Wierzbownica kosmata

Wierzbownica kosmata
Ilustracja
Morfologia:1 - Epilobium hirsutum, 2 - Epilobium parviflorum
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządmirtowce
Rodzinawiesiołkowate
Rodzajwierzbownica
Gatunekwierzbownica kosmata
Nazwa systematyczna
Epilobium hirsutum L.
Sp. pl. 1:347. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Wierzbownica kosmata (Epilobium hirsutum L.) – gatunek rośliny z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Jest dość szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej, w tym w Polsce.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimym obszarem występowania tego gatunku jest Azja, Europa i Afryka, ale rozprzestrzenił się także w Makaronazji i Ameryce Północnej[4]. W Polsce jest dość pospolity, zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich[5].

Gatunek ten jest klasyfikowany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody jako najmniejszej troski (LC, ang. least concern), ponieważ jest szeroko rozpowszechniony w stabilnych populacjach i w czasie oceny stopnia jego zagrożenia w 2012 r. nie był narażony na żadne większe zagrożenie[3].

Morfologia

Pokrój
Roślina osiąga przeważnie 60–150 cm wysokości, rzadziej 20–200 cm[5]. Pod ziemią wytwarza zimujące rozłogi służące jej do rozmnażania wegetatywnego.
Łodyga
Rozgałęziona, wzniesiona, obła, najczęściej odstająco owłosiona, dołem niekiedy łysiejąca[5], pokryta długimi włoskami bezgruczołowymi i krótkimi gruczołowymi.
Liście
Dolne naprzeciwległe, górne naprzemianległe. Są lancetowate, omszone o piłkowano-ząbkowanej blaszce, siedzące, półkoliście obejmujące łodygę i nieco zbiegające po niej[5].
Kwiaty
Duże, promieniste, czerwonofioletowe lub purpuroworóżowe[5], o zalążni dolnej. Mają zielony (z czerwonymi podbarwieniami) 4-działkowy kielich o ostrych, lancetowatych działkach i koronę składającą się z 4 płatków długości (8)12–20 mm[5]. Płatki są sercowato wycięte. Wewnątrz kwiatu jeden wzniesiony słupek o wydłużonej zalążni i wyraźnie czterołatkowym znamieniu oraz 8 dwusilnych pręcików (4 dłuższe i 4 krótsze). Pąki kwiatowe wzniesione[5].
Owoce
Długa wąska, czworograniasta torebka o średnicy 2–3 mm. Nasiona z puchem kielichowym.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit[5]. Kwitnie od czerwca do sierpnia lub września[5]. Roślina owadopylna lub samopylna. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (anemochoria) wydmuchujący je z pękniętej po dojrzeniu torebki.

Liczba chromosomów: 2n = 36[5].

Siedliskiem są brzegi wód, wilgotne łąki i zarośla[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Calystegio-Epilobietum hirsuti[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z wierzbownicą czworoboczną, w. drobnokwiatową, w. górską, w. Lamy'ego, w. różową[5].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).
  3. a b Epilobium hirsutum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
  5. a b c d e f g h i j k l Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Epilobium hirsutum BM5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Epilobium hirsutum
Epilobium montanum 003.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Epilobium montanum, Onagraceae, Broad-leaved Willowherb, flower; Karlsruhe, Germany.
Epilobium parviflorum (Sturm).jpg

1. Epilobium hirsutum L., syn. Epilobium grandiflorum Weber
2. Epilobium parviflorum Schreb.

Original Caption
1. Grossblumiges Weidenröschen, Epilobium grandiflorum
2. Kleinblumiges Weidenröschen, E. parviflorum