Oruro
 Panorama miasta | |||||
| |||||
| Państwo |  Boliwia | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Departament |  Oruro | ||||
| Data założenia | 1606 | ||||
| Wysokość | 3709[1] m n.p.m. | ||||
| Populacja (2012) • liczba ludności | 264 683[2] | ||||
Położenie na mapie Boliwii  | |||||
 17°58′29″S 67°06′39″W/-17,974722 -67,110833 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Oruro (San Felipe de Austria de Oruro) – miasto w Boliwii, położone w zachodniej części kraju, na płaskowyżu Altiplano. Ośrodek administracyjny departamentu Oruro. Dawny główny ośrodek przemysłowy Boliwii – centrum górnictwa srebra i cyny. W 2012 roku miasto liczyło 264 943 mieszkańców.
W 2001 roku karnawał w Oruro zostały proklamowany Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości a w 2008 roku wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Geografia
Oruro położone jest w zachodniej części Boliwii, w Andach Środkowych, na płaskowyżu Altiplano, na wysokości 3709 m n.p.m., na północ od jeziora Poopó. Administracyjnie znajduje się w departamencie Oruro[1][3][4].
Klimat
Średnie dzienne temperatury wahają się w ciągu roku od 15 do 20 °C, natomiast średnie temperatury w nocy od -8 do 4 °C. Największe opady mają miejsce w styczniu (94 mm), natomiast najmniejsze są w czerwcu i lipcu (3 mm). Średnie nasłonecznienie w ciągu roku waha się od 6 do 9 godzin dziennie[5].
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 18 | 18 | 18 | 18 | 16 | 15 | 15 | 16 | 17 | 19 | 20 | 19 | |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 4 | 4 | 3 | 0 | -5 | -8 | -8 | -6 | -2 | 0 | 2 | 4 | |
| Opady [mm] | 94 | 85 | 55 | 15 | 4 | 3 | 3 | 9 | 18 | 16 | 30 | 61 | |
| Średnia liczba dni z opadami | 14 | 13 | 11 | 4 | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | 5 | 6 | 11 | 73 |
| Źródło: Weather2Travel.com[5] 22 czerwca 2016 | |||||||||||||
Historia
Miasto zostało założone 1 listopada 1606 roku jako Villa Imperial de Don Felipe de Austria, nazwane tak na cześć króla Hiszpanii Filipa III[3].
Istnienia miasta od początku związane było z wydobyciem srebra, którego złoża zostały odkryte w regionie 1605 roku[3]. Miasto wzbogaciło się na wydobyciu srebra i w 1670 roku miało 80 tys. mieszkańców[3]. Praca w kopalniach nie odbywała się w systemie mita, lecz bazowała na wolnych pracownikach, którzy otrzymywali relatywnie wysokie wynagrodzenie i chętnie osiedlali się w mieście[3]. Oruro było największym miastem hiszpańskim zdobytym podczas powstania Tupaca Amaru II (1780–1781)[6]. Podczas wojny o niepodległość od Hiszpanii na początku XIX wieku, miasto przechodziło z rąk do rąk, a podczas walk została zniszczona infrastruktura górnicza i po wojnie mieszkało w Oruro mniej niż 5 tys. osób[6]. Po odbudowie kopalń, wydobycie cyny ponownie przyczyniło się do rozwoju miasta, które zyskało na budowie linii kolejowej do wybrzeża Pacyfiku w 1892 roku[6]. Wówczas założono tam szkołę górniczą, której dyrektorem na początku drugiej dekady XX wieku był Polak Aleksander Tarkowski. W latach 1913–1919 wykładowcą, a od 1915 do 1919 rektorem, był polski paleontolog Roman Kozłowski (1889–1977)[7]. Doprowadził on do nadania jej statusu uczelni wyższej (od 1918 – Escuela National de Ingenieros de Minas).
Kopalnie wokół Oruro kontrolowały rody Aramayo, Hochschild i Patîño[6] – trzech baronów cynowych Carlosa Aramayo (1889–1982), Mauricio Hochschilda (1881–1957) i Simóna Patiño (1862–1947)[8]. W 1952 roku, po rewolucji robotniczej, w której główną rolę odegrały górnicze związki zawodowe Federación Sindical de Trabajadores Mineros de Bolivia (FSTMB), kopalnie zostały znacjonalizowane[6]. W 1985 roku, po załamaniu się cen cyny, przemysł górniczy upadł[6]. Nieefektywna państwowa korporacja górnicza została rozwiązana a kopalnie zamknięte[6].
Demografia
W 2012 roku populacja departamentu liczyła 264 943 mieszkańców. W porównaniu z 2001 rokiem rosła ona średnio o 2,44% rocznie.
Źródło: City Population
Karnawał w Oruro
Oruro znane jest z dorocznego karnawału, w którym przetrwały elementy przedkolumbijskich wierzeń indiańskich[9].
W czasach pre-kolumbijskich Oruro było ośrodkiem kultu, później Indianie Uru urządzali tu festiwal Ito[9]. Kolonialna władza hiszpańska wprowadziła zakaz tych uroczystości w XVII wieku[9]. Festiwal odbywał się jednak nadal pod przykryciem liturgii chrześcijańskiej[9]. Festiwal Ito przekształcił się w obchody święta Matki Bożej Gromnicznej obchodzonego 2 lutego[9]. Obecnie karnawał trwa dziesięć dni i odbywa się przed Wielkim Postem[9].
W sobotę przed Popielcem odbywa się parada „entrada”[1], łącząca elementy tradycyjne, chrześcijańskie i zapożyczenia ze średniowiecznych misteriów[9]. W paradzie bierze udział prawie 40 tys. tancerzy i muzyków, którzy przez 24 godziny pokonują w kółko czterokilometrową trasę pochodu[9]. Uczestnicy noszą maski i kolorowe kostiumy[9]. Podczas parady wykonywane są tradycyjne tańce „lama lama” i „diablada”[9].
„Diablada”, czyli „taniec diabłów”, prowadzona jest przez dwóch tancerzy przebranych za Lucyfera i Archanioła Michała, za którymi podążają setki tancerzy przebranych za diabłów z rogatymi maskami o wielkich błękitnych oczach i z potarganymi włosami[1]. Taniec z jednej strony obrazuje zwycięską walkę Michała z Lucyferem, z drugiej jest to hołd diabłu – inkarnacji pre-kolumbijskiego boga podziemi Huari[1].
W 2001 roku karnawał w Oruro zostały proklamowany Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości a w 2008 roku wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[9].
Religia
Oruro jest siedzibą katolickiej diecezji Oruro, której biskupem jest polski misjonarz, werbista ojciec Krzysztof Białasik[10].
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 156. ISBN 978-1-85828-847-5. [dostęp 2016-06-19]. (ang.)
- ↑ INE: Censo Nacional de Población y Vivienda 2012: Bolivia: Censo de Población y Vivienda 2012 (hiszp.). [dostęp 2016-06-19].
- ↑ a b c d e James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 157. ISBN 978-1-85828-847-5. [dostęp 2016-06-19]. (ang.)
- ↑ Oruro, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-06-23].
- ↑ a b 2005-2016 Weather2Travel.com: La Paz climate guide (ang.). [dostęp 2016-06-18].
- ↑ a b c d e f g James Read, Rough Guides: The Rough Guide to Bolivia. Rough Guides, 2002, s. 158. ISBN 978-1-85828-847-5. [dostęp 2016-06-19]. (ang.)
- ↑ Zofia Kielan–Jaworowska, Adam Urbanek. Dedication: Roman Kozlowski (1889–1977). „Acta Palaeontologica Polonica”. 4, s. 415–425, 1978. 28 (ang.).
- ↑ Hall of Fame / Simón I. Patiño (ang.). W: Boliviaweb [on-line]. [dostęp 2016-06-19].
- ↑ a b c d e f g h i j k UNESCO: Carnival of Oruro (ang.). [dostęp 2016-06-19].
- ↑ Bishop Krzysztof Białasik Wawrowska, S.V.D. (ang.). W: Catholic-Hierarchy [on-line]. [dostęp 2016-06-19].
- ↑ Oruro, Bolivia (ang.). W: Sister Cities International [on-line]. [dostęp 2016-06-19].
Linki zewnętrzne
- Festiwal w Oruro: strona oficjalna (hiszp.). [dostęp 2016-06-19].
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Anakin~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Flag of the department of Oruro in Bolivia.
Autor: erios30, Licencja: CC BY 3.0
Character of the diablada on the day of Virgin Candlemas (2 February 2011), Oruro, Bolivia
Autor: Pame82s, Licencja: CC BY-SA 4.0
Diablada Ferroviaria in the Carnival de Oruro, Bolivia.
Escudo_Oruro.jpg