadsworth, 2010, s. 197–198. ISBN 978-0-495-90987-3.

Media użyte na tej stronie

Bas relief from Arch of Marcus Aurelius triumph chariot.jpg
Autor: User:MatthiasKabel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Emperor Marcus Aurelius (161-180 AD) at his triumph after his success against Germanic tribes. Bas-relief from the Arch of Marcus Aurelius, Rome, now in the Capitoline Museum in Rome.