Buru (lud)

Buru
Gebfuka, Gebemliar

Członkowie społeczności w stroju ludowym
Populacja

35 tys.

Miejsce zamieszkania

Indonezja (wyspa Buru)

Język

buru, malajski amboński, indonezyjski

Religia

chrześcijaństwo (protestantyzm), islam, wierzenia tradycyjne

Grupa

ludy austronezyjskie, Molukańczycy, Indonezyjczycy

Pokrewne

Lisela (Buru Północni), Kayeli, Ambelau

Buru, także: Gebfuka lub Gebemliar („ludzie ziemi”) – grupa etniczna zamieszkująca wyspę Buru, w archipelagu Moluków we wschodniej Indonezji. Ich populacja wynosi 35 tys. osób[1].

Posługują się własnym językiem buru[1] z wielkiej rodziny austronezyjskiej[2]. W użyciu są także języki malajski amboński i indonezyjski. Język buru wykazuje znaczne rozdrobnienie dialektalne[2][3].

Są zróżnicowani pod względem religijnym[1]. We wnętrzu wyspy Buru utrzymują się wierzenia tradycyjne (które obejmują wiarę w duchy[4]). Mieszkańcy północnego wybrzeża wyspy są protestantami, a na południowym wybrzeżu przyjął się islam w odmianie sunnickiej[1]. Islam rozprzestrzenił się pod wpływem Sułtanatu Ternate[4]. Rzutowali na etnogenezę ludu Kayeli[5][6]. Wyspa Buru zamieszkiwana jest także przez ludność migrancką (Galela, Sula[4], Buton, Jawajczycy[7]).

Do tradycyjnych zajęć Buru należą: rolnictwo tropikalne (ryż, proso, maniok, batat), łowiectwo (dziki, jelenie, kuskus), hodowla psów i kur. Od XIX–XX w. byli zaangażowani w produkcję olejku kajeputowego i kopry. Tradycyjna organizacja społeczna bazuje na lokalizowanym rodzie patrylinearnym (w górach) bądź na społeczności sąsiedzkiej (na wybrzeżu)[1]. Funkcjonuje system klanów i egzogamia, czyli zwyczaj zawierania małżeństw poza własnym klanem[4]. Małżeństwo ma charakter patrylokalny[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Michaił Anatoljewicz Czlenow: Buruancy. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 114. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
  2. ↑ a b M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Buru, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-28] (ang.).
  3. ↑ Charles E. Grimes: Defining speech communities on Buru Island: a look at both linguistic and non-linguistic factors. W: Charles E. Grimes (red.): Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics. Research School of Pacific and Asian Studies. The Australian National University, 2000, s. 73–103, seria: Pacific Linguistics 503. DOI: 10.15144/PL-503.73. ISBN 978-0-85883-460-6. OCLC 46827844. (ang.).
  4. ↑ a b c d e M. J. Melalatoa: Ensiklopedi suku bangsa di Indonesia Jilid A–K. Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 200. OCLC 1027454469. [dostęp 2022-08-03]. (indonez.).
  5. ↑ Thomas Reuter: Sharing the Earth, Dividing the Land: Land and Territory in the Austronesian World. Acton: ANU E Press, 2006, s. 144. ISBN 19-209-4270-X. OCLC 224817320. (ang.).
  6. ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Kajieli. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 212. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
  7. ↑ Charles E. Grimes, Wesly Lesnussa: Buru (Masarete). W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Wyd. e-book (2011). Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 623–636, seria: Trends in Linguistics. Documentation [TiLDOC] 10. DOI: 10.1515/9783110884012. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).

Media użyte na tej stronie