Rudnik Szlachecki

Artykuł

50°57′50″N 22°19′20″E

- błąd

39 m

WD

50°55'N, 22°24'E

- błąd

19811 m

Odległość

2 m

Rudnik Szlachecki
wieś
Ilustracja
Kościół Miłosierdzia Bożego w Rudniku Szlacheckim
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

kraśnicki

Gmina

Wilkołaz

Liczba ludności (2020)

297[1]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

23-212[2]

Tablice rejestracyjne

LKR

SIMC

0393241

Położenie na mapie gminy Wilkołaz
Mapa konturowa gminy Wilkołaz, na dole znajduje się punkt z opisem „Rudnik Szlachecki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rudnik Szlachecki”
Położenie na mapie powiatu kraśnickiego
Mapa konturowa powiatu kraśnickiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Rudnik Szlachecki”
Ziemia50°57′50″N 22°19′20″E/50,963889 22,322222

Rudnik Szlachecki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Wilkołaz[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

We wsi działa szkoła podstawowa imienia Królowej Jadwigi, znajduje się Parafia Miłosierdzia Bożego. Działa w niej również Ludowy Klub Sportowy Perła Rudnik, powstały w 2005 roku, prowadzący sekcje piłki nożnej oraz piłki siatkowej. Przez Rudnik Szlachecki przebiega linia kolejowa Lublin – Kraśnik. Wieś stanowi sołectwo gminy Wilkołaz[5].

Historia

Rudnik Szlachecki zwany także Rudniczek lub Rudnik – wieś położona 12 km SE od Urzędowa, historycznie w powiecie lubelskim parafii Wilkołaz.

Wieś powstała w XV wieku na surowym korzeniu i była własnością szlachecką.

Wieś była miejscem bitwy podczas Powstania Styczniowego. W dniu 25 stycznia 1864 roku oddział rosyjskiej piechoty dowodzonej przez Kulikowa zaatakowany został przez powstańczy oddział dowodzony przez majora Józefa Jagmina. Rosjanie wobec przeważających sił powstańczych wycofali się z pola walki, by powtórnie powrócić wsparci oddziałami majora Bussowa. Teraz z pola walki wycofali się powstańcy. Rosjanie zmusili mieszkańców wsi do pochówku poległych. Powstały wśród pól dwie zbiorowe mogiły, które zniszczeniu uległy w wyniku dwóch światowych wojen.

Nazwa wsi była zapisywana w tekstach źródłowych w wielu postaciach, m.in. w roku 1421 „Rudnik“, 1431 „Rudniky“, 1453 „Rudnicz(e)k Minor“, 1529 „Rudnyczek“.

Kalendarium

W roku 1421 Władysław Jagiełło nadaje szlachetnej Stachnie wdowie po Henryku z Suchej i ich synom Janowi, Mikołajowi, Jakubowi, Stanisławowi i Bartoszowi 12 łanów w dąbrowie z obu stron rzeki Rudnik celem lokacji wsi na prawie średzkim w granicach między wsiami: Wilkołaz, Popkowice, Sulów i Stróża, którą to wieś posiadać będą dziedzicznie z obowiązkiem służby z 2 kuszami na koniach wartości 5 grzywien[6].

W wieku XV wieś jest w posiadaniu szlachetnej Stachny jej czterech synów, następnie zapewne sukcesorów. Znani są z akt ziemskich lubelskich[6]:

  • 1427 Stachnica wdowa z Rudnika
  • 1427-31 Stanisław z Rudnika
  • 1428-30 Mikołaj z Rudnika
  • 1443 Jan i Mikołaj z Rudnika
  • 1453 Mikołaj z Rudnika
  • 1454 dziedzicami byli Jan oraz bracia Bartosz i Wawrzyniec. Ustalono granice ze Stróżą (Biblioteka Jagiellońska VI 18).
  • 1457 Jan z Rudnika i Henryk syn Jana z Rudnika (ZL IV 247). Granice z Popkowicami. Na granicy z Bystrzycą gaj.
  • 1458 szlachetny Stanisław z Rudnika.
  • 1461 Wawrzyniec z Rudnika.
  • 1460-2 szlachetny Jędrzych, Andrzych dziedzic z Rudnika.

Według zapisu Długosza (1470-80) dziedzicem był Andrzych i inni, były tu 2 folwarki. Dziesięcina snopowa z folwarku i łanów kmiecych oddawana była plebanowi w Wilkołazie (Długosz L.B. t.II s.551). W wieku XVI pod rokiem 1529 (Liber Retaxationum 446, 450) odnotowano osep (podatek od zboża) od 4 kmieci po 2 korce pszenicy, żyta i owsa wartości 13 groszy plebanowi w Słupiu. Dziesięciny z folwarku 3 grzywny plebanowi w Wilkołazie[6].

Z księgi poborowej z lat 1531–1533, pobór od szlachty bez kmieci w tym: pobór z części Lasoty i Gotarda od 2 łanów i Jana Rudnickiego 1 łana (Rejestr Poborowy).

W wieku XIX opisano Rudnik Szlachecki jako wieś z folwarkiem w powiecie janowskim, gminie i parafii Wilkołaz. Wieś leży przy drodze bitej z Lublina przez Kraśnik do Janowa prowadzącej, odległa 35 wiorst od Janowa. W pobliżu wsi znajdują się błota zwane Jazy[7].

W roku 1827 we wsi było 12 domów, 89 mieszkańców. Folwark rozległy na 490 mórg w tym: gruntów ornych i ogrodów mórg 422, łąk mórg 8, lasu mórg 41, nieużytków mórg 19, budynków z drzewa 13, las nieurządzony. Wieś miała w 1876 roku osad 24, z gruntem mórg 294[7].

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy Wilkołaz w roku 2020. 2021-05-31. [dostęp 2021-08-03].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1098 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29]. 
  5. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Wilkołaz. Urząd Gminy Wilkołaz. [dostęp 2016-02-29].
  6. ↑ a b c Rudniczek, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  7. ↑ a b Rudnik (13) Szlachecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 932.
Gmina Wilkołaz
Miejscowości
podstawowe

POL gmina Wilkołaz COA.png

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Kościół w Rudniku Szlacheckim.jpg
Autor: Stanisław Gurba, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół w Rudniku Szlacheckim, 1994-1997, proj.Jana Żochowskiego, realizator ks. Jerzy Jabłoński