Szymon Dickstein

Szymon Dickstein
Szymon Diksztajn
Dynio, Jan Młot
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 lub 14 lutego 1858
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1884
Berno

Szymon Dickstein (Szymon Diksztajn, pseudonim Dynio, Jan Młot, ur. 8 lub 14 lutego[1] 1858 w Warszawie, zm. 6 lipca 1884 w Bernie) – polski działacz socjalistyczny, przyrodnik, członek I Proletariatu, jeden z tłumaczy na język polski I tomu Kapitału Karola Marksa (w 1881).

Życiorys

Urodził się w Warszawie jako syn Rafaela i Małgorzaty z domu Waldenburg. Jego bratem był matematyk Samuel Dickstein. W wieku czternastu lata ukończył II Gimnazjum w Warszawie[2]. Po odbytych studiach przyrodniczych na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim otrzymał tytuł kandydata nauk przyrodniczych (1877) i podjął studia medyczne[2]. Od tego roku działał w polskim ruchu socjalistycznym. głównie w środowiskach młodzieży akademickiej. Współpracował wówczas z Mieczysławem Brzezińskim i Kazimierzem Dłuskim. Zagrożony aresztowaniem w 1878 wyjechał za granicę, gdzie przebywał we Francji, a później w Szwajcarii. Współpracował i współredagował czasopisma związane z Proletariatem: „Przedświt”, „Walka Klas” i „Równość”. Utrzymywał kontakty z grupą rewolucjonistów Czornyj Pieriedieł (m.in. z Plechanowem i Dejczem)[1]. Z powodu trudnej sytuacji materialnej i problemów osobistych popełnił samobójstwo. Został pochowany na cmentarzu Carouge pod Genewą.

Prace

Do najbardziej znanych prac Dicksteina należy opowiadanie z roku 1881 Kto z czego żyje?, w którym popularyzował treści teorii marksizmu wyłożone w Kapitale Karola Marksa. Dickstein zainicjował też przekład na polski dzieła Karola Darwina O powstawaniu gatunków drogą naturalnego doboru, czyli o utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt (tuż przed śmiercią w 1884 r.). Poza tym w dorobku translatorskim Dicksteina znajdują się prace Ferdynanda Lassalle’a.

Szymon Dickstein w 1876 r.

Przypisy

  1. ↑ a b Henryk Kroszczor: Kartki z historii Żydów w Warszawie XIX–XX w. – sylwetki, szkice. Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Warszawa 1979.
  2. ↑ a b Ludwik Krzywicki, Dickstein Szymon (Jan Młot) (\859-1884), Polski Słownik Biograficzny, t. 5, s. 154-155

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie