Uszyce

Artykuł

51°6′38″N 18°20′44″E

- błąd

39 m

WD

51°6'38"N, 18°20'44"E

- błąd

39 m

Odległość

0 m

Uszyce
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Uszycach
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

oleski

Gmina

Gorzów Śląski

Liczba ludności (2011)

860

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

46-310

Tablice rejestracyjne

OOL

SIMC

0132090

Położenie na mapie gminy Gorzów Śląski
Mapa konturowa gminy Gorzów Śląski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Uszyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Uszyce”
Położenie na mapie powiatu oleskiego
Mapa konturowa powiatu oleskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Uszyce”
Ziemia51°06′38″N 18°20′44″E/51,110556 18,345556
Strona internetowa

Uszyce (niem. Uschütz[1], w latach 1936-1946 Wittenau[2][3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Gorzów Śląski.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Uszyce są największą miejscowością w gminie[4]. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 487 relacji ByczynaOlesno.

Nazwa

Według niemieckiego geografa oraz językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy części ciała – ucha[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najwcześniejszą nazwę wymienia ją w obecnej polskiej formie – „Uszyce” podając jej znaczenie „Ohrdorf” czyli po polsku „Wieś ucha”[5]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę na Uschütz w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Ze względu na polskie pochodzenie nazwy 29 lipca 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy Uschütz nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła nową, całkowicie niemiecką nazwę Wittenau[2]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Uszyce[3].

Historia

W 1910 roku 1008 mieszkańców mówiło w języku polskim, 24 w językach polskim i niemieckim, natomiast 369 osób posługiwało się jedynie językiem niemieckim. W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku nie wystawiono tu listy polskiej. Podczas plebiscytu w 1921 roku we wsi uprawnionych do głosowania było 1080 mieszkańców (w tym 498 emigrantów). Za Polską głosowały 93 osoby, natomiast za Niemcami 968 mieszkańców. Podczas III powstania śląskiego miejscowość 4 maja została zajęta przez miejscowych powstańców. Między 9 a 13 maja Niemcy przeprowadzali w tym rejonie regularne kontrataki, jednak nie przyniosły im one powodzenia[6].

Zabytki

Dawny dwór w Uszycach
Wnętrze starego młyna w Uszycach
Wnętrze kościoła w Uszycach

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

inne zabytki:

  • stary młyn, położony przy głównej drodze.

Osoby związane z miejscowością

  • Emanuel Kania – polski kompozytor i pianista, urodził się w Uszycach, 27 marca 1827 r.

Przypisy

  1. Rospond S. 1964, Patronimiczne nazwy miejscowe na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 161.
  2. a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Oberschlesien, Kreis Rosenberg (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-29].
  3. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  4. Oficjalna strona Ziemi Uszyckiej. [dostęp 2012-06-15].
  5. a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 75, OCLC 456751858 (niem.).
  6. Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 82. [dostęp 2012-12-30].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
SM Uszyce18 Pałac (0) ID 627728.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Uszyce, dwór (nr 18/19), XVIII
Olesno County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Olesno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.16 N
  • S: 50.60 N
  • W: 18.20 E
  • E: 18.72 E
SM Uszyce Kościół Wniebowzięcia NMP (4) ID 627726.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Uszyce, kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, XVII
Uszyce, kościół, wnętrze, lipiec 2022.jpg
Autor: Qzior, Licencja: CC BY-SA 4.0
Uszyce, kościół parafialny, lipiec 2022