Nathan Hale
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci | |
Zawód, zajęcie | szpieg |
Narodowość | |
Wyznanie | purytanizm |
Rodzice | Elizabeth Strong |
Nathan Hale (ur. 6 czerwca 1755 w Coventry, zm. 22 września 1776 w Nowym Jorku) – amerykański kapitan w Armii Kontynentalnej podczas Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych i jeden z oficerów Patriotów, a także bohater narodowy USA i pierwszy szpieg Ameryki.
Życiorys
Wczesne życie
Był synem Elizabeth Strong i Richarda Hale’a, purytanów z miasteczka Coventry w Connecticut. Miał jedenaścioro rodzeństwa, z czego dwoje nie dożyło wieku dorosłego[1]. Uczył się w college’u Yale w New Haven, gdzie poznał Jamesa Hillhouse'a, Benjamin Tallmadge'a i Williama Hulla, którzy później mieli przyczynić się do jego kariery wojskowej[2]. W szkole wykazywał talent sportowy (jego rekordowy skok w dal został pobity dopiero w XIX wieku[2]), ale także zamiłowanie do literatury i zacięcie liryczne. Lubił pisać wiersze[3]. Należał do Linonian Society od 1770 roku, przez większą część czasu będąc skrybą, potem sekretarzem i na krótko kanclerzem[4]. Był współtwórcą Biblioteki Linonian i razem z Benjaminem Tallmadge’em umieścił w niej m.in. Iliadę Homera[3]. Po ukończeniu edukacji w 1773 roku przeniósł się na krótko do Moodus w East Haddam i w końcu do Nowego Londynu, gdzie został aż do wybuchu wojny[2] i pełnił rolę nauczyciela.
Wybuch rewolucji
W 1775 roku, kiedy Wojna o niepodległość się zaczęła, wstąpił do milicji Connecticut i został mianowany na porucznika kilka miesięcy później. 4 lipca 1775 roku otrzymał list od Benjamina Tallmadge’a, którego treść zainspirowała go do wzięcia udziału w „prawdziwej” wojnie i wstąpienia do Armii Kontynentalnej, rezygnując przy tym z nauczania w Nowym Londynie[2]. Tallmadge widział oblężenie Bostonu, lecz pozostał bezczynny jeszcze przez rok[5]. Sam Hale dołączył do 7. Pułku Connecticut pod dowództwem pułkownika Charlesa Webba ze Stamford w roli pierwszego porucznika. Szybko awansował na kapitana. Wziął udział w Bitwie na Long Island i należał do elitarnej grupy żołnierzy nazywanej Rangersami Knowltona. We wrześniu, po stracie Nowego Jorku, Washington rozpaczliwie potrzebował człowieka, który w roli szpiega wsiąknąłby do oddziałów brytyjskich. Hale zgłosił się jako jedyny ochotnik.
Misja szpiegowska i śmierć
Hale został przewieziony na terytorium wroga 12 września 1776 roku jako holenderski nauczyciel chcący przyłączyć się do wojny na rzecz króla Jerzego III[3]. Nie wiedział, że w międzyczasie Armia Kontynentalna przeniosła się w głąb wyspy Manhattan zepchnięta tam przez wojska brytyjskie. Sam Nathan został przechwycony przez Roberta Rogersa dopiero w okolicach dwudziestego września z winy własnej nierozwagi[3]. Przebywał w tawernie, kiedy wszedł do niej Rogers, twierdząc, że jest patriotą, a Hale uwierzył mu, prawdopodobnie mówiąc o swojej misji. Kolejnego dnia uwięziono go i zawieziono pod oblicze brytyjskiego generała nazwiskiem William Howe, który skazał go na karę śmierci przez powieszenie.
Nathan Hale dopełnił żywota 22 września 1776 roku, mając tylko 21 lat. Znane są jego ostatnie słowa: Żałuję jedynie, że mam tylko jedno życie, które mogę poświęcić dla mojego kraju[6], lecz on sam prawdopodobnie nigdy ich nie wypowiedział i zostały zmyślone przez Williama Hulla, przyjaciela z armii[3].
W Stanach Zjednoczonych postawiono mu wiele pomników. Jego nazwiskiem nazwano jeden z amerykańskich okrętów podwodnych.
Przypisy
- ↑ Capt. Nathan Hale (Continental Army), geni_family_tree [dostęp 2018-10-06] (ang.).
- ↑ a b c d M. William Phelps , Nathan Hale: The Life and Death of America's First Spy, 2008 .
- ↑ a b c d e Alexander Rose , Washington's Spies: The Story of America's First Spy Ring, 2006 .
- ↑ Nathan Hale: Yale 1773 :: Curator: Richard E. Mooney, www.library.yale.edu [dostęp 2018-10-06] .
- ↑ Benjamin Tallmadge , Memoir of Col. Benjamin Tallmadge .
- ↑ Terry Crowdy, Historia szpiegostwa i agentury, str. 110
Linki zewnętrzne
- Mary J. Ortner, Captain Nathan Hale (zarchiwizowano 2011-09-29). connecticutsar.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-29)].
Media użyte na tej stronie
Signature of Nathan Hale.
Autor: Greenleaf, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Bust portion of Nathan Hale statue outside the Chicago Tribune Tower in Chicago, Illinois (file: fast/resizing JPEG format)
Nathan Hale appeared on US postage stamps issued in 1925 and 1929.
Likeness is from statue by Bela Lyon Pratt.