Milan Šimečka

Milan Šimečka
Data i miejsce urodzenia6 marca 1930
Nowy Bogumin
Data i miejsce śmierci24 września 1990
Praga
Zawód, zajęciefilozof, krytyk literacki
Alma MaterUniwersytet Masaryka
DzieciMartin Milan Šimečka
Odznaczenia
Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy
Strona internetowa

Milan Šimečka (ur. 6 marca 1930 w Nowym Boguminie, zm. 24 września 1990 w Pradze) – czeski i słowacki filozof, krytyk literacki i dysydent. Więzień polityczny w latach 1981–1982.

Życiorys

Urodził się 6 marca 1930 w Nowym Boguminie[1]. Jego rodzice zmarli podczas II wojny światowej[2]. W latach 1949–1953[1] dzięki stypendium[2] studiował rusycystykę i filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Masaryka w Brnie, po czym pracował na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. Od 1957 wykładał filozofię marksistowską na Wyższej Szkole Sztuk Scenicznych w Bratysławie; tam także uzyskał habilitację[1][3]. Należał do Komunistycznej Partii Czechosłowacji[3]. Zajmował się historią filozofii, krytyką literacką i utopią społeczną, która stała się jednym z głównych tematów jego pracy[3]. Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację został usunięty z uczelni i odsunięty od pracy naukowej i wydalony z partii. Zaczął utrzymywać się z pracy manualnej i dorywczej[2][3]. Zaangażował się w działania opozycji komunistycznej[1]. Jego twórczość, którą publikował w drugim obiegu i za granicą, dotyczyła analizy funkcjonowania systemu totalitarnego oraz bieżącej polityki[1][3]. Za swoje zagraniczne publikacje w latach 1981–1982 trafił na 13 miesięcy do więzienia[3]. W czasach aksamitnej rewolucji wspierał słowacki ruch Społeczeństwo przeciw Przemocy[3]. Gdy wybrano Václava Havla na prezydenta, Šimečka został przewodniczącym jego rady doradców. Zmarł 24 września 1990 w Pradze[1].

W 1991 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy[4]. Tego samego roku jego przyjaciele założyli fundację Nadácia Milana Šimečku, której celem jest wsparcie rozwoju demokracji i tolerancji. Fundacja jest jedną z najstarszych organizacji pozarządowych działających na terenie Słowacji[5].

Jego synem jest literat Martin Milan Šimečka[1].

Dzieła

Za źródłem[1]:

  • 1963: Sociálne utópie a utopisti
  • 1976: Kríza utopizmu
  • 1979: Obnovení pořádku, wyd. pol.: Przywrócenie porządku: przyczynek do typologii realnego socjalizmu. tłum. Paweł Heartman (pseudonim Piotra Godlewskiego), Krąg, Warszawa: 1982[6]
  • 1984: Náš soudruh Winston Smith (esej)
  • 1985: Kruhová obrana (samizdat; wydanie książkowe: 1992)
  • 1990: Konec nehybnosti (dziennik czechosłowackiej drogi do wolności)
  • 1982: Dopisy o povaze skutečnosti
  • 1984: Světelná znameni (samizdat; wydanie książkowe: 1991)
  • 1999: Dopisy z vězeni
  • 2000: Veľký brat a Veľká sestra (z M. Kusým)
  • 2003: Společenství strachu a jiné eseje (pośmiertnie)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Milan Šimečka, Literárne informačné centrum, 11 marca 2019 [dostęp 2020-05-20] (słow.).
  2. ↑ a b c Milan Šimečka, Twisted Spoon Press [dostęp 2020-05-23] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Milan Šimečka, 20. 1. 1988, www.othereurope.com [dostęp 2020-05-23] (ang.).
  4. ↑ Seznam vyznamenaných, Pražský hrad [dostęp 2020-05-23] (cz.).
  5. ↑ AlejTech.sk, Milan Šimečka, www.nadaciamilanasimecku.sk [dostęp 2020-05-23] (słow.).
  6. ↑ Przywrócenie porządku, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-05-23].

Media użyte na tej stronie

CZE Rad T-G-Masaryka 1tr (1994) BAR.svg
Baretka: Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy – Republika Czeska (od 1994).