Kaźmierz

Kaźmierz

wieś
Rynek i pomnik Jana Pawła II wykonany z tworzywa sztucznego
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	szamotulski
Gmina	Kaźmierz
Liczba ludności (31 grudnia 2017)	4047
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-530[1]
Tablice rejestracyjne	PSZ
SIMC	0584567
Położenie na mapie gminy Kaźmierz Kaźmierz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kaźmierz
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kaźmierz
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego Kaźmierz
52°30′47″N 16°35′11″E/52,513056 16,586389
Strona internetowa

Kościół w Kaźmierzu

Fabryka serów Hochland

(c) Adam Gołębiewski, CC BY-SA 3.0

Dawny dworzec kolejowy

Kaźmierz – wieś (dawniej miasto) w zachodniej Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Kaźmierz, 20 km na północny zachód od Poznania, nad rzeką Samą. Miejscowość jest siedzibą gminy Kaźmierz. Składa się z dwóch części: Kaźmierza oraz Nowej Wsi.

Wieś leży na Pojezierzu Poznańskim.

W miejscowości znajdują się m.in.: fabryka serów topionych firmy „Hochland”, kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, placówka pocztowa^[2].

Według danych na dzień 31 grudnia 2017 roku miejscowość ma 4047 mieszkańców.

Kaźmierz uzyskał lokację miejską przed 1458 rokiem, zdegradowany przed 1825 rokiem^[3].

Historia

Prowadzone badania archeologiczne wykazały trwającą około 10 tysięcy lat aktywność osadniczą w dolinie rzeki Samy i okolicach Jeziora Bytyńskiego. Przez teren gminy przechodził szlak wymiany handlowej, tzw. szlak bursztynowy.

Z Kaźmierzem łączy się również historia Pięciu Braci Męczenników datowana na XI wiek.

Pierwsza wzmianka historyczna o miejscowości Kaźmierz pochodzi z 1298 r., kiedy to biskup poznański Andrzej Zaremba zaliczył kościół w Kaźmierzu do archidiakonatu poznańskiego większego. Jako miasto Kaźmierz pojawia się po raz pierwszy w 1384 r. Wówczas to Domarad z Pierzchna, kasztelan poznański napadł na miasta Kaźmierz i Szamotuły. Prowadzone badania wskazują na jeszcze wcześniejszą około 200-letnią metrykę miasta jako ośrodka wczesnośredniowiecznego^[4]. Kaźmierz był miastem prywatnym należącym do rodu Swidwów herbu Nałęcz z Szamotuł. W 2. połowie XVI wieku miasto przechodziło w ręce rodu Górków, Niegodewskich, a jeszcze w 1793 r. Kaźmierz był miastem i należał do rodzin Moszczenickich i Niegolewskich. Prawa miejskie stracił na początku XIX wieku^[4].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kaźmierz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Kościół

Z planu dawnego miasta zachował się podłużny rynek przy trakcie z Poznania do Szamotuł, z kościołem parafialnym pw. Narodzenia NMP z 1494 r. wzniesionym na miejscu drewnianego kościoła powstałego przed 1298 r. W 1515 r. dobudowano do kościoła kaplicę w formie nawy, a w 1934 – kaplicę grobową Skrzydlewskich.

W nawie głównej i kaplicy oraz prezbiterium kościoła do dziś zachowały się gotyckie gwieździste sklepienia. W pochodzącym z początku XVI w. późnorenesansowym ołtarzu głównym znajduje się późnogotycka rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem wykonana około 1510 r. Dwa boczne ołtarze są w stylu renesansowym. W kościele znajduje się również zabytkowy obraz, namalowany na lipowej desce przedstawiający św. Annę Samotrzeć.

Zabytki

• kościół późnogotycki z XV wieku
• zespół dworsko-parkowy z XIX wiecznym pałacem w stylu neogotyku romantycznego
• budynki byłego dworca kolejowego z początku XX wieku
• zabytkowe kamienice przy rynku
• ratusz
• dworzec kolejowy
• XIX-wieczna „Stara szkoła”

Zobacz też

• Zbiornik Radzyny – bezpośrednio na północ od miejscowości
• Edmund Oses – tyflopedagog urodzony w Kaźmierzu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna gminy Kaźmierz
• Mapa wsi. kazmierz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-15)].
• Kazimierz 2 (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 930 .