Kościół św. Walentego w Krakowie

Kościół św. Walentego
Ilustracja
Kościoły Świętego Krzyża i św. Walentego (po prawej); Teodor Baltazar Stachowicz
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Walentego

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Walentego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Walentego”
Ziemia50°04′10,4″N 19°56′16,5″E/50,069556 19,937917

Kościół św. Walentego – XV wieczny kościół na podkrakowskim Kleparzu (obecnie stanowiącym cześć Krakowa) u zbiegu obecnych ulic Pędzichów i Długiej. Rozebrany po 1817 roku.

Historia

Gotycka latarnia umarłych sprzed szpitala i kościoła św. Walentego, obecnie przed kościołem św. Mikołaja w Krakowie

Kościół św. Walentego istniał na podkleparskim Błoniu od 1441 przy wzmiankowanym już w XIV w. szpitalem dla trędowatych. Od 1447 zarządzał nim prebendarz z kleparskiej parafii św. Floriana[1][2][3].

W 1528 kościół i szpital padły ofiarą pożaru Kleparza[4][5]. W 1530 zostały odbudowane staraniem kanonika katedralnego Tomasza Rożnowskiego[4][5]. Z opisu kościoła z 1599 wiadomo, że była to budowla murowana, zbudowana w technice muru pruskiego, wyposażona w pięć ołtarzy, z dobudowaną drewnianą zakrystią[1][6]. Szpital składał się z murowanej izby i drewnianych zabudowań, mieściło się w nim 20 ubogich[6].

Kościół ponownie został zniszczony podczas potopu szwedzkiego. W 1661 mieszczanin z Pędzichowa Tomasz Olszowski, ufundował odbudowę kościoła[1][7]. Wzniesiona wówczas świątynia była murowana, jednonawowa i kryta gontem; w kościele znajdowały się trzy ołtarze, w tym główny z obrazem św. Walentego. W 1748 odnotowano jeszcze jeden ołtarz[1].

W XVIII w. kościół i szpital chyliły się ku upadkowi, pozbawione dochodów wystarczających na ich utrzymanie[8]. W 1768 kościół uległ pożarowi podczas konfederacji barskiej[1]. Na mocy uchwały Senatu Wolnego Miasta Krakowa z 1817 w kolejnym roku kościół i szpital zostały sprzedane na licytacji i rozebrane[8].

Przed kościołem św. Walentego przez wieki wznosiła się latarnia umarłych, która w 1871 została przeniesiona na Wesołą, pod kościół św. Mikołaja[9].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Rożek 1983 ↓, s. 113–114.
  2. ↑ Beiersdorf 2007 ↓, s. 442.
  3. ↑ Dzikówna 1932 ↓, s. 95–100.
  4. ↑ a b Beiersdorf 2007 ↓, s. 444.
  5. ↑ a b Dzikówna 1932 ↓, s. 101.
  6. ↑ a b Dzikówna 1932 ↓, s. 98–100.
  7. ↑ Beiersdorf 2007 ↓, s. 446–447.
  8. ↑ a b Rederowa 1957 ↓, s. 140.
  9. ↑ Dzikówna 1932 ↓, s. 101–103.

Bibliografia

  • Zbigniew Beiersdorf: Kleparz. W: Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta. red. Jerzy Wyrozumski. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 427–454, seria: Biblioteka Krakowska. 150. ISBN 978-83-89131-52-2.
  • Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 95–120, 1983. 
  • Danuta Rederowa. Studia nad wewnętrznymi dziejami Krakowa porozbiorowego (1796-1809). Część I: Zagadnienia urbanistyczne. „Rocznik Krakowski”. t. 34, z. 2, s. 62–178, 1957. 
  • Jadwiga Dzikówna: Kleparz do 1528 roku. Kraków: 1932, seria: Biblioteka Krakowska. 74.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kościoły św krzyża i św walentego w krakowie.jpeg
Kościoły św. Krzyża i św. Walentego na Kleparzu
Saint Nicholas Church, Lantern of the Dead, 9 Kopernika street, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Mikołaja, latarnia umarłych, ul. Kopernika 9, Wesoła, Kraków