Urle

Urle
	wieś
	; Rzeka Liwiec w Urlach
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	wołomiński
Gmina	Jadów
Liczba ludności (2021)	462
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	05-281
Tablice rejestracyjne	WWL
SIMC	0673383
	Położenie na mapie gminy Jadów Urle
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Urle
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Urle
	Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Urle
	52°30′59″N 21°37′26″E/52,516389 21,623889

Artykuł	52°30'59"N 21°37'26"E
- błąd	38 m
WD	52°31'0.1"N, 21°37'0.1"E, 52°31'7.25"N, 21°37'13.76"E
- błąd	14 m
Odległość	517 m

Urle – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim, w gminie Jadów^[3]^[4].

W latach 1930–1939 siedziba gminy Urle. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.

Wieś została założona w drugiej połowie XVIII w. na uroczysku Orle w Puszczy Kamienieckiej^[5]. Od połowy XIX w była to popularna miejscowość letniskowa, położona nad rzeką Liwiec, w pobliżu Łochowa i Tłuszcza. Przystanek kolejowy obsługiwany obecnie przez Koleje Mazowieckie na linii kolejowej nr 6 Zielonka – Kuźnica Białostocka, powstały po otwarciu Kolei Warszawsko-Petersburskiej w 1862 r. pomagał w rozwoju tego letniska.

Urle, wieś, pow. radzymiński. Na obszarze lasów przyległych do tej wsi a stanowiących własność hr. Zamojskiego [...], pobudowano wille i domki przeznaczone na letni pobyt mieszkańców Warszawy. Kolej warsz.-petersburska, której tor przecina te lasy, urządziła tu przystanek zw. Platformą hr. Zamojskiego, odl. 45 wiorst od Warszawy. Około 4000 osób zamieszkuje tu w letnich miesiącach.

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XV cz.2, Warszawa 1902.^[6]

W XX w. powstały tu ośrodki wypoczynkowe Telewizji, Telekomunikacji, PKP.

Na terenie miejscowości powstało w 2002 roku Liceum Ogólnokształcące im. Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Jest to jedyna w Powiecie Wołomińskim i jedna z nielicznych w Polsce koedukacyjna szkoła o charakterze wojskowym^[7].

Urle leżą w otoczeniu lasów sosnowych, od wschodu ich granicą jest rzeka Liwiec. Do ciekawych miejsc we wsi należy usytuowana na skraju lasu przy ul. 1 Maja symboliczna mogiła żołnierzy francuskich zmarłych tu w 1945 roku. Obok niej znajduje się samotna mogiła Włocha Danilo Slaviero, również symboliczna. W latach 60 XX w. ich szczątki przeniesiono w bliżej nieznane miejsce (jest prawdopodobne, że po ekshumacji wróciły do ojczystych krajów). Do Urli przywieziono na początku 1945 jeńców z wyzwolonych obozów jenieckich. Byli to Francuzi, Anglicy, Jugosłowianie, Grecy. Umieszczono ich w pustych wówczas domach letniskowych w celu rekonwalescencji. Część z nich nie doczekała powrotu do domów i zmarła w Urlach.^[8]

W Urlach stoi kilka zabytkowych budynków drewnianych z początku XX w., kiedy to miejscowość była znanym miejscem wypoczynku.

Parafia

We wsi (a dokładnie już na terenie sąsiedniego sołectwa Borzymy przy ulicy Pięknej 8 znajduje się kościół parafialny Matki Bożej Częstochowskiej. Parafia wchodzi w skład dekanatu jadowskiego diecezji warszawsko-praskiej.

Już w końcu XIX w. hrabia Zamoyski ufundował w jednym z drewnianych domów powstającego letniska kaplicę Niepokalanego Poczęcia NMP obsługiwaną przez duchowieństwo z parafii Jadów. Od czerwca 1964 kapłan zaczął rezydować na stałe w Urlach.

W 1974 ks. Tadeusz Armijak wykorzystując pozwolenie na remont kapitalny dotychczasowej kaplicy rozpoczął budowę obecnego kościoła według przygotowanych przez siebie i parafian planów. Ponieważ został przekroczony zakres pozwolenia władze nakazały rozbiórkę postawionych murów. Dopiero wiosną 1976 uzyskano pozwolenie na dalszą budowę pod warunkiem wykonania planów. Pierwsza Msza Św. w nowej świątyni była odprawiona w uroczystość odpustową, 26 sierpnia 1977.

W 1977 został utworzony w Urlach samodzielny ośrodek duszpasterski. 9 lipca 1978 ks. Prymas Stefan Wyszyński poświęcił kościół a 15 października 1978 erygował przy nim nową parafię.

Liczba parafian: 1150

Do parafii należą następujące miejscowości: Adampol, Borzymy, Dębe Duże, Iły, Letnisko Nowy Jadów, Urle.^[9]

Administratorzy parafii

1964–1966 – ks. Mirosław Rółkowski
1966–1967 – ks. Kazimierz Olszewski
1970 – ks. Bernard Szefler
1970–1978 – ks.Tadeusz Armijak

Proboszczowie parafii

1978–1982 – ks.Tadeusz Armijak
1982–1991 – ks. Kazimierz Zoch-Chrabołowski
1991–1993 – ks. Roman Trzciński
1993–2007 – ks. Kazimierz Seta
2007–2021 – ks. Leszek Bieńkowski
od 2021 – ks. Paweł Trzciński

Galeria zdjęć

Drewniana zabudowa letniskowa
Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
Grób Francuzów przy drodze
Przystanek kolejowy Urle
Dawny most kolejowy na rzece Liwiec
Budowa mostu kolejowego (2015)
Nowy most kolejowy na Liwcu

Przypisy

↑ Wieś Urle w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-04-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1315 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 252
↑ Urle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 674 .
↑ Liceum Ogólnokształcące im. Bitwy Warszawskiej 1920 roku. 2010-07-14. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).
↑ Miejsce pamięci w Urlach.
↑ Parafia Matki Bożej Częstochowskiej, Urle. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Urle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 818 .
Urle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 674 .
Stowarzyszenie Przyjaciół Kultury w Urlach
Portal mieszkańców oraz przyjaciół Urli i okolic. urle.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-21)].
informacje o parafii na stronie diecezji warszawsko-praskiej
Historia Urli na portalu w serwisie dawny.pl

[pwl-1] Wieś Urle w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-04-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1315 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-3] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-4] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[mazowsze-5] Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 252

[6] Urle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 674 .

[7] Liceum Ogólnokształcące im. Bitwy Warszawskiej 1920 roku. 2010-07-14. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).

[8] Miejsce pamięci w Urlach.

[9] Parafia Matki Bożej Częstochowskiej, Urle. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Wsie	Adampol Borki Borzymy Dębe Małe Dębe Duże Dzierżanów Iły Jadów Kukawki Letnisko Nowy Jadów Myszadła Nowinki Nowy Jadów Oble Podbale Podmyszadła Sitne Starowola Strachów Sulejów Szewnica Urle Warmiaki Wężówka Wójty Wólka Sulejowska Wujówka Wyglądały Zawiszyn
Integralne części wsi	Bale Olszyny Owsianka Wyrobki

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne