Wielkość mierzalna

Wielkość mierzalna – cecha zjawiska, ciała lub substancji, którą można wyróżnić jakościowo i wyznaczyć ilościowo.

Może to być:

  • cecha abstrakcji obiektów idealizowanych, taka jak długość – np. dla odcinków prostej (tzn. długość odcinka dla uproszczenia idealizuje się jako prostą), masa dla punktów materialnych (konkretny obiekt fizyczny idealizuje się jako punkt) lub temperatura dla odwracalnego obiegu Carnota.
  • związek zależności z wielkościami już zdefiniowanymi jako cechy abstrakcji obiektów idealizowanych. Przy czym związki te także upraszcza się idealizując zjawiska opisywane tymi związkami – np. prędkość definiuje się dla punktu poruszającego się ruchem jednostajnym wzdłuż prostej, rezystancję – dla opornika opisywanego w obwodzie prądu stałego prawem Ohma.

W realnych warunkach pomiarowych większość opisywanych powyżej zjawisk nie ma charakteru idealnego i występują różnego rodzaju czynniki zakłócające. Powoduje to powstawanie błędów już na etapie konstruowania modelu zjawiska.

Układ pomiarowy także wnosi zwykle jakieś obciążenie do mierzonego zjawiska bądź je zakłóca w inny sposób. Poza tym część czynników zakłócających może fluktuować bądź mieć charakter losowy. Przekłada się to także na fluktuację wyniku pomiaru, tzn. seria identycznych pomiarów, nawet w takich samych warunkach pomiarowych, może mieć (i zwykle ma) pewien rozrzut wyników. Dąży się do tego, aby te niekorzystne zjawiska wyeliminować bądź chociaż znacznie zredukować. Nie zawsze jednak da się to zrealizować w konkretnym przypadku. Powoduje to powstawanie dodatkowych błędów pomiarowych, a pomiar danej wielkości (mierzalnej) obarczony jest niepewnością.

Zobacz też

Bibliografia