Uszyce

Uszyce
	wieś
	; Kościół Wniebowzięcia NMP w Uszycach
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	oleski
Gmina	Gorzów Śląski
Liczba ludności (2011)	860
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	46-310
Tablice rejestracyjne	OOL
SIMC	0132090
	Położenie na mapie gminy Gorzów Śląski Uszyce
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Uszyce
	Położenie na mapie województwa opolskiego Uszyce
	Położenie na mapie powiatu oleskiego Uszyce
	51°06′38″N 18°20′44″E/51,110556 18,345556
	Strona internetowa

Artykuł	51°6′38″N 18°20′44″E
- błąd	39 m
WD	51°6'38"N, 18°20'44"E
- błąd	39 m
Odległość	0 m

Uszyce (niem. Uschütz^[1], w latach 1936-1946 Wittenau^[2]^[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Gorzów Śląski.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Uszyce są największą miejscowością w gminie^[4]. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 487 relacji Byczyna – Olesno.

Nazwa

Według niemieckiego geografa oraz językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy części ciała – „ucha”^[5]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najwcześniejszą nazwę wymienia ją w obecnej polskiej formie – „Uszyce” podając jej znaczenie „Ohrdorf” czyli po polsku „Wieś ucha”^[5]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę na Uschütz w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Ze względu na polskie pochodzenie nazwy 29 lipca 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy Uschütz nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła nową, całkowicie niemiecką nazwę Wittenau^[2]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Uszyce^[3].

Historia

W 1910 roku 1008 mieszkańców mówiło w języku polskim, 24 w językach polskim i niemieckim, natomiast 369 osób posługiwało się jedynie językiem niemieckim. W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku nie wystawiono tu listy polskiej. Podczas plebiscytu w 1921 roku we wsi uprawnionych do głosowania było 1080 mieszkańców (w tym 498 emigrantów). Za Polską głosowały 93 osoby, natomiast za Niemcami 968 mieszkańców. Podczas III powstania śląskiego miejscowość 4 maja została zajęta przez miejscowych powstańców. Między 9 a 13 maja Niemcy przeprowadzali w tym rejonie regularne kontrataki, jednak nie przyniosły im one powodzenia^[6].

Zabytki

Dawny dwór w Uszycach

Wnętrze starego młyna w Uszycach

Wnętrze kościoła w Uszycach

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP, drewniany, z XVII w.
zespół dworski, z XVIII-XIX w.:
- dwór
- park
- mauzoleum

inne zabytki:

stary młyn, położony przy głównej drodze.

Osoby związane z miejscowością

Emanuel Kania – polski kompozytor i pianista, urodził się w Uszycach, 27 marca 1827 r.

Przypisy

↑ Rospond S. 1964, Patronimiczne nazwy miejscowe na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 161.
↑ ^a ^b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Oberschlesien, Kreis Rosenberg (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-29].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Oficjalna strona Ziemi Uszyckiej. [dostęp 2012-06-15].
↑ ^a ^b HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 75, OCLC 456751858 (niem.).
↑ Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 82. [dostęp 2012-12-30].

Linki zewnętrzne

Uszyce, [w:] Archiwum wycinków prasowych [online], Instytut Śląski [dostęp 2021-02-15] .
Uszyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 862 .

[1] Rospond S. 1964, Patronimiczne nazwy miejscowe na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 161.

[DVG-2] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Oberschlesien, Kreis Rosenberg (niem.). 2006. [dostęp 2012-04-29].

[MP1946-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[4] Oficjalna strona Ziemi Uszyckiej. [dostęp 2012-06-15].

[Adamy-5] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 75, OCLC 456751858 (niem.).

[encyklopedia_powstań-6] Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 .

[7] Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 82. [dostęp 2012-12-30].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Miasto	Gorzów Śląski
Wsie	Budzów Dębina Goła Jamy Jastrzygowice Kobyla Góra Kozłowice Krzyżanowice Nowa Wieś Pakoszów Pawłowice Skrońsko Uszyce Zdziechowice
Osady	Kolonia Uszyce Kosowice-Uszyce Nędza Szklarnia Pawłowicka
Integralne części wsi	Brody Buczak Czerwone Osiedle Dęby Duców Dziesiątki Karłowice Karnów-Uszyce Karpaty Kolonia Gola Morgi Ownia Pawłowicki Folwark Piaseczna Podlesie Podstawie Prosna Przymiarki Przytoczna Siwe Osiedle Tęczynów Uszyce Górne Zarzyska Zawady Zdziechowice Dolne Zdziechowice Górne

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne