Czubajeczka różowawa

Czubajeczka różowawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubajeczka

Gatunek

czubajeczka różowawa

Nazwa systematyczna
Lepiota subincarnata J.E. Lange
Fl. Agaric. Danic. 5(Taxon. Consp.): V (1940)
Lepiota subincarnata 170925w.JPG

Czubajeczka różowawa (Lepiota subincarnata J.E. Lange) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Lepiota josserandii Bon & Boiffard 1974
  • Lepiota josserandii Bon & Boiffard 1974 var. josserandii
  • Lepiota subincarnata J.E. Lange 1940 f. subincarnata
  • Lepiota subincarnata var. josserandii (Bon & Boiffard) Gminder )
  • Lepiota subincarnata J.E. Lange 1940 var. subincarnata
  • Leucoagaricus josserandii (Bon & Boiffard) Raithelh. 1989

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2-3,5 cm, początkowo półkulisty, potem płaskowypukły z niewielkim garbem. Powierzchnia biaława, pokryta różowobrązowymi, drobnymi, wełnistymi łuseczkami, które często tworzą nieregularnie koncentryczne pierścienie. Łuseczki są najciemniejsze na środku, w kierunku brzegu coraz jaśniejsze i rzadziej rozmieszczone. Brzeg ze zwieszającymi się, kłaczkowatymi resztkami osłony[4].

Blaszki

Wolne, stłoczone, białokremowe. Pod lupą dostrzec można na nich ostrzach cheilocystydy[4].

Trzon

Wysokość 2,5-5 cm, grubość 0,4-0,9 cm, kształt walcowaty, podstawa bulwiasta. Powierzchnia z różowawym odcieniem. Strefa pierścieniowa niewyraźna. Powyżej tej strefy powierzchnia gładka, poniżej pokryta włóknistymi łuskami[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki elipsoidalne; gładkie, amyloidalne, o rozmiarach 6–7,5 × 3–4μm[4].

Występowanie i siedlisko

Czubajeczka łysiejąca znana jest w wielu krajach Europy, w północnej i środkowej części USA, Nowej Zelandii, oraz w Kamerunie i Maroku[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano w literaturze naukowej 4 stanowiska[3]. Kilka innych i nowszych stanowisk podaje internetowy atlas grzybów[6].

Owocniki wyrastają pojedynczo lub w niewielkich grupkach w lasach liściastych i mieszanych, czasami także na trawnikach. Pojawiają się od lipca do października[4].

Znaczenie

Saprotrof[3]. Jest grzybem trującym, nawet śmiertelnie[4]. Zawiera amanitotoksyny – te same trucizny, które występują w muchomorach[7].

Gatunki podobne

Charakterystyczną cechą czubajeczki różowawej jest różowawe zabarwienie kapelusza i trzonu. Może jednak być pomylona z innymi gatunkami:

  • czubajeczka czerwonopochwowa (Lepiota ignivolvata). Odróżnia się jasnym, pomarańczowym lub czerwono brązowym pierścieniem na trzonie[4].
  • czubajeczka cuchnąca (Lepiota cristata). Przeważnie jest większa i ma brązowawe łuski[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2017-11-16]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g h Lepiota subincarnata J. E. Lange – Fatal Dapperling. [dostęp 2017-11-16].
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2017-11-16].
  6. Aktualne stanowiska czubajeczki różowawej w Polsce. [dostęp 2015-01-16].
  7. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.

Media użyte na tej stronie

Lepiota subincarnata 117620.jpg
Autor: Britney (Riverdweller), Licencja: CC BY-SA 3.0
A fruit body of the poisonous mushroom Lepiota subincarnata J.E. Lange. Photographed in Lebanon, Oregon, USA.
Lepiota subincarnata 170925w.JPG
Autor: Strobilomyces, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lepiota subincarnata (= L. josserandii) in a park near Champlan, France.