Yu Hua (pisarz)

Yu Hua
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

余华

Pismo tradycyjne

余華

Hanyu pinyin

Yú Huá

Wade-Giles

Yu Hua

Yu Hua (ur. 3 kwietnia 1960 w Hangzhou, prowincja Zhejiang) – chiński pisarz, autor czterech powieści i sześciu zbiorów nowel. Otrzymał James Joyce Foundation Award (2002), a jego książka Huozhe została nagrodzona Premio Grinzane Cavour[1].

Dzieciństwo spędził w Haiyan, w północnym Zhejiangu. Jego cała rodzina była lekarzami, więc również obracał się w tym kręgu. Przez pięć lat ćwiczył stomatologię (jak sam mówił, to były tylko sekwencje do wyuczenia) i bez wiedzy medycznej wyrywał zęby i leczył je[2]. Zrezygnował z zawodu i rozpoczął w 1983 karierę pisarską. Obecnie uznawany jest za jednego z najlepszych współczesnych pisarzy chińskich[3].

Yu Hua tworzy zarówno literaturę współczesną, eksperymentalną i realistyczną, jak i wykorzystuje dawne formy literackie. Przykładowo Xianxue meihua (Krew i kwiat śliwy) to parodia powieści kung-fu (wuxia xiaoshuo); inną tego typu powieścią jest Gudian aiqing (Klasyczna miłość), nawiązująca do powieści o uczonych-konfucjanistach i pięknościach (caizi jiaren xiaoshuo)[3].

We wczesnym etapie kariery, Yu eksprymentował z nowymi technikami narracyjnymi, zdradzając też fascynację okrucieństwem, często nader żywo i realistycznie opisanym (np. w opowiadaniu Yijiu baliu, o człowieku popadającym w obłęd). Mogły mieć na to wpływ jego przeżycia z okresu rewolucji kulturalnej. Inne dzieła, w których eksperymentował z formą to Xianshi yizhong (Pewien rodzaj rzeczywistości) i Zai xiyu zhong huhuan (Płacz w mżawce)[3]. Według samego autora, po rewolucji kulturalnej istniała „próżnia” językowa i literacka, dlatego miał szerokie pole do eksperymentów; później, gdy chińska literatura stała się bardzo zróżnicowana, przeszedł do form prostszych, pozwalając swoim bohaterom „mówić własnym głosem”[4].

Najbardziej znane utwory Yu należą jednak do realistycznego nurtu jego twórczości, który wpisuje się w tzw. nurt poszukiwania korzeni. Huozhe (Żyć; ponad milion sprzedanych egzamplarzy w Chinach[5]) to opowieść o człowieku z bogatej rodziny, niezdolnym do pokierowania swoim losem w burzliwej rzeczywistości XX-wiecznych Chin, który mimo nieszczęść które spadają na niego i jego rodzinę, jest w stanie zachować godność. Podobnie brutalnie los obchodzi się z ojcem, który sprzedając własną krew, chce dotrzeć do chorego syna w Xu Sanguan mai xue ji (Kronice sprzedawcy krwi). Najnowsza powieść Yu Hua, Xiongdi (Bracia), także konfrontuje człowieka i bezlitosny system, opowiadając historię dwóch braci i ich rodzin podczas rewolucji kulturalnej i reform dengowskich[3]. Książka ta znalazła się na krótkiej liście Man Asian Literary Prize[1].

Powieści Yu Hua, zwłaszcza Bracia, mimo ogromnej popularności, zostały gwałtownie skrytykowane w Chinach, za lubowanie się w gwałcie, naśladowanie i schlebianie płytkim gustom Zachodu, zohydzanie obrazu Chin jako kraju opętanego żądzą pieniądza i pozbawionego zasad. Według Yu, są to w większości głosy młodych krytyków, nieświadomych zarówno niedawnej przeszłości Chin, jak i ich obecnych problemów. Starsze pokolenie ocenia jego prace w sposób bardziej zrównoważony, a chińska rzeczywistość bywa niedaleka obrazom z jego powieści[5].

W 1994 Zhang Yimou zrobił na podstawie Huozhe film pod tym samym tytułem. Mimo że film jest mniej brutalnie realistyczny od książki, krytyka systemu w nim ukazana spowodowała zakaz dystrybucji w ChRL, a reżyserowi zakazano na dwa lata pracy nad filmami. Film zdobył wszakże Grand Prix Festiwalu w Cannes w 1994 i wiele innych nagród.

Yu Hua mieszka w Pekinie, z żoną, poetką Chen Hong i synem[5].

Przypisy

  1. a b Yu Hua, Brothers, shortlist 2008 (ang.). Man Asian Literary Prize. s. 2010. [dostęp 2010-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-13)].
  2. Katarzyna Sarek, Chiny w dziesięciu słowach, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2013, ISBN 978-83-63778-22-4, OCLC 869909847.
  3. a b c d Yu Hua. W: Li-hua Ying: Historical Dictionary of Modern Chinese Literature. Plymouth: The Scarecrow Press, Inc., 2010, s. 251–252, seria: Historical Dictionaries of Literature and the Arts, No. 35. ISBN 978-0-8108-7081-9.
  4. Michael Standaert: Interview with Yu Hua (ang.). MCLC Resource Center, 2004. [dostęp 2010-10-02].
  5. a b c Pankaj Mishra: The Bonfire of China’s Vanities (ang.). New York Times, 2009-01-23. [dostęp 2010-10-02].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Yu hua.jpg
Autor: Original uploader was Ghormax at en.wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Yu Hua, August 29, 2005, Singapore Writers' Festival, Singapore