Powiat noworudzki
| powiat | |||||
| 1954–1975 | |||||
| Państwo |  PRL | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | wrocławskie | ||||
| Data powstania | 1954 | ||||
| Data likwidacji | 1975 | ||||
| Siedziba | Nowa Ruda | ||||
| Powierzchnia | 334 km² | ||||
| Populacja (1973) • liczba ludności | 55 200 | ||||
| • gęstość | 165 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Portal  Polska | |||||
Powiat noworudzki – powiat istniejący w latach 1855[1]–1932 i 1954–1975 na terenie obecnego powiatu kłodzkiego (woj. dolnośląskie). Jego ośrodkiem administracyjnym była Nowa Ruda. W latach 1854–1932 istniał powiat noworudzki (niem. Kreis Neurode) obejmujący 2 miasta (Nowa Ruda i Radków) oraz 32 gminy (wioski) na terenie dzisiejszych gmin Nowa Ruda i Radków.
Powiat noworudzki reaktywowano dnia 1 października 1954 roku w województwie wrocławskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat noworudzki złożyły się 2 miasta i 12 gromad, które wyłączono z powiatu kłodzkiego w tymże województwie (w praktyce gromady te należały do powiatu kłodzkiego przez zaledwie dwa dni)[2]:
- miasta: Nowa Ruda i Radków
- gromady: Bożków, Jugów, Ludwikowice Kłodzkie, Ratno Dolne, Słupiec, Ścinawka Dolna, Ścinawka Górna, Ścinawka Średnia, Świerki, Włodowice, Wojbórz i Wolibórz
1 stycznia 1959 roku Słupiec został osiedlem[3], którym pozostał do 1 stycznia 1967 roku, kiedy to nadano mu prawa miejskie[4]. Miasto Słupiec zostało zniesione 1 stycznia 1973 przez przyłączenie jego obszaru do Nowej Rudy[5].
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat noworudzki podzielono na 2 miasta i 4 gminy[6]:
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu noworudzkiego zostało włączone do nowo utworzonego województwa wałbrzyskiego[9]. 1 stycznia 1992 roku miasto i gminę Radków połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Radków[10]. 27 listopada 1996 roku miasto Nowa Ruda zostało określone jako gmina miejska[11].
Reforma administracyjna z 1999 roku powiatu noworudzkiego nie przywróciła, a obszar powiatu został włączony do powiatu kłodzkiego w nowo utworzonym województwie dolnośląskim[12]. 20 marca 2000 roku samorządy trzech gmin: Nowa Ruda (miejska), Nowa Ruda (wiejska) i Radków złożyły formalny wniosek o utworzenie powiatu noworudzkiego powołując się m.in. na wolę mieszkańców gmin, geograficzną odrębność, tradycje powiatowe oraz spełnione kryterium ludnościowe[13]. Powiatu jednak nie przywrócono.
Zobacz też
- Podział administracyjny Polski (1950–1957)
- Podział administracyjny Polski 1957–1975
- Powiaty w Polsce od 1945
Przypisy
- ↑ Behan Andrzej, Nowa Ruda: przewodnik historyczno-turystyczny, Wydawnictwo Maria, Nowa Ruda 2006, ISBN 83-60478-08-2, s. 76–80.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 249.
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 344.
- ↑ Dz.U. z 1966 r. nr 52, poz. 318.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
- ↑ 2 lipca 1976 roku gmina Bożków została zniesiona przez włączenie jej terenów do gmin Kłodzko i Nowa Ruda – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
- ↑ 2 lipca 1976 roku gmina Ścinawka Średnia została zniesiona przez połączenie jej terenów z gminą Radków – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.
- ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
- ↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).