Kąty Bystrzyckie
Artykuł | 50°18′47″N 16°50′5″E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 50°18'47"N, 16°50'21"E |
- błąd | 39 m |
Odległość | 329 m |
wieś | |
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Kątach Bystrzyckich | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 490-610[1] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) | 62[2] |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 57-540 |
Tablice rejestracyjne | DKL |
SIMC | 0853139 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°18′47″N 16°50′05″E/50,313056 16,834722 |
Kąty Bystrzyckie (niem. Winkeldorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lądek-Zdrój, w dolinie wśród pasma Krowiarek.
Położenie
Kąty Bystrzyckie to mała wieś leżąca we wschodniej części Krowiarek, na wysokości około 490-610 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Wieś jest wzmiankowana jako Winkeldorf w dokumencie króla Jana Luksemburskiego z roku 1346[3]. Była to wtedy duża osada z własnym kościołem i parafią[3]. W roku 1417 było tu wolne sędziostwo, a na przełomie XV i XVI wieku w okolicy funkcjonowała kopalnia, w której eksploatowano złoża rudy żelaza[3]. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej we wsi, w której mieszkali w większości protestanci, wybuchły rozruchy związane z przymusowym wprowadzeniem katolicyzmu[3]. Zamieszki te zostały krwawo stłumione przez armię cesarską[3]. W XVI i XVII wieku Kąty Bystrzyckie były małą, rolniczą wsią liczącą od 11 do 21 kmieci[4]. W drugiej połowie XVII wieku i w pierwszej połowie następnego stulecia wieś zachowała charakter rolniczy, a rzemiosło reprezentowane było bardzo skromnie[3]. Przed rokiem 1789 utworzono tu szkołę katolicką[4]. Do połowy XIX wieku wieś podzielona była na dwie części: większą, położoną wyżej, dominialną z kościołem filialnym i szkołą, oraz mniejszą, położoną u wylotu doliny, z sędziostwem, młynem i gorzelnią, zwaną Kłodno (niem. Neustift[5]). W drugiej połowie XIX wieku obie części zostały scalone[4]. Największą liczbę ludności, 350 osób, odnotowano w Kątach w 1857 roku[4].
Kultura i edukacja
Od 1997 roku we wsi działa Mała Akademia Sztuki „Kąty Siedem i Pół”, założona przez malarkę Ewę Konikowską[3]. Jest to prywatna szkoła artystyczna dla dzieci, stawiająca sobie za cel uwrażliwienie młodych mieszkańców okolic na piękno i wartości kulturowe ziemi kłodzkiej[3].
Od 2003 roku w XIX-wiecznych zabudowaniach gospodarczych rozpoczął działalność skansen „Gottwaldówka”, w którym wyeksponowano kolekcję dawnych koronek, oraz grafiki niemieckiego malarza Ericha Fuchsa przedstawiające kulturę ludową i rzemiosło Sudetów[6].
W Kątach Bystrzyckich prowadzi też działalność „Kuźnia Alchemiczna”[7]. Placówka zajmuje się działalnością edukacyjną i wystawienniczą z zakresu geologii, organizuje warsztaty (nauka płukania złota i samodzielnego poszukiwania minerałów)[7]. Można tam też kupić okazy minerałów obrabiane we własnej szlifierni[7].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[8]:
- kościół filialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1541 roku, przebudowany w XVIII wieku[1].
Szlaki turystyczne
- Przez Kąty Bystrzyckie przechodzi czerwony Główny Szlak Sudecki z Lądka Zdroju na Przełęcz Puchaczówkę[3].
Przypisy
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 136-138. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b c d e f g h i Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 342. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ a b c d Kąty Bystrzyckie. 06.08.2007. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 56.
- ↑ Monika Słonecka: Skansen Gotwaldówka. 05.07.2006. [dostęp 2018-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-11)].
- ↑ a b c Kuźnia Alchemiczna. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 73. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].
Bibliografia
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
Flaga województwa dolnośląskiego
Czerwony szlak turystyczny.
Herb Lądka-Zdroju
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Kąty Bystrzyckie, kościół fil. p.w. św. Katarzyny, XVI, XVIII
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom nr 14 w Kątach Bystrzyckich, Kużnia alchemiczna
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skansen Gottwaldówka w Kątach Bystrzyckich