Stanisław Brzezina

Stanisław Brzezina

2 zwycięstwa
pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1904 Łódź
Data i miejsce śmierci	13 lutego 1946 Orpington
Przebieg służby
Lata służby	1919-1920, 1924-1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	74 dywizjon myśliwski RAF dywizjon 317
Główne wojny i bitwy	Wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa Kampania wrześniowa Bitwa o Anglię
Odznaczenia

Tablica upamiętniająca Stanisława Brzezinę w Kwaterze 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej na Powązkach Wojskowych w Warszawie

Stanisław Brzezina (ur. 5 marca 1904 w Łodzi, w ówczesnej guberni piotrkowskiej, zm. 13 lutego 1946 w Orpington) – pułkownik pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Stanisław Brzezina w kwietniu 1919 jako piętnastoletni ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego i brał udział w zajęciu Wilna. W 1920, po utworzeniu Litwy Środkowej, działał czynnie w Związku Obrony Kraju. W tym samym roku został zwolniony z wojska w celu ukończenia nauki. W 1924 został przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie^[1].

Był absolwentem Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie (I promocja z lokatą 11^[2]). 15 sierpnia 1927 mianowany sierżantem podchorążym obserwatorem, został skierowany do 34. eskadry liniowej 3 pułku lotniczego w Poznaniu. Po odbyciu kursu pilotażu w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa został przeniesiony do 4 pułku lotniczego w Toruniu i przydzielony do 141 eskadry myśliwskiej. Przeniesiony z Torunia na stanowisko instruktora w CWOL w Dęblinie, a następnie w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Toruniu był szefem pilotażu. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 w korpusie oficerów aeronautki^[3]. W marcu 1939 pełnił służbę w Szkole Pilotażu w Grudziądzu, a następnie w Ułężu, na stanowisku kierownika wyszkolenia pilotażu i strzelania^[4][5].

W kampanii wrześniowej to właśnie stamtąd wykonywał loty bojowe przeciwko samolotom Luftwaffe, bombardującym rejony Ułęża i Dęblina. Lotnicy pod jego dowództwem skutecznie odstraszali niemieckie bombowce, a nawet atakowali piechotę niemiecką w tym rejonie.

Przez Rumunię i Francję przedostał się do Wielkiej Brytanii^[2], gdzie wstąpił do RAF i otrzymał numer służbowy 76782^[5]. Jako pilot 74 dywizjonu myśliwskiego RAF uczestniczył w bitwie o Anglię. 13 sierpnia 1940 – zestrzelony podczas walki z Do-17, skakał na spadochronie. 19 lutego 1941 został organizatorem i pierwszym dowódcą 317 Dywizjonu Myśliwskiego Wileńskiego^[6][5]. 20 sierpnia 1941 obowiązki dowódcy przekazał kapitanowi Henrykowi Szczęsnemu^[7]. Od 18 sierpnia do 24 listopada 1941 dowodził 2 Polskim Skrzydłem Myśliwskim^[5]. Po odbyciu w Stanach Zjednoczonych kursu w Wyższej Szkole Lotniczej był dowódcą lotniska w Heston, a następnie w Wyższej Szkole Lotniczej w Peebles wykładowcą^[2]. W stopniu pułkownika mianowany w 1943 szefem sztabu Polskich Sił Powietrznych.

Pułkownik Brzezina rozbił się w Orpington koło Kentu podczas lotu służbowego z Niemiec do Anglii na samolocie Douglas DC-3 Dakota w dniu 13 lutego 1946. Został pochowany na cmentarzu St. Mary w Orpington, grób nr E, 94^[5].

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana zajmuje 153. pozycję z 2 pewnymi zestrzeleniami i jednym uszkodzeniem.

13 sierpnia 1940 zestrzelił samolot bombowy Dornier Do 17, a drugą maszynę tego typu uszkodził. 10 lipca 1941 zestrzelił samolot myśliwski Messerschmitt Bf 109.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Polowa Odznaka Pilota
• Distinguished Flying Cross^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich: poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 219. ISBN 83-11-07329-5.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012, s. 114. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2002, s. 46. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Kronika 317 Wileńskiego Dywizjonu Myśliwskiego, cz. I. [w:] Akta Polskich Sił Powietrznych na zachodzie 1935-1947, sygn. LOT.A.V.55/47 I [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. [dostęp 2017-03-03].
• niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).