Chojny (Łódź)

Chojny – osiedle w południowej części Łodzi, w dawnej dzielnicy Górna, do 1906 roku obszar ten był jedną z podłódzkich wsi. Do 1946 roku miejscowość była siedzibą gminy Chojny.

Chojny to jednocześnie:

osiedle administracyjne zamieszkiwane przez 33 448 osób^[1],
obszar wydzielony na potrzeby Systemu Informacji Miejskiej (obszar SIM),
potocznie określany obszar
- Chojen – osiedle administracyjne i obszar SIM,
- Starych Chojen – obszar SIM,
- Nowych Chojen – osiedle,
- Chojen Zatorza – osiedle położone na południe od linii kolejowej D540, na zachód od ul. Rzgowskiej
- Komorniki – osiedle,
- części obszaru SIM Kurak – od ul. Jarosławskiej do ul. Tuszyńskiej.

Historia

Pierwsze wzmianki pisane o wsi Chojny pochodzą z 1396 roku. W XIX wieku majątki szlacheckie zostały sprzedane i rozparcelowane na działki budowlane pod powstające robotnicze przedmieście „Nowe Chojny”. Z 1469 roku^[2] pochodzą pierwsze informacje o „Chojnach Dużych” i „Chojnach Małych”, kiedy to obie wsie miały wejść do parafii rzgowskiej.

Prawdopodobnie nazwa tego rejonu pochodzi od licznego drzewostanu sosen. Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku sprowadzono olędrów polskich i niemieckich, a na wykarczowanych polach stały Holędrów Choiński i wieś Dąbrówka, zwana też Dąbrową. Nowo powstałe osady weszły w skład parafii Mileszki erygowanej przez Jana Bogorię Skotnickiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego.

W 1822 roku według Tabeli miast i wsi we wsi Chojny istniał dom kantora ewangelickiego.

W latach 1870–1890 nastąpił okres najintensywniejszej w dziejach Łodzi rozbudowy przemysłu. Terytorium miasta nie było przygotowane ani do racjonalnego wchłonięcia ogromnej rzeszy nowych mieszkańców, ani do właściwego zlokalizowania dużej liczby nowych fabryk (w 1908 roku 340-tysięczne miasto zajmowało ten sam obszar, na którym w 1840 roku zamieszkiwało zaledwie 13 tys. osób). Głód terenów budowlanych spowodował przełamanie granic administracyjnych miasta. Powstały pierwsze przedmieścia łódzkie: Bałuty i Chojny – dzielnice nędzy, chaotycznie i prymitywnie zabudowane, pozbawione jakichkolwiek urządzeń komunalnych. Rodziła się nowa struktura klasowa wywołująca nowe konflikty^[3].

Pod koniec XIX wieku Chojny zaczęły się niezmiernie intensywnie urbanizować. Powstały zakłady przemysłowe, zaczęła się parcelacja lasów i pól oraz ziem należących do chłopów. W jej rezultacie powstało drugie co do wielkości przedmieście Łodzi, którego centralnym placem był Czerwony Rynek. W 1903 roku na terenie Chojen wytyczono linię kolej obwodowej. W 1906 roku władze carskie włączyły do miasta sąsiadujące z nim tereny, wśród nich Dąbrówkę oraz Chojny Kolonię.

Po I wojnie światowej, powstawać zaczęły na Chojnach i Dąbrowie osady domków jednorodzinnych oraz gospodarstw ogrodniczych, zamieszkało tu wielu tramwajarzy.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 1945 roku wieś i cały obszar gminy zostały 13 lutego 1946 roku włączone do obszaru miasta Łodzi^[a] ^[5].

W latach 1970–1990 zbudowano tu wielkie osiedla mieszkaniowe. Dworzec kolejowy Łódź Chojny przez wiele lat pełnił funkcję jednego z najważniejszych dworców w Łodzi, był również dworcem międzynarodowym. W związku z zamknięciem przebudowywanego dworca Łódź Fabryczna od października 2011 roku, po wielu latach przerwy, dworzec Łódź Chojny został reaktywowany.

Granice

Mapa obszarów SIM dzielnicy Górna

Teren osiedla administracyjnego Chojny obejmuje obszar SIM Stare Chojny, w tym Chojny Zatorze. Natomiast obszar SIM Chojny jest zachodnią częścią osiedla administracyjnego Chojny-Dąbrowa.

**Granice obszaru SIM i osiedla administracyjnego**
granica	sąsiadujące osiedla SIM	ulice lub inne	sąsiadujące osiedla administracyjne	ulice lub inne
północ	Górniak	gen. Jarosława Dąbrowskiego, al. marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego i Władysława Orkana	Piastów-Kurak	wzdłuż torów PKP trasy Łódź Kaliska – Łódź Chojny i trasy Łódź Chojny – Koluszki (od bocznicy kolejowej do ul. Przyjacielskiej)
wschód	Dąbrowa		Wiskitno	ul. Przyjacielską (od torów PKP trasy Łódź Chojny – Koluszki do ul. Kolumny), wzdłuż linii rozdzielającej prawnie tereny dawnych wsi Józefów i Bronisin (od ul. Kolumny do granicy miasta)
południe	Stare Chojny	linia kolejowa D540	granica administracyjna miasta	granica administracyjna miasta
zachód	Kurak	Jarosławska, Bednarska i Rzgowska	Ruda Pabianicka	ul. Graniczna – numery parzyste (od granicy miasta do rzeki Olechówki), wzdłuż granicy zakładów przemysłowych (od rzeki Olechówki do ul. 3 Maja), ul. Pryncypalną – numery parzyste (od ul. 3 Maja do bocznicy kolejowej), wzdłuż bocznicy kolejowej (od ul. Pryncypalnej do torów PKP trasy Łódź Kaliska – Łódź Chojny)

Obszar SIM

Galeria zdjęć

Miejska Przychodnia przy ul. Leczniczej 6
(czerwiec 2008)

Widok na pergolę w parku przy ul. Leczniczej (czerwiec 2008)

Czerwony Rynek – część południowa,
widok od ul. Rzgowskiej (czerwiec 2008)

Budynek dworca kolejowego Łódź Chojny (kwiecień 2007)

Ważne obiekty

Czerwony Rynek

Kościoły i obiekty religijne

Parki

Zabytki

Przychodnia Miejska przy ul. Leczniczej

Obiekty sportowe i rekreacyjne

Osiedle administracyjne

Teren osiedla administracyjnego Chojny obejmuje obszar SIM Stare Chojny.

Adres rady osiedla

93-321 Łódź, ul. Powszechna 15

(Szkoła Podstawowa nr 162)

za BIP:

Osiedle Chojny

ul. Rzgowska 151, 93-303 Łódź

Uwagi

↑ Faktycznie obszar gminy Chojny został już włączony w granice administracyjne Łodzi wcześniej – 26 lipca 1945 roku, o czym prezydent miasta Kazimierz Mijal powiadomił okólnikiem nr 41 z dnia 2 sierpnia 1945 roku^[4].

Przypisy

↑ Tabela nr 13 do Uchwały budżetowej Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 16 stycznia 2014 r.
↑ Oprac. Andrzej Janecki na podstawie monografii Łódź. Dzieje miasta pod red. R. Rosina
↑ Wirtualna Łódź; Łódź w latach 1870–1918
↑ Okólnik nr. 41. „Dziennik Zarządu Miejskiego w Łodzi”, s. 29 (PDF – 15), 1945-09-15. Łódź: Zarząd Miejski w Łodzi. [dostęp 2017-04-11]. Cytat: [...] Z dniem 26 lipca 1945 r. Starosta Grodzki Południowo-Łódzki przejął z rąk Tymczasowego Zarządu Gminnego sprawowane przezeń czynności. [...] W związku z powyższym polecam poszczególnym Wydziałom Zarządu Miejskiego objąć swym zasięgiem od zaraz dotychczasowy teren gminy Chojny, który w ten sposób zostaje inkorporowany do m. Łodzi.
↑ Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35, s. 66 (PDF – 2), kol. 1.

Linki zewnętrzne

Chojny (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 623 .

[uwaga1-5] Faktycznie obszar gminy Chojny został już włączony w granice administracyjne Łodzi wcześniej – 26 lipca 1945 roku, o czym prezydent miasta Kazimierz Mijal powiadomił okólnikiem nr 41 z dnia 2 sierpnia 1945 roku^[4].

[1] Tabela nr 13 do Uchwały budżetowej Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 16 stycznia 2014 r.

[2] Oprac. Andrzej Janecki na podstawie monografii Łódź. Dzieje miasta pod red. R. Rosina

[3] Wirtualna Łódź; Łódź w latach 1870–1918

[4] Okólnik nr. 41. „Dziennik Zarządu Miejskiego w Łodzi”, s. 29 (PDF – 15), 1945-09-15. Łódź: Zarząd Miejski w Łodzi. [dostęp 2017-04-11]. Cytat: [...] Z dniem 26 lipca 1945 r. Starosta Grodzki Południowo-Łódzki przejął z rąk Tymczasowego Zarządu Gminnego sprawowane przezeń czynności. [...] W związku z powyższym polecam poszczególnym Wydziałom Zarządu Miejskiego objąć swym zasięgiem od zaraz dotychczasowy teren gminy Chojny, który w ten sposób zostaje inkorporowany do m. Łodzi.

[6] Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35, s. 66 (PDF – 2), kol. 1.

[1]

[2]

[3]

[a]

[5]

[4]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne