Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-11

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 – jedenasta wersja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych sporządzona przez Światową Organizację Zdrowia WHO.

Wersja ICD-11 została pierwotnie opublikowana na stronach WHO 18 czerwca 2018 r., a zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2022[1].

Zmiany

Główna różnica pomiędzy ICD-10 a ICD-11 to formuła kodowania poszczególnych jednostek chorobowych. ICD-11 zmienia 3-znakowe kody kategorii na cztery ze znakiem alfabetu na drugiej pozycji i cyfrą zawsze na trzeciej pozycji. Pierwszy znak dowolnego kodu będzie odpowiadał numerowi rozdziału. W rozdziałach 1-9 pierwszy znak kodu będzie opisywać numer rozdziału, w rozdziałach 10-27 pierwszy znak to litera. Wszystkie kody w jednym rozdziale będą zawsze zaczynać się tym samym znakiem[2].

W nowym systemie klasyfikacji pojawił się szereg nowych pozycji. ICD-10 zawierał 14400 pozycji. W ICD-11 jest 55 000 chorób. Klasyfikacja chorób będzie też obejmować okoliczności wpływające na zdrowie (np. niezadowolenie z sytuacji w szkole i niski poziom higieny osobistej)[3].

Zaburzenia psychiczne

Następujące zaburzenia psychiczne zostały dodane do ICD-11: zaburzenie polegające na ograniczaniu lub unikaniu przyjmowania pokarmów(ang.) (6B83), dysforia integralności ciała(ang.) (6C21), katatonia (486722075), złożony zespół stresu pourazowego(ang.) (6B41), zaburzenie związane z grami (6C51), węchowy zespół odnoszący (6B22) i zespół przewlekłej żałoby(ang.) (6B42)[4][a].

Ponadto do ICD-11 dodano również następujące zaburzenia psychiczne, które były już uwzględnione w amerykańskiej adaptacji ICD-10-CM: zaburzenie z napadami objadania się (ICD-11: 6B82; ICD-10-CM: F50.81), zaburzenie afektywne dwubiegunowe typu II (ICD-11: 6A61; ICD-10-CM: F31.81), cielesne zaburzenie dysmorficzne (ICD-11: 6B21; ICD-10-CM: F45.22), dermatillomania(ang.) (ICD-11: 6B25.1; ICD-10-CM: F42.4), froteryzm (ICD-11: 6D34; ICD-10-CM: F65.81), syllogomania (ICD-11: 6B24; ICD-10-CM: F42.3) i zaburzenie eksplozywne przerywane (ICD-11: 6C73; ICD-10-CM: F63.81)[4].

Wśród innych wartych uwagi zmian można wymienić:

  • Specyficzne zaburzenia osobowości zostały połączane w jedną diagnozę zaburzenia osobowości (6D10), które można zakodować jako łagodne (6D10.0), umiarkowane (6D10.1) lub ciężkie (6D10.2). Może być dodatkowo opisane przy użyciu pięciu charakterystyk: negatywna emocjonalność(ang.) (6D11.0); dystans (odłączenie) (6D11.1), dyssocjalność (6D11.2), odhamowanie (6D11.3) i anankastyczność (6D11.4). Wymieniony bezpośrednio pod nimi wzór borderline (6D11.5) jest kategorią podobną do zaburzenia osobowości typu borderline[5].
  • Wszystkie podtypy schizofrenii (np. paranoidalna, hebefreniczna, katatoniczna) zostały usunięte. Zamiast tego zastosowano model wymiarowy z kategorią „objawy pierwotnych zaburzeń psychotycznych” (6A25), który umożliwia kodowanie objawów pozytywnych (6A25.0), objawów negatywnych (6A25.1), objawów depresyjnych (6A25.2), objawów maniakalnych (6A25.3), objawów psychomotorycznych (6A25.4) i objawów poznawczych (6A25.5)[6].
  • Uporczywe zaburzenia nastroju (F34), na które składa się cyklotymia i dystymia, zostały usunięte.
  • Wszystkie całościowe zaburzenia rozwoju (F84) zostały połączone w jedną kategorię, zaburzenia ze spektrum autyzmu (6A02)[7], za wyjątkiem zespółu Retta, który został przeniesiony do rozdziału dotyczącego anomalii rozwojowych (LD90.4)[8]. Zrezygnowano z podziału na autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Aspergera i in., zamiast tego wprowadzając rozróżnienie na podstawie możliwych zaburzeń rozwoju intelektualnego i upośledzeń języka funkcjonalnego[9].
  • Zaburzenia hiperkinetyczne (F90) zmieniono na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (6A05) i wprowadzono podział na podtypy: dominująco nieuważny (6A05.0), dominująco nadpobudliwy-impulsywny (6A05.1) i mieszany (6A05.2).

Zdrowie seksualne

„Stany związane ze zdrowiem seksualnym” stanowią nowy rozdział w ICD-11. Światowa Organizacja Zdrowia zdecydowała się umieścić zaburzenia seksualne w osobnym rozdziale z uwagi na to, że uznała dualizm psychofizyczny za przestarzały[10]. Wiele kategorii zawartych w ICD-10, w tym zaburzenia seksualne, opierało się na kartezjańskim podziale na stany "organiczne" (fizyczne) i "nieorganiczne" (psychiczne). W związku z tym dysfunkcje seksualne, które uznano za nieorganiczne, znalazły się w rozdziale dotyczącym zaburzeń psychicznych, natomiast te, które uznano za organiczne, w większości zostały wymienione w rozdziale dotyczącym chorób układu moczowo-płciowego. Natomiast zgodnie z ICD-11 mózg i ciało są postrzegane jako integralna całość, a dysfunkcje seksualne są uważane za efekt interakcji pomiędzy czynnikami fizycznymi i psychologicznymi. Tym samym zniesiono podział na zaburzenia organiczne i nieorganiczne[11].

Dysfunkcje seksualne

W ICD-10 wyróżniono trzy główne kategorie dotyczące dysfunkcji seksualnych: Brak lub utrata potrzeb seksualnych (F52.0), Awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej (F52.1) oraz Brak reakcji genitalnej (F52.2). W ICD-11 zastąpiono je dwiema głównymi kategoriami: Zespół obniżonego popędu seksualnego (HA00) i Zaburzenia podniecenia seksualnego (HA01). Ta ostatnia ma dwie podkategorie: Zaburzenia podniecenia seksualnego u kobiet(ang.) (HA01.0) i Zaburzenia erekcji u mężczyzn (HA01.1). Różnica między Zespołem obniżonego popędu seksualnego a Zaburzeniami podniecenia seksualnego polega na tym, że w tych pierwszych występuje zmniejszone lub nieobecne pragnienie aktywności seksualnej. W tych drugich występuje niewystarczająca fizyczna i emocjonalna reakcja na aktywność seksualną, mimo że nadal istnieje chęć zaangażowania się w satysfakcjonujący seks. WHO uznała, że istnieje podobieństwo między pożądaniem a podnieceniem, ale nie są one tym samym. Postępowanie terapeutyczne powinno być ukierunkowane na ich odrębne cechy[11].

Zaburzenia parafilne

Zaburzenia parafilne, nazywane w ICD-10 zaburzeniami preferencji seksualnych, pozostały w rozdziale o zaburzeniach psychicznych. Usunięto fetyszyzm (F65.0) i transwestytyzm fetyszystyczny (F65.1) występujące w ICD-10. Ze względu na to, że nie powodują cierpienia ani krzywdy, zdecydowano, że nie powinny być dłużej uznawane za zaburzenia psychiczne[11][12]. Zamiast pedofilii w ICD-11 pojawiło się zaburzenie pedofilne (6D32). Można je zdiagnozować tylko wtedy, gdy dana osoba jest bardzo zaniepokojona swoimi preferencjami lub skłania się do działania. Sadomasochizm zastąpiono kategorią sadyzmu seksualnego z użyciem przymusu (6D33)[13]. Dodano zaburzenie froterystyczne (6D34) jako osobną kategorię[11]. Wcześniej znajdowało się w ICD-10 pod nazwą froteryzm, w kategorii „inne zaburzenia preferencji seksualnych” (F65.8)[14].

Niezgodność płci

Transseksualizm i zaburzenia tożsamości płciowej zostały określone mianem niezgodności płci[15][16] nie są już powiązane z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania. Zostały one wymienione w nowej sekcji dotyczącej zdrowia seksualnego. Nowa nazwa to niedopasowanie płci, która może lepiej odzwierciedlać obecne rozumienie tego stanu. U osób w wieku dojrzewania i dorosłych niezgodność płciowa oznaczona jest kodem HA60[17], u dzieci - HA61[18].

Niezgodność płciowa u osób w wieku dojrzewania i dorosłych (HA60) objawia się zaznaczoną i uporczywą niespójnością pomiędzy płcią odczuwaną przez jednostkę a płcią przypisaną przy urodzeniu, co często wiąże się z pragnieniem przejścia procesu uzgodnienia płci (in. korekty płci, tranzycji) w celu życia i bycia akceptowanym przez otoczenie jako osoba należąca do odczuwanej płci. Osoby chcące przejść tranzycję mogą skorzystać z terapii hormonalnej, różnych typów operacji, a także innych interwencji medycznych, aby dopasować swoje ciało do odczuwanej tożsamości płciowej w takim zakresie, w jakim tego pragną i jest to w danej chwili możliwe. Zachowania i upodobania nieodpowiadające społecznym normom dotyczącym płci nie są same w sobie powodem do wystawienia diagnozy.

Inne

W ICD-11 szczegółowo opisano wszystkie rodzaje cukrzycy (5 pozycji)[19]. Choroby występujące na tle zakażenia wirusem HIV jak również rzadkie choroby genetyczne mają teraz swoje odrębne kody.

Diagnoza hermafrodytyzmu zniknęła. Teraz ten stan będzie określany jako naruszenie formacji płci.

Sekcja Przedmioty lub żywe istoty, które powodują obrażenia zawiera prócz broni oddzielnie kodowane inne przedmioty, takie jak zegarek na rękę, grzebień, biżuteria, kosmetyki itd.

Medycyna tradycyjna — pojawił się rozdział poświęcony tym zagadnieniom w celu monitorowania wpływu metod niekonwencjonalnych na zdrowie. Przy czym nie oznacza to, że WHO uznała tradycyjną medycynę za skuteczną.

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Nieoficjalne tłumaczenie, może ulec zmianie po opublikowaniu oficjalnego polskiego tłumaczenia ICD-11

Przypisy

  1. ↑ International Classification of Diseases (ICD), www.who.int [dostęp 2022-11-18] (ang.).
  2. ↑ Rebecca Caux-Harry, It is coming: ICD-11 released, 3M Health Information Systems, 28 czerwca 2018 [dostęp 2020-08-08] (ang.).
  3. ↑ What is the Difference Between ICD-10 and ICD-11, IT Technologies. HealthCare Technologies for Making the System Perfect (ang.).
  4. ↑ a b Geoffrey M. Reed i inni, Innovations and changes in the ICD‐11 classification of mental, behavioural and neurodevelopmental disorders, „World Psychiatry”, 18 (1), 2019, s. 3–19, DOI: 10.1002/wps.20611, ISSN 1723-8617, PMID: 30600616, PMCID: PMC6313247 [dostęp 2022-08-16] (ang.).
  5. ↑ Jakub Bętkowski, Zaburzenia Osobowości ICD-11, Ośrodek Leczenia Zaburzeń Osobowości i Nerwic, 29 czerwca 2021 [dostęp 2022-08-16] (pol.).
  6. ↑ 6A25 Symptomatic manifestations of primary psychotic disorders, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  7. ↑ 6A02 Autism spectrum disorder, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  8. ↑ LD90.4 Rett syndrome, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  9. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  10. ↑ WAS statement about the WHO / ICD 11 – World Association for Sexual Health (WAS) [dostęp 2022-08-17], Cytat: "Most importantly, the proposed new classification bridges the mind/body divide, which has long been a prominent feature of medical care related to sexual dysfunction. Moreover, eliminating the outdated mind/body split and removing many disorders from the mental and behavioral disorders sections, allows practitioners to address these issues more holistically, in a less stigmatizing and less myopic way." (ang.).
  11. ↑ a b c d Geoffrey M. Reed i inni, Disorders related to sexuality and gender identity in the ICD-11: revising the ICD-10 classification based on current scientific evidence, best clinical practices, and human rights considerations, „World Psychiatry”, 15 (3), 2016, s. 205–221, DOI: 10.1002/wps.20354, PMID: 27717275, PMCID: PMC5032510 [dostęp 2022-08-17] (ang.).
  12. ↑ Richard B. Krueger i inni, Proposals for Paraphilic Disorders in the International Classification of Diseases and Related Health Problems, Eleventh Revision (ICD-11), „Archives of Sexual Behavior”, 46 (5), 2017, s. 1529–1545, DOI: 10.1007/s10508-017-0944-2, ISSN 0004-0002, PMID: 28210933, PMCID: PMC5487931 [dostęp 2021-04-29].
  13. ↑ Piotr Krawczyk, Łukasz Święcicki, ICD-11 vs. ICD-10 – przegląd aktualizacji i nowości wprowadzonych w najnowszej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO.
  14. ↑ F65.8 Other disorders of sexual preference, [w:] ICD-10 Version:2019, icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  15. ↑ Gender incongruence (''Niezgodność płci''), WHO (ang.).
  16. ↑ Bartosz Grabski i inni, Dysforia i niezgodność płciowa : kompendium dla praktyków, wyd. Wydanie I - 1 dodruk, Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020, ISBN 978-83-200-6133-8, OCLC 1199644762 [dostęp 2022-08-17].
  17. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  18. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  19. ↑ Diabetes mellitus 5A, WHO (ang.).

Linki zewnętrzne