Mahonia pospolita

Mahonia pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządjaskropodobne
Rządjaskrowce
Rodzinaberberysowate
Rodzajmahonia
Gatunekmahonia pospolita
Nazwa systematyczna
Mahonia aquifolium Pursh
Gen. N. Amer. pl. 1:212. 1818[3]
Synonimy
  • Berberis diversifolia (Sweet) Steud.
  • Berberis aquifolium Pursh
  • Mahonia diversifolia Sweet

Mahonia pospolita, mahonia ostrolistna, ościał pospolity (Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt.) – gatunek krzewu należący do rodziny berberysowatych. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej. Zadomowiony i często uważany za inwazyjny w różnych częściach Europy. W Polsce gatunek często uprawiany, dziczejący i lokalnie zadomowiony (kenofit), zaliczany również do grupy gatunków potencjalnie inwazyjnych, których ekspansja na terenie kraju jest możliwa w przyszłości[4].

Morfologia

(c) korina.info, korina.info – CC-BY-SA-4.0
Kwiatostan
Owoce
Pokrój
Wiecznie zielony krzew o wysokości 50-150 cm.
Liście
Twarde, skórzaste, nieparzystopierzaste z 5-9 zatokowymi, kolczasto ząbkowanymi listkami. Z wierzchu ciemnozielone, od spodu jasnozielone, za młodu niekiedy czerwonawe.
Kwiaty
Złotożółte z sześcioma płatkami korony, zebrane w wyprostowane, wiechowate kwiatostany, długości 5-8 cm. Nitki pręcików są wrażliwe na dotyk. Poruszone - zginają się szybko w kierunku szyjki, by po krótkim czasie powrócić do stanu wyjściowego. Kwitnie w kwietniu i maju.
Owoce
Jagody – początkowo zielone, później niebieskie.

Zastosowanie

  • Roślina uprawiana jako roślina ozdobna.
  • Sztuka kulinarna: Indianie w obszarze rodzimego występowania gatunku spożywali czasem jagody świeże suszone lub w przetworach. Mają kwaskowaty smak[5].
  • Roślina barwierska: Dawniej używano kwiatów mahonii jako środka w barwiarstwie, gdyż nadawały tkaninie złotożółtą barwę.

Uprawa

Roślina bardzo łatwo się adaptuje, zwłaszcza w miejscach zakrzewionych. Wymaga gleby żyznej, umiarkowanie wilgotnej, ubogiej w wapń, o odczynie pH od kwaśnego do obojętnego. Roślina dobrze rośnie w miejscach zacienionych np. pod drzewami[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-12] (ang.).
  3. ↑ Mahonia aquifolium (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-09-12].
  4. ↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
  5. ↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Krosno: Chemigrafia, 2004, s. 127-128. ISBN 83-904633-6-9.
  6. ↑ Mahonia pospolita (pol.). 2013. [dostęp 2013-04-26].

Media użyte na tej stronie

Mahonia aquifolium kz02.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mahonia aquifolium growing wild in Barlinek, NW Poland
Mahonia aquifolium 005.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mahonia aquifolium, Berberidaceae, Oregon-grape, infrutescence; Karlsruhe, Germany.
Korina 2011-04-05 Mahonia aquifolium.jpg
(c) korina.info, korina.info – CC-BY-SA-4.0
Gewöhnliche Mahonie (Mahonia aquifolium)