Stawce

Artykuł

50°53'07"N 22°31'34"E

- błąd

39 m

WD

50°50'N, 22°30'E

- błąd

19787 m

Odległość

581 m

Stawce
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

janowski

Gmina

Batorz

Liczba ludności (2011)

235[1]

Kod pocztowy

23-320[2]

Tablice rejestracyjne

LJA

SIMC

0787997

Położenie na mapie gminy Batorz
Mapa konturowa gminy Batorz, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Stawce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stawce”
Położenie na mapie powiatu janowskiego
Mapa konturowa powiatu janowskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stawce”
Ziemia50°53′07″N 22°31′34″E/50,885278 22,526111

Stawce – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Batorz[3].

Krótki opis

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie urzędowskim województwa lubelskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. W miejscowości znajduje się kaplica pod wezwaniem Dobrego Pasterza, przynależąca do Parafii Najświętszego Serca Pana Jerusalem w Aleksandrówce, do której też należy wieś. Miejscowość zajmuje obszar 433 ha. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 235 mieszkańców[1] i była szóstą co do wielkości miejscowością gminy Batorz. Od 1947 r. działa OSP Stawce. Remizę zbudowano w 1983 r. Odbudowano w 2012 r., OSP posiada samochód bojowy Żuk.

Historia

Od chwili pierwszej wzmianki w 1417 r. wieś pozostawała w rękach drobnej szlachty. Pierwszym znanym jej dziedzicem był Marcin ze Stawiec. Przed 1509 r. miejscowość zasiliła rozległe dobra kraśnickie Tęczyńskich. Pod koniec XVI w. nabyli ją Drzewiccy, podobnie jak Studzianki i Wolę Studziańską. W 1626 r. areał uprawny liczył około 16 łanów.

W okresie wojny północnej (1700-1721) wojska saskie zarekwirowały chłopom woły i konie. Do podniesienia wsi z upadku przyczynił się jej dzierżawca Mikołaj Modryński, który wybudował nowe zabudowania dworskie (zarówno dworek, jak i budynki gospodarcze), również studnię, karczmę, urządził sady i ogrody, pomógł też chłopom.
Od Drzewickich Stawce przejęli Sołtykowie, a następnie Suchodolscy, którzy w 1794 roku sprzedali wieś Aleksandrowi Zamojskiemu. W ten sposób miejscowość weszła w skład ordynacji (klucz batorski).

Według inwentarza z 1795 r. była dobrze zagospodarowana. Były tutaj zabudowania folwarczne z oficynami mieszkalnymi, karczma z browarem, młyn ze stawem oraz sad, a w nim kaplica zbudowana jeszcze przez Suchodolskich, którzy byli kalwinami. W 1797 r. burza gradowa wyrządziła znaczne szkody. W latach trzydziestych XIX w. Stawce przeszły do klucza i gminy turobińskiej (później była to gmina Zakrzew w powiecie krasnostawskim).

Podczas powstania styczniowego miała miejsce potyczka z oddziałami rosyjskimi (25 stycznia 1864 r.). W 1915 r. toczyły się tutaj zacięte walki austriacko-rosyjskie.

W 1921 r. wieś liczyła 81 domów i 530 mieszkańców. W czasie dwudziestolecia międzywojennego powstała szkoła podstawowa. Ówczesny dzierżawca majątku, Bronisław Kamiński udostępnił na szkołę budynki dworskie.

W okresie międzywojennym działało Koło Młodzieży Wiejskiej. Podczas II wojny światowej wieś stanowiła silny ośrodek partyzantki BCh. W latach 1955-1968 Stawce awansowały na siedzibę gromady. W 1969 r. wieś wcielono do gromady Batorz. W 1997 r. zbudowano kościół dojazdowy. W 1962 roku nastąpiła elektryfikacja, a w 1998 r. telefonizacja.

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1222 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-04-16].
  4. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Bibliografia

  • Baranowski Z.: Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
  • Orłowski R.: Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII wieku, Lublin 1963, s. 25, 27.
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, s. 52-53.
  • Tokarczyk R. A.: Dzieje roztoczańskiej wsi Gródki, Lublin 1992, s. 63.
  • Zieliński S.: Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil 1913, s. 120.
  • Paulowa S.: Tęczyńscy w Kraśniku, w. Z dziejów powiatu kraśnickiego, Lublin 1964, s. 61.
  • Kurtyka J.: Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Warszawa 1997, s. 509.
  • Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, s. 361.
  • Kuraś S.: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Warszawa 1983, s. 221.
  • Stworzyński M.: Opisanie historyczno-jeograficzne ordynacji zamojskiej z 1834 r., 120v.
  • Inglot S.: Rejestr poborowy województwa lubelskiego, Wrocław 1957, s. 79.
  • Archiwum Ordynacji Zamojskiej, sygn.: 8443.
  • Księgi Grodzkie Lubelskie, Relacje, sygn.: 236, 370-370v; 367, 1014-1017v.
  • Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 23.
  • Księgi Ziemskie Lubelskie, Ingrosacje, sygn.: 14.
  • Księga Miejska Lublina, sygn.: 266, 31.
  • Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie 1968, nr. 13, p. 100.
  • Starostwo Powiatowe Janowskie, sygn.: 3, 57.

Linki zewnętrzne

Gmina Batorz
Miejscowości

Herb gminy

Media użyte na tej stronie