Goleniowy

Goleniowy

wieś
Kościół pw. Narodzenia NMP
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	zawierciański
Gmina	Szczekociny
Wysokość	310 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	624[1]
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-445[2]
Tablice rejestracyjne	SZA
SIMC	0146258
Położenie na mapie gminy Szczekociny Goleniowy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Goleniowy
Położenie na mapie województwa śląskiego Goleniowy
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego Goleniowy
50°38′00″N 19°52′37″E/50,633333 19,876944

Goleniowy – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Szczekociny, przy drodze krajowej nr 78. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

W przeszłości obszar ten administracyjnie należał do powiatu lelowskiego, jędrzejowskiego i włoszczowskiego. Goleniowy należą do wschodniej części obszaru geomorfologicznie przynależnej do Niecki Nidziańskiej. Położone są na wysokości 310 m n.p.m. Wieś liczy ponad 800 mieszkańców i 200 gospodarstw (w tym także wysokorozwiniętych). Charakterystyczną cechą wsi jest to, że jest ona położona nad rozległymi łąkami poprzecinanymi drobnymi ciekami wodnymi. Zalegają pod nimi grube pokłady torfu, które sięgają do 3 m. Na łąkach biją źródła tj.: Kagan Duży, Średni i Mały.

Większość ludności Goleniów to rolnicy (ok. 95%) zajmujący się uprawą ziemi (żyto, pszenica, jęczmień, kukurydza) i hodowlą (głównie świnie, krowy i drób).

Po 1660 w Goleniowach zamieszkiwał^[3] aż do śmierci (1700) poeta polskiego baroku Wespazjan Kochowski, prawdopodobnie pochowany w miejscowym kościele parafialnym^[4].

Nazwa

Nazwa miejscowości notowana była w formach Golenni (1307), Golenow (1346-58), Golenowy oraz Golyenyowa (1470-80), Goleniowy (1629). Jest to nazwa dzierżawcza od nazwy osobowej Goleń^[5].

Zabytki

Wespazjan Kochowski
1633-1700

• kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z ogrodzeniem cmentarza kościelnego z bramkami, wpisany do rejestru zabytków^[6],
• żelazny krzyż na mogile rtm. Aleksandra Edelsteina i 17 powstańców styczniowych, poległych w boju pod Sprową 4 grudnia 1863 r. przy drodze Goleniowy – Przybyszów,
• na wschód leżą wsie: Wywła, Przybyszów i Chebdzie – pole bitwy pod Szczekocinami.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Goleniowy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 655 .
• Goleniowy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 512 .
• Mogiła Powstańców Styczniowych w Goleniowach. Muzeum Historii Kielc. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).