Koroner

Koroner (ang. coroner) – w krajach anglosaskich urzędnik prowadzący śledztwo w sprawie nagłego, niespodziewanego lub przypadkowego zgonu, który nastąpił w sposób nienaturalny, w podejrzanych lub brutalnych okolicznościach[1][2]. W przybliżeniu oznacza lekarza medycyny sądowej, a także biegłego sądowego, który zajmuje się wyjaśnieniem okoliczności i przyczyn śmierci oraz ustaleniem czasu śmierci osób, co do których zaistniało podejrzenie, że zmarły śmiercią nienaturalną[3]. Synonimem koronera w języku amerykańskim jest medical examiner (M.E.), aczkolwiek koroner nie musi być z wykształcenia dyplomowanym lekarzem patologiem[4].

Rys historyczny

W Anglii instytucja koronera pojawiła się w XII wieku (około 1101–1200 r.) i była najprawdopodobniej związana z historią Normanów[2][5]. Pierwotnie koronerzy byli nazywani crowners (łac. corona, pol. korona)[5][6]. Ich zakres obowiązków zmieniał się w ciągu wieków, uległ uszczupleniu i obecnie urząd koronera obejmuje jedynie dochodzenie w przypadkach zgonów, które mogły nie wynikać z przyczyn naturalnych[2], np. dokument z 1926 ograniczył uprawnienia koronera oraz ustalił wymogi, które musiała spełnić osoba piastująca to stanowisko (prawnik lub lekarz mający pozwolenie na samodzielne wykonywanie zawodu)[7].

Koroner w USA

W USA ustawodawstwo dotyczące urzędu koronera jest zróżnicowane stanowo, a funkcja może być nadawana lub zdobywana w wyborach[7]. W stanach, w których nie istnieje urząd koronera, jego funkcje wypełnia szeryf lub organy prawno-śledcze, albo specjalista patolog[4][7]. W kilku stanach personel urzędu koronera składa się z patologów, toksykologów i chemików. Także osoba bez wykształcenia kierunkowego może pełnić obowiązki koronera i zlecać wykonanie sekcji zwłok lekarzowi[7].

Zawód koronera w Polsce

W Polsce koroner oznacza lekarza medycyny sądowej (potocznie nazywanego medykiem sądowym), którego praca polega na stwierdzaniu zgonów pacjentów[8]. Jako odrębny zawód istnieje od 2002 roku[9], jego wprowadzenie miało na celu odciążenie lekarzy domowych i lekarzy pogotowia ratunkowego, a także zapobieganie pogrzebowej korupcji[10] i handlowi zwłokami[11]. Koronera obowiązuje tajemnica służbowa[9].

Do obowiązków miejskiego koronera pracującego na zlecenie władz miasta w Polsce należy: stwierdzenie zgonu, ocena przyczyn śmierci (naturalne lub o podłożu kryminalnym), wystawienie odpowiednich dokumentów[12] oraz prowadzenie ewidencji[13].

Do stwierdzenia zgonu może zostać także wezwany lekarz rodzinny[13]. W nagłych przypadkach stwierdzenia zgonu dokonuje lekarz z pogotowia ratunkowego[10]. Również z zakładami pogrzebowymi współpracują lekarze, którzy posiadają uprawnienia do prawnego stwierdzenia zgonu[13].

Do pełnienia funkcji pierwszych koronerów wybrano w Łodzi doświadczonych lekarzy medycyny sądowej[9], którzy dyżurują pod telefonem i współpracując z pogotowiem ratunkowym[12], będą powiadamiani o zgłoszeniach ewidentnych przypadków zgonu, aby udać się pod wskazany adres[12]. Na wszelki wypadek koronerzy zostali także wyposażeni w aparaty, które są konieczne do udzielania pierwszej pomocy[12].

Powszechne zatrudnianie koronerów wymaga dopasowania odpowiednich przepisów regulujących, kto może zgodnie z obowiązującym prawem dokonać aktu stwierdzenia zgonu ludzkiego[10]. Uważa się, że lekarze medycyny sądowej posiadają odpowiednie wykształcenie i praktykę zawodową do pełnienia funkcji koronerów[10].

Przypisy

  1. ↑ koroner, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2009-06-29].
  2. ↑ a b c The Free Dictionary Coroner (ang.)
  3. ↑ L. Wiśniakowska Słownik wyrazów obcych PWN 2004
  4. ↑ a b WiseGEEK What is a Medical Examiner? (ang.)
  5. ↑ a b Britannia History Bernard Knight Crowner: Origins of the Office of Coroner (ang.)
  6. ↑ Lycoming County Pennsylvania Joan Blank The Coroners of the County – a history lesson (ang.)
  7. ↑ a b c d coroner, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  8. ↑ Polska Lokalna Łódzkie pogotowie zatrudnia koronerów, 31 maja 2002
  9. ↑ a b c "Plus Medycyny". pulsmedycyny.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-09)]. Nowy zawód: koroner, 27 maja 2002
  10. ↑ a b c d TVP Białystok. ww6.tvp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-09)]. Monika Perlińska Potrzebny koroner w "Obiektyw", 3 kwietnia 2007
  11. ↑ Gazeta Białystok Janusz Morawski "Dla gazety", 2 kwietnia 2007
  12. ↑ a b c d Express Ilustrowany Dziś rozpoczynają pracę koronerzy, 31 maja 2002
  13. ↑ a b c "Gazeta Szczecin" Monika Adamowska Czy miasto powinno mieć swojego koronera?, 28 stycznia 2008

Linki zewnętrzne