Houmuwu ding

Houmuwu Ding w Chińskim Muzeum Narodowym

Houmuwu ding (chiń. upr. 后母戊鼎; pinyin Hòumǔwù dǐng), wcześniej zwany Simuwu ding (chiń. upr. 司母戊鼎; pinyin Sīmǔwù dǐng) – rytualne naczynie brązowe typu ding z czasów dynastii Shang; największe zachowane na świecie naczynie z epoki brązu

Opis

Naczynie to czworonożny, prostokątny kocioł (ding) na czterech pustych nogach. Wysokość (z uszami) wynosi 137 cm (lub 132,8–133 cm), wymiary misy 110 (116-110) na 77 (79-71) cm; ścianki są grube na ok. 6 cm, ale ich grubość jest nieregularna. Nogi mają wysokość 46 cm, ok. 15 cm średnicy, obwód w dolnej części 40 cm, w górnej - ponad 61 cm[1][a]. Ważąc 875 kilogramów, jest największym starożytnym brązem odnalezionym gdziekolwiek na świecie[1][2].

Naczynie jest głębokie, o płaskim dnie i prostopadłych ściankach. Ma dwie rękojeści (jedna jest zrekonstruowana), których boki są ozdobione dwoma tygrysami trzymającymi w pyskach ludzką głowę, a wierzch – wzorem ryb[3]. Zdobienia na ściankach składają się z biegnącego dookoła reliefu, ukazującego, na tle skonwencjonalizowanego wzoru chmur i błyskawic, zwierzęce głowy i jednonogie smoki. Zdobień dopełniają wzory z ze zwierzęcych pysków ze zwiniętymi ogonami na szczycie i dole ścianek, oraz kolejne pyski zwierzęce na nogach naczynia[3].

Technologia

Analiza składu metalu wykazała 84,77% miedzi, 11,64% cyny, 2,79% ołowiu, a ponadto śladowe ilości żelaza, chromu, cynku, arsenu, krzemu, wapnia, pochodzących z zanieczyszczeń w rudzie miedzi i cyny[1]. Takie proporcje odpowiadają niemal dokładnie zaleceniom dla naczyń tego typu zawartym w starożytnej encyklopedii technologii Kaogong ji (traktuje ona cynę i ołów łącznie, sugerując ich udział 14,3% - w tym kotle wynosi on 14,43%)[4].

Odlanie tak wielkiego naczynia świadczy o wysokich zdolnościach organizacyjnych i technicznych. Szacuje się, że do samego odlewu potrzeba było ok. 150 ludzi, wspartych przez kolejnych 200-300 zajmujących się transportem materiałów i organizacją. Odlewnicy musieli przewidzieć problemy związane m.in. z naprężeniami, powstającymi podczas stygnięcia tak znacznej ilości metalu. Jest to prawdopodobnie powód, dla którego nogi kotła są puste - poza oszczędnością materiału, zmniejsza to możliwość powstania pęknięć we wrażliwym punkcie łączenia nóg z korpusem[1].

Badania wykazały, że ding odlano w wieloczęściowej formie, składającej się z 8 elementów na ściany, czterech na spód i dwóch na każdą z nóg, co łącznie dało dwudziestoczęściową formę. Dolne części nóg i uszy zostały odlane osobno, w jednoczęściowych formach; uszy są puste w środku, wypełnione ziemią; całość kotła została wykonana najprawdopodobniej w dwóch odlewach; powstałe z jednej strony uszkodzenia z jednej strony uzupełniono trójkątnym kawałkiem metalu[1].

Historia i znaczenie

Kocioł został odnaleziony w 1939 roku, na terenie wioski Wuguancun, w Anyangu, na cmentarzu królów dynastii Shang, w części nazywanej Xibeigang, w grobie nr M260. Najprawdopodobniej pochowana była w nim dama Jing, żona króla Wu Dinga (1250-1200 r. p.n.e) lub jego następcy, króla Zujia. Grobowiec zawierał też inne brązy, przedmioty z jadeitu i szczątki ofiar ludzkich[5]. Jego nazwa pochodzi od inskrypcji w wykonanej ówcześnie używaną formą pisma chińskiego: 后母戊, Hòumǔwù, co oznacza „Królowa Matka Wu”[6]. Pierwotnie znak 后 (hou, dama, królowa) odczytywano jako podobny znak 司 (si, administrator)[b], stąd często w literaturze pojawia się nazwa Simuwu ding[6].

Odnaleziony w czasie, gdy północne Chiny znajdowały się pod japońską okupacją, został przez lokalnych mieszkańców zakopany z powrotem, by ukryć go przed okupantami, którzy usłyszawszy o znalezisku, oferowali zań wysoką nagrodę. Po klęsce Japonii, ding został ponownie odkopany i przejęty przez władze prowincji. W 1946 przewieziono go do Nankinu, stolicy Republiki Chińskiej, gdzie był eksponowany z okazji 60. urodzin Czang Kaj-szeka, przywódcy Chin w wojnie z Japonią. Po klęsce Nacjonalistów w wojnie domowej z komunistami, wycofali się oni na Tajwan, zabierając ze sobą znaczną część kolekcji sztuki. Ponad 800-kilogramowy kocioł okazał się jednak za ciężki. W 1959, z okazji dziesięciolecia Chińskiej Republiki Ludowej, przewieziono go do Pekinu, gdzie stał się częścią kolekcji Chińskiego Muzeum Narodowego[2].

Interesujący jako dzieło sztuki i zabytek technologii, od momentu znalezienia w czasie wojny, ding stał się także symbolem politycznym. Dziewięć trójnożnych kotłów ding Wielkiego Yu było symbolem władzy legendarnych cesarzy Chin, wielokrotnie poszukiwanym i kopiowanym w poprzednich epokach. Także w 1944 powstał pomysł odlania takich kotłów dla Czang Kaj-szeka, jednak chińscy republikanie, bojąc się oskarżenia Czanga o imperatorskie ciągotki, ostatecznie skupili się na użyciu Houmuwu ding jako symbolu potęgi Chin. Ponad 50 lat później, komunistyczne władze Chin poszły podobną drogą, odlewając w 1997 roku prostokątny ding z okazji odzyskania Hongkongu. Nowy kocioł, wyraźnie wzorowany na oryginale z XIII w. p.n.e. ważył dużo więcej (1997 kg na cześć roku) i różnił się szczegółami ornamentów, eksponującymi symbol Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong. Dla podkreślenia symboliki zjednoczenia i zatarcia śladów dawnych upokorzeń, kocioł został odlany przy użyciu materiałów zebranych z ważnych miejsc w Chinach (m.in. ziemi z cesarskich mauzoleów, czy wody z Rzeki Żółtej), a następnie był eksponowany w Starym Pałacu Letnim zniszczonym przez anglo-francuskie wojska podczas II wojny opiumowej[2].

W 2010 roku prowincja Henan podarowała replikę dingu na ekspozycję w Pawilonie Chińskim podczas wystawy Expo 2010 w Szanghaju[7].

Uwagi

  1. ↑ Rozbieżności w wymiarach wynikają zapewne ze zmieniającego się przekroju naczynia i techniki pomiaru.
  2. ↑ We wczesnym okresie rozwoju pisma chińskiego nie było stałych zasad kierunku pisania znaków, stąd ten sam ideogram mógł być np. zapisany w odbiciu lustrzanym; znak hou jest niemal dokładnym odbiciem lustrzanym znaku si.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e 李维明 (Li Weiming): 司母戊鼎研究历程初览（中）1949年-1979年 (Sī mǔ wù dǐng yánjiū lìchéng chū lǎn (zhōng) 1949 nián-1979 nián, Wstępne podsumowanie badań Simuwu ding, cz. II, lata 1949-1979). [w:] 《中国文物报》2015年7月3日第6版 (Chińskie dziedzictwo kulturowe, vol. 6, 2015-07-03) [on-line]. 中国文物信息网, 2015-07-06. [dostęp 2017-04-15]. (chiń.).
  2. ↑ a b c Gabriele Genge: Art history and fetishism abroad: global shiftings in media and methods. Bielefeld: Transcript Verlag, 2014, s. 289–296. ISBN 978-3-8376-2411-3. (ang.).
  3. ↑ a b Su Qiang: Houmuwu square cauldron (ding). The National Museum of China. [dostęp 2017-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-02)]. (ang.).
  4. ↑ Jun Wenren: Ancient Chinese encyclopedia of technology: translation and annotation of the Kaogong ji (the Articifers’ record). London: Routledge, 2012, s. 32 i 157. ISBN 978-0-203-10898-7. (ang.).
  5. ↑ Sarah Nelson: Ancient queens: archaeological explorations. Walnut Creek, CA: Altamira Press, 2003, s. 66–68. ISBN 0-7591-0345-3. (ang.).
  6. ↑ a b Song Li: Chinese bronze ware. Cambridge, UK New York: Cambridge University Press, 2011, s. 28. ISBN 978-0-521-18685-8. (ang.).
  7. ↑ 石希 (red.): Henan presents Simuwu Ding replica. People’s Daily Online, 2010-04-20. [dostęp 2017-04-14]. (ang.).
Chińskie brązy rytualne
Typy
Znaczące dzieła
Inne

Gefuding Gui.jpg

Media użyte na tej stronie

Gefuding Gui.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
HouMuWuDingFullView.jpg
Autor: Mlogic, Licencja: CC BY-SA 3.0
Houmuwu Ding, also known as Simuwu Ding (wine vessel) is the heaviest piece of bronze work found in China so far. It was made in the late Shang Dynasty at Anyang (c. 1300 – 1046 BC). Height 133 cm, width 112 cm, depth 79.2 cm, weight 875 kg. This picture shows the genuine piece when it was on display at the National Museum of China.