January Suchodolski

January Suchodolski

Portret Januarego Suchodolskiego autorstwa Maksymiliana Fajansa
Data i miejsce urodzenia	19 września 1797 Grodno
Data i miejsce śmierci	20 marca 1875 Bojmie
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Ważne dzieła
Bitwa pod Somosierrą

Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary) (1827), Muzeum Narodowe w Warszawie

Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839), Muzeum Wojskowo-Historyczne w Petersburgu

Pierwsze wyścigi konne na Polu Mokotowskim w Warszawie (1849), Muzeum Warszawy

Wjazd generała Jan Henryka Dąbrowskiego do Rzymu 3 maja 1798 przez bramę Porta del Popolo (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie

Szturm Oczakowa (1853), Muzeum Wojskowo-Historyczne w Petersburgu

Odwrót spod Moskwy (1854), Muzeum Narodowe w Krakowie

Bitwa pod Somosierrą (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie

January Suchodolski (ur. 19 września 1797 w Grodnie, zm. 20 marca 1875 w Bojmiu^[1]) – polski malarz batalista okresu romantyzmu oraz oficer wojsk polskich. Jego grobowiec znajduje się na cmentarzu w Oleksinie.

Kariera wojskowa

Był bratem znanego poety Rajnolda. W 1810 wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego mieszczącej się w Arsenale warszawskim^[2]. W szkole pobierał pierwsze lekcje rysunków ręcznych i topograficznych, amatorsko natomiast zainteresował się malarstwem. W 1823 został adiutantem polowym dowódcy pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej gen. Wincentego Krasińskiego^[3]. Awansował na kapitana^[3]. W 1830 roku Suchodolski wziął udział w powstaniu listopadowym^[3]. Walczył on między innymi pod Wawrem, Grochowem i Iganiami. W wolnym czasie zajmował się szkicowaniem scen z udziałem żołnierzy oraz portretów swoich kolegów.

Kariera artystyczna

Po upadku powstania zdecydował się nie wyjeżdżać z kraju i przyjąć rządowe stypendium artystyczne. W latach 1832–1833 studiował malarstwo w Akademii Francuskiej w Rzymie, w pracowni Horacego Verneta. Malował tam sceny rodzajowe, m.in. o tematyce arabskiej^[3]. W 1837 wrócił do Warszawy^[3]. Przez pewien czas bywał w Krakowie, w Paryżu, kupił też w 1848 majątek w Bojmiu na Mazowszu^[3]. W 1860 był jednym z założycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860) w Warszawie oraz Muzeum Sztuk Pięknych (1864)^[3].

Zdobył popularność jako autor romantycznych obrazów o charakterze patriotycznym i batalistycznej tematyce. Malował głównie sceny historyczno-batalistyczne z okresu wojen napoleońskich i powstania listopadowego^[3]. Uprawiał malarstwo amatorsko, jako formę deklaracji obywatelskiej. Znany jako malarz koni, malował kuligi, pokazy konne, portery końskie^[3]. Dzięki niemu konie pojawiają się po raz pierwszy jako samodzielny temat – kontynuowany później m.in. przez Juliusza Kossaka.

Jego syn został uwięziony po powstaniu styczniowym, a Bojmie zostało zrujnowane^[3]. Suchodolski zmarł tam w 1875 roku^[3].

Obrazy

• Farys,
• Gen. Chłopicki i gen. Skrzynecki na czele Wojska Polskiego,
• Jadwiga, królowa Polska,
• Książę Józef Poniatowski ze sztabem,
• Napoleon i książę Józef Poniatowski pod Lipskiem,
• Obrona zamku Fuengirola w Hiszpanii przez oddział 4 pułku piechoty z Księstwa Warszawskiego, olej na płótnie, 93 × 66 cm,
• Stadnina, olej na płótnie, 151 × 200 cm,
• Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem,
• Szturm na mury Saragossy,
• Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem,
• Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego,
• Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego pod Lipskiem,
• Śmierć Władysława pod Warną,
• Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary), olej na płótnie, 76,5 × 101,5 cm (1827),
• Pracownia Verneta (1832),
• Bitwa po Raszynem (1832),
• Krakusi (1832),
• Odwrót partyzantów (1835),
• Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839) nagrodzony pierścieniem brylantowym oraz tytułem członka Imperatorskiej Akademii Sztuk Pięknych przez Cesarza Rosji,
• Wjazd gen. Henryka Dąbrowskiego do Rzymu, olej na płótnie, 73,5 × 61nbsp;cm (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie
• Portret konny Paskiewicza, olej na płótnie, 86,5 × 71 cm (1841), Muzeum Narodowe w Warszawie
• Apoteoza Napoleona (1842),
• Ułan i dziewczyna (1842),
• Powitanie Krakowa (1842),
• Wesele krakowskie (1842),
• Zdobycie wąwozu Samosierra (1843),
• Szturm na mury Saragossy (1843),
• Śmierć Czarnieckiego (1844),
• Obrona Częstochowy (1845),
• Bitwa na San Domingo (1845),
• Porwanie Amazonki (1845),
• Pole Mokotowskie (1849),
• Zwycięstwo pod Kircholmem,
• Odpoczywający ułani, olej na płótnie, 52 × 40 cm (1852),
• Wiosna we Włoszech (1853),
• Lato na wyspie San Domingo (1853),
• Jesień nad Renem (1853),
• Szturm Oczakowa, olej na płótnie, 230 × 345 cm, (1853),
• Zima w Rosji (1853),
• Odwrót spod Moskwy, epizod z roku 1812, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Krakowie, (1854),
• Biwak ułanów polskich pod Wagram, olej na płótnie, 76,7 × 83,5 cm (1859), Muzeum Narodowe w Warszawie
• Bitwa pod Samosierrą, olej na płótnie, 144 × 193nbsp;cm (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie
• Polowanie na jelenia (1862),
• Przejście wojsk Napoleona przez Berezynę, olej na płótnie, (1866)

Obrazy zaginione

• Sobieski pod Wiedniem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)^[3].
• Madonna z Dzieciątkiem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)^[3].

Przypisy

Bibliografia

• K. Sroczyńska, January Suchodolski, Warszawa 1984.
• Bronisław Konieczny, Jan. Brzeski: Mój wrzesień 1939 : pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego: Księg. Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-328-5. s. 41 (notatka biograficzna).

Linki zewnętrzne

• Obrazy Suchodolskiego: Witold Raczunas, Galeria Malarstwa Polskiego