Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2001 roku

Otmar Hasler – lider Postępowej Partii Obywatelskiej przed wyborami w 2001 r. i późniejszy premier Liechtensteinu.

Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2001 roku (niem. Fürstentum Liechtenstein Landtagswahlen 2001) – powszechne wybory do Landtagu, które odbyły się w dniach 9-11 lutego 2001 roku na terenie Księstwa Liechtensteinu.

Ordynacja wyborcza

Landtag Księstwa Liechtensteinu składa się z dwudziestu pięciu deputowanych, którzy są wybierani przez Naród na czteroletnią kadencję są w wyborach tajnych, bezpośrednich, powszechnych, równych i proporcjonalnych z dwóch okręgów wyborczych – Oberlandu i Unterlandu^[1]. Czynne prawo wyborcze w Liechtensteinie posiadają obywatele zamieszkujący na stałe w Księstwie, którzy ukończyli 18. rok życia, a ich prawa nie są zawieszone, gdzie cenzus wiekowy dla kandydatów do Landtagu to 20 lat^[2]. Udział w wyborach jest obowiązkowy^[2].

Każdy wyborca może oddać swój głos na taką liczbę kandydatów z różnych komitetów wyborczych ile wynosi całkowita liczba mandatów możliwych do zdobycia w danym okręgu wyborczym, czyli piętnaście w Oberlandzie i dziesięć w Unterlandzie^[1][2].

Miejsce w parlamencie przysługuję tylko komitetom, które przekroczyły próg wyborczy, wynoszący 8%^[3]. Mandaty są przyznawane dwuetapowo. W pierwszym etapie przyznaje się tzw. mandaty podstawowe przy pomocy metody Hagenbacha-Bischoffa, a brakujące mandaty rozdysponowuje się jako tzw. mandaty uzupełniające przy pomocy metody d'Hondta^[2][4].

Kontekst polityczny

Przełom XX i XXI wieku był burzliwym okresem w polityce Liechtensteinu. Od początku lat dziewięćdziesiątych trwał kryzys polityczny, który rozpoczął się w 1992 r., kiedy przy okazji ustalania terminu referendum dot. przystąpienia Księstwa do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, doszło do sporu kompetencyjnego między monarchą a parlamentem. Wówczas rozpoczęto debatę nad nowelizacją Konstytucji i wprowadzeniem reform. Jan Adam II postulował wówczas znaczne poszerzenie władzy monarszej, kosztem kompetencji Landtagu i Rządu, co wywoływało liczne kontrowersje oraz sprzeciw ówczesnego rządu Unii Patriotycznej, na którego czele stał Mario Frick^[5][6].

Ponadto zmianie kadencji parlamentu towarzyszył kryzys wizerunkowy państwa na arenie międzynarodowej wywołany oskarżeniami wobec liechtensteińskich banków o współpracę z organizacjami przestępczymi uwikłanymi w pranie brudnych pieniędzy, które zostały wysunięte w raporcie niemieckiej Federalnej Służby Wywiadu^[7][8].

Ustępujący gabinet był pierwszym od 1939 r. rządem większościowym, który powstał po wyborach w 1997 r. wygranych przez Unię Patriotyczną^[9]. Kontrowersje związane z reformami konstytucyjnymi oraz kryzys wizerunkowy związany z aferą finansową prowadziły do spadku poparcia dla partii rządzącej, kosztem opozycyjnej Postępowej Partii Obywatelskiej.

Wyniki

Wybory zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska, zdobywając 92 204 głosy (49,9%), co przełożyło się na trzynaście mandatów, a co stanowiło bezwzględną większość w dwudziestopięcioosobowym parlamencie. Drugą siłą w parlamencie stała się Unia Patriotyczna z jedenastoma mandatami, zdobytymi dzięki 76 402 głosom (41,3%). W związku z tym po zaprzysiężeniu nowej kadencji Landtagu powstał nowy rząd większościowy FBP z Otmarem Haslerem na czele, a VU przeszła do opozycji. Wolna Lista minimalnie przekroczyła próg wyborczy, uzyskując 16 184 głosy (8,8%). Poparcie dla FBP wzrosło względem poprzednich wyborów aż o 10,6 punktów procentowych, podczas gdy poparcie dla VU zmalało o 8,0 p.p.^[10].

Partia		Wyniki			Mandaty
		Głosy	%	Zmiana	Liczba	Zmiana
FBP	Postępowa Partia Obywatelska	92 204	49,9%	10,6%	13	3
VU	Unia Patriotyczna	76 402	41,3%	8,0%	11	2
FL	Wolna Lista	16 184	8,8%	2,6%	1	1

Wyniki według okręgów i gmin

W obu okręgach wyborczych zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska, przy czym większy odsetek głosów uzyskała w Unterlandzie – 54,9%, przy poparciu dla VU wynoszący 38,7%, a mniejszy w Oberlandzie – 48,2%, przy poparciu dla VU wynoszącym 42,3%^[10].

W dziewięciu z jedenastu gmin większość głosów zdobyła FBP, a jedynymi gminami, w których najwyższe poparcie miała VU były Balzers i Triesenberg. Najwyższe poparcie dla FBP odnotowano w gminie Mauren – 62,6%, a najniższe w gminie Triesenberg – 41,6%. Analogicznie najwyższe poparcie dla VU odnotowano w gminie Triesenberg – 51,8%, a najniższe w gminie Mauren – 29,5%. Głosy na Wolną Listę stanowiły największy odsetek w gminie Schaan – 11,3%, a najmniejszy w gminie Gamprin – 4,2%^[10].

Oberland

Partia	Balzers			Planken			Schaan			Triesen			Triesenberg			Vaduz			Oberland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	12 665	43,3%	9,5%	1683	62,0%	9,7%	17 445	51,0%	11,4%	11 523	47,6%	12,4%	7943	41,6%	7,9%	14 619	53,5%	11,1%	65 878	48,2%	10,6%	7	1
VU	13 689	46,8%	7,8%	811	39,9%	1,7%	12 928	37,8%	8,8%	10 255	42,4%	11,5%	9887	51,8%	7,0%	10 246	37,5%	8,8%	57 816	42,3%	8,7%	7	1
FL	2881	9,9%	1,7%	221	8,1%	8,0%	3857	11,3%	2,7%	2432	10,0%	0,9%	1265	6,6%	0,9%	2450	9,0%	2,2%	13 106	9,6%	1,9%	1	0

Unterland

Partia	Eschen			Gamprin			Mauren			Ruggell			Schellenberg			Unterland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	7578	48,5%	11,3%	3065	54,9%	10,6%	8671	62,6%	9,8%	4434	52,6%	10,0%	2578	57,3%	10,3%	26 326	54,9%	10,6%	6	2
VU	7087	45,4%	5,7%	2279	40,8%	6,2%	4092	29,5%	5,1%	3527	41,8%	6,8%	1601	35,6%	4,3%	18 586	38,7%	5,9%	4	1
FL	955	6,1%	5,6%	236	4,2%	4,3%	1097	7,9%	4,6%	469	5,6%	3,1%	321	7,1%	6,0%	3078	6,4%	4,8%	0	1

Skład Landtagu

Skład Landtagu kadencji 2001-2005.

W nowej kadencji Landtagu zasiadło trzynastu deputowanych z FBP, jedenastu z VU oraz jeden z FL. Wśród nich znalazły się trzy kobiety^[11].

Zobacz też

• Landtag
• Ustrój polityczny Liechtensteinu
• Historia Liechtensteinu

Uwagi

Przypisy