Klon palmowy
Odmiana 'Atropurpureum' w ogródku skalnym | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
Nadgromada | rośliny telomowe | ||
Gromada | rośliny naczyniowe | ||
Podgromada | rośliny nasienne | ||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | różopodobne | ||
Rząd | mydleńcowce | ||
Rodzina | mydleńcowate | ||
Rodzaj | klon | ||
Gatunek | klon palmowy | ||
Nazwa systematyczna | |||
Acer palmatum Thunb. J. A. Murray, Syst. veg. ed. 14:911. 1784 May-Jun (Fl. jap. 162. 1784 Aug) | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Klon palmowy (Acer palmatum Thunb.) – gatunek drzewa należący do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Palmata i serii Palmata[3]. Pochodzi z Japonii i Korei Południowej[3]. Ze względu na ozdobne liście uprawiany jako drzewo ozdobne.
Morfologia
- Pokrój
- Osiąga wysokość od 3 do 5 metrów. Istnieją odmiany karłowate. Kora gładka, szarobrązowa lub szara.
- Liście
- Głęboko wycięte, o średnicy do 10 cm. Pięć do siedmiu, klapowe. Kolorystyka zależna od odmiany, od zielonej poprzez pomarańczową do ciemnoczerwonej.
- Kwiaty
- Czerwonopurpurowe kwiatostany, drobne. Mają 5-działkowy kielich, 5-płatkową koronę. 1 słupek i 8 pręcików.
- Owoce
- Orzeszki z rozwartymi skrzydełkami. Długość do 2 cm, koloru od brązu do czerwonego.
Odmiany uprawne
Forma typowa jest w ogrodnictwie używana głównie jako podkładka do szczepienia barwnych odmian. Uprawia się głównie odmiany ozdobne, których jest ponad 300.
- 'Atropurpureum' – odmiana najczęściej uprawiana. Ma ciemnoczerwone przez cały rok liście i rośnie powoli. Jest odporna na mróz.
- 'Dissectum' – odmiana o zwisających gałęziach. Liście klapowane, głęboko powcinane z postrzępionymi brzegami, zielone. Jesienią przebarwiają się na kolor od jaskrawożółtego do pomarańczowego.
- 'Dissectum Garnet' – odmiana o bardzo ozdobnych liściach; ciemnoczerwonych i głęboko powcinanych. Niewielkie, do 1,5 m wysokości drzewko. Szczególnie ładnie prezentuje się nad oczkami wodnymi. Jest wrażliwa na mróz. Dlatego też często uprawiana jest w dużych donicach i na zimę przetrzymywana w piwnicy, ewentualnie na polu, ale okrywana.
- 'Ornatum' – ma gęstą, parasolowatą koronę. Dorasta do wysokości 2m, przy szerokości korony do 4 m. Liście klapowane, wiosną brązowoczerwone, później brązowozielone. Jesienią przebarwiają się na ogniście czerwony kolor.
- 'Sangokaku' ('Senakaki') – odmiana o koralowoczerwonych pędach, szczególnie ozdobnych zimą. Liście zielone z czerwonymi obrzeżeniami, jesienią przebarwiają się na złoty kolor.
Zastosowanie
Roślina ozdobna. Gatunek chętnie sadzony jako niewielkie drzewo ozdobne. Jest najczęściej sadzonym w celach ozdobnych gatunkiem klonu[5]. Odmiany o barwnych i głęboko wcinanych liściach doskonale komponują się z innymi roślinami. Szczególnie nadają się do ogrodów skalnych i obsadzania oczek wodnych. Jest też jednym z gatunków używanych do uprawy doniczkowej typu bonsai.
Uprawa
Wymaga żyznej i stale, umiarkowanie wilgotnej gleby i osłoniętych stanowisk. Liście najlepiej wybarwiają się na słonecznym stanowisku. Nie wymaga przycinania. Niektóre odmiany (np. 'Dissectum Garnet') są wrażliwe na mróz. Uprawiany jest zazwyczaj z sadzonek wyprodukowanych przez szkółki ogrodnicze, samodzielne rozmnażanie jest trudne.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-05] (ang.).
- ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ Acer palmatum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Bibliografia
- Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
- Michel Lis: Les arbres du jardin. Bagneux: Sélection du Reader’s Digest, 2003.
Media użyte na tej stronie
Autor: Liné1, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Érable palmé (cultivar) à l'arboretum de la Vallée-aux-Loups (Hauts-de-Seine, France).
Autor: Liné1, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Acer palmatum 'Ornatum' (fr:Erable palmé (cultivar)) in Arboretum de la Vallée-aux-Loups
Autor: Abrahami, Licencja: CC BY-SA 2.5
Acer palmatum cultivars - From left to right A. palmatum wild type, A. palmatum 'Amoenum', and A. palmatum 'Matsumurae' ('Dissectum' is similar to 'Matsumurae')
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Abrahami (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Acer palmatum 'Sango Kaku' — Coral-bark maple.
- Foliage texture and colors.
- Cultivar was formerly named 'Senkaki'.