Województwo siedleckie

Województwo siedleckie

— województwo —
1975–1998
Państwo	Polska
Data powstania	1 czerwca 1975
Data likwidacji	31 grudnia 1998
Siedziba wojewody i sejmiku	Siedlce
Powierzchnia	8499 km²
Populacja (1998) • liczba ludności	661 400
• gęstość	77,8 os./km²
Tablice rejestracyjne	SE, SD, ST
Położenie na mapie Polski
Portal Polska

Dawny Urząd Wojewódzki w Siedlcach (obecnie siedlecka delegatura Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego)

Pałac Ogińskich w Siedlcach

Województwo siedleckie – województwo ze stolicą w Siedlcach, jedno z 49 województw istniejących w latach 1975–1998. Zajmowało powierzchnię 8499 km², administracyjnie dzieliło się na 13 miast i 66 gmin. Graniczyło z województwami: ostrołęckim, łomżyńskim, białostockim od północy; z bialskopodlaskim od wschodu; z lubelskim i radomskim od południa i stołecznym warszawskim od zachodu.

Ziemie dawnego województwa siedleckiego wchodzą obecnie w skład województwa mazowieckiego oraz lubelskiego.

Dane statystyczne

(Stan na 1.01.1998)

• Gęstość zaludnienia: 70 os./km²
• Ludność: 661 700
• Powierzchnia: 8499 km²
• Stolica/największe miasto: Siedlce 75 613
• Ludność miejska: 203 142
• Ludność wiejska: 458 558
• Powierzchnia lasów: 1870 km²
• Użytki rolne: 5941 km²

Demografia

Ratusz w Siedlcach

Katedra w Siedlcach

Kościół pw. Narodzenia NMP w Mińsku Mazowieckim

Pałac Dernałowiczów w Mińsku Mazowieckim

Dawne Starostwo Powiatowe w Mińsku Mazowieckim (obecnie Sanepid)

Dworzec kolejowy w Łukowie

Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP w Sokołowie Podlaskim

Kościół pw. św. Siostry Faustyny w Sokołowie Podlaskim

Pałac w Sokołowie Podlaskim

(c) Qazz at pl.wikipedia, CC BY 3.0

Cmentarz żołnierzy radzieckich w Garwolinie

(c) Qazz at pl.wikipedia, CC BY 3.0

Zabytkowa plebania w Garwolinie

Bazylika w Węgrowie

Kościół pw. św. Antoniego i św. Piotra w Węgrowie

Drewniany kościół luterański w Węgrowie

Dom Gdański w Węgrowie

Kościół pw. św. Trójcy w Kołbieli

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Kałuszynie

Kościół pw. Zwiastowania NMP w Żelechowie

Kościół pw. św. Stanisława w Żelechowie

Pałac w Żelechowie

(c) I, Marcellus, CC-BY-SA-3.0

Zamek w Liwie

Zamek w Liwie

Kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy w Latowiczu

© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0

Kościół w Wyszkowie koło Węgrowa

Pałac Radziwiłłów w Starejwsi

Pałac Łubieńskich w Mińsku Mazowieckim

Kościół Mariawicki w Mińsku Mazowieckim

Zabytkowa kamienica w Mińsku Mazowieckim

Kościół pw. św. Stanisława w Siedlcach

Kaplica św. Krzyża w Siedlcach

Dawny teatr w Siedlcach

Odwach w Siedlcach

Kuria biskupia w Siedlcach

Dawny budynek NBP w Siedlcach

Poczta Polska w Siedlcach

Krzna Południowa w Łukowie

Dworzec kolejowy w Mordach

Pałac w Mordach

Zabytkowy ratusz w Maciejowicach

Zabytkowy drewniany kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Sobolewie

Kościół i klasztor poreformacki w Siennicy

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Sadownem

Pałac w Korczewie

Zabytkowa studnia w Korczewie

(c) I, DocDrOpia, CC-BY-SA-3.0

Dawna oranżeria, obecnie kaplica w Korczewie

Drewniany kościół pw. św. Bartłomieja w Paprotni

Przykościelna dzwonnica w Paprotni

Dwór w Dąbrowie w gminie Przesmyki

Pałac w Janowie w gminie Mińsk Mazowieckim

Pałac w Sufczynie w gminie Kołbiel

Kościół Mariawitów w Cegłowie

Kościół pw. św. Trójcy w Borowiu

Świder w Stoczku Łukowskim

Kościół parafialny w Adamowie

Kościół parafialny w Parysowie

Zabytkowy kościół drewniany w Jeruzalu

Kościół drewniany pw. św. Anny w Zwoli Poduchownej

Kościół pw. św. Jadwigi w Mokobodach

Urzędy rejonowe

• Urząd Rejonowy w Garwolinie dla gmin: Borowie, Garwolin, Górzno, Kłoczew, Łaskarzew, Maciejowice, Miastków Kościelny, Osieck, Parysów, Pilawa, Sobienie-Jeziory, Sobolew, Trojanów, Wilga i Żelechów oraz miast Garwolin i Łaskarzew
• Urząd Rejonowy w Łukowie dla gmin: Adamów, Krzywda, Łuków, Serokomla, Stanin, Stoczek Łukowski, Trzebieszów, Wojcieszków i Wola Mysłowska oraz miasta Łuków
• Urząd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim dla gmin: Cegłów, Dębe Wielkie, Dobre, Jakubów, Kałuszyn, Kołbiel, Latowicz, Mińsk Mazowiecki, Mrozy, Poświętne, Siennica, Stanisławów i Strachówka oraz miasta Mińsk Mazowiecki
• Urząd Rejonowy w Siedlcach dla gmin: Domanice, Korczew, Kotuń, Mokobody, Mordy, Paprotnia, Przesmyki, Siedlce, Skórzec, Suchożebry, Wiśniew, Wodynie i Zbuczyn Poduchowny oraz miasta Siedlce
• Urząd Rejonowy w Sokołowie Podlaskim dla gmin: Bielany, Ceranów, Jabłonna Lacka, Kosów Lacki, Repki, Sabnie, Sokołów Podlaski i Sterdyń oraz miasta Sokołów Podlaski
• Urząd Rejonowy w Węgrowie dla gmin: Grębków, Jadów, Korytnica, Liw, Łochów, Miedzna, Sadowne, Stoczek i Wierzbno oraz miasta Węgrów

Miasta

Ludność na 31 grudnia 1998:

• Siedlce – 75 613
• Mińsk Mazowiecki – 36 042
• Łuków – 32 007
• Sokołów Podlaski – 19 338
• Garwolin – 16 534
• Węgrów – 12 885
• Łochów – 6154
• Łaskarzew – 5012
• Kałuszyn – 4895
• Pilawa – 4221
• Żelechów – 4141
• Stoczek Łukowski – 2174
• Mordy – 1747

Gminy

• Gmina Mińsk Mazowiecki – 13 240
• Gmina Dębe Wielkie – 8706
• Gmina Kołbiel – 7992
• Gmina Stanisławów – 6239
• Gmina Poświętne – 5989
• Gmina Dobre – 5962
• Gmina Kałuszyn – 6182
• Gmina Mrozy – 8821
• Gmina Cegłów – 7884
• Gmina Siennica – 7009
• Gmina Jakubów – 4941
• Gmina Latowicz – 5611
• Gmina Borowie – 5151
• Gmina Garwolin – 11 744
• Gmina Górzno – 6153
• Gmina Łaskarzew – 5536
• Gmina Maciejowice – 7390
• Gmina Miastków Kościelny – 5073
• Gmina Parysów – 4110
• Gmina Sobolew – 8357
• Gmina Wilga – 5305
• Gmina Trojanów – 7827
• Gmina Pilawa – 6154
• Gmina Żelechów – 8503
• Gmina Kłoczew – 7409
• Gmina Grębków – 4650
• Gmina Korytnica – 6828
• Gmina Wierzbno – 3189
• Gmina Liw – 7726
• Gmina Miedzna – 4158
• Gmina Sadowne – 6318
• Gmina Stoczek – 5362
• Gmina Łochów – 11 292
• Gmina Domanice – 2721
• Gmina Korczew – 3043
• Gmina Kotuń – 8471
• Gmina Mokobody – 5343
• Gmina Paprotnia – 2806
• Gmina Siedlce – 16 147
• Gmina Przesmyki – 3744
• Gmina Wiśniew – 5907
• Gmina Skórzec – 7114
• Gmina Wodynie – 4867
• Gmina Zbuczyn – 10 145
• Gmina Mordy – 4561
• Gmina Sokołów Podlaski – 6467
• Gmina Sterdyń – 4596
• Gmina Repki – 5881
• Gmina Bielany – 3919
• Gmina Sabnie – 4040
• Gmina Jabłonna Lacka – 5127
• Gmina Ceranów – 2531
• Gmina Kosów Lacki – 4632
• Gmina Adamów – 5815
• Gmina Krzywda – 10 437
• Gmina Łuków – 17 023
• Gmina Stanin – 9807
• Gmina Stoczek Łukowski – 8682
• Gmina Trzebieszów – 7559
• Gmina Wojcieszków – 7072
• Gmina Serokomla – 4161
• Gmina Wola Mysłowska – 5325
• Gmina Strachówka – 3119
• Gmina Jadów – 7776
• Gmina Sobienie-Jeziory – 6270
• Gmina Osieck – 3462

Najstarsze miejscowości

Łuków

• 1403

Łaskarzew

• 1418 (utracone w 1870), 1969 (przywrócone)

Liw

• przed 1421 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Zbuczyn

• XV w. (utracone w 1730, nigdy nie przywrócone)

Mińsk Mazowiecki

• 1421

Garwolin

• 1423

Latowicz

• 1423 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Sokołów Podlaski

• 1424

Tuchowicz

• 1430 (utracone w XVIII w., nigdy nie przywrócone)

Węgrów

• 1441

Mokobody

• 1446 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Żelechów

• 1447

Mordy

• 1488 (utracone w 1869), 1919 (przywrócone)

Drohiczyn Ruski

• 1498 (utracone w 1813 z powodu wyludnienia miasta, nigdy nie przywrócone)

Maciejowice

• 1507 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Kuflew

• 1521 (utracone w XIX w.)

Stanisławów

• 1523 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Siennica

• 1526 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Zwola Poduchowna

• 1526 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Kozłów

• 1526 (utracone w 1576, nigdy nie przywrócone)

Dobre

• 1530 (utracone w 1852, nigdy nie przywrócone)

Miedzna

• 1531 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Kołbiel

• 1532 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Jeruzal

• 1533 (utracone w 1820, nigdy nie przywrócone)

Wilga

• 1534 (utracone w XVII w.)

Parysów

• 1538 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Adamów

• 1539 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Serokomla

• XVI w. (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Stoczek Łukowski

• 1546 (utracone w 1869) 1919 (przywrócone)

Siedlce

• 1547

Seroczyn

• 1548 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Borowie

• 1548 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Sendomierz

• 1549 (utracone w 1695, wchłonięte przez Mińsk Mazowiecki)

Oleksin

• 1557 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Wodynie

• 1575 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Cegłów

• 1621 (utracone w 1869) 2022 (przywrócone)

Kałuszyn

• 1761 (utracone w 1869) 2002 (przywrócone)

Kosów Lacki

• 1723 (utracone w 1869), 2000 (przywrócone)

Sterdyń

• 1737 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Kamionna

• 1766 (utracone w XVIII w., nigdy nie przywrócone)

Jadów

• 1823 (utracone w 1869, nigdy nie przywrócone)

Łochów

• 1969

Pilawa

• 1984

Zabytki

Zabytki miast

Siedlce

• Zespół pałacowo-ogrodowy
  • Pałac Ogińskich z I połowy XVIII w.
  • Oficyna pałacowa
  • Pawilon ogrodowy
  • Park miejski Aleksandria
• Ratusz miejski „Jacek”
• Kaplica pw. św. Krzyża z II połowy XVIII w.
• Kościół katedralny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
• Budynek Gimnazjum
• Klasycystyczny budynek teatru (obecnie Urząd stanu cywilnego)
• Barokowo-klasycystyczny kościół pw. św. Stanisława BM
• Późnobarokowa plebania z II połowy XVIII w.
• Odwach
• Klasycystyczny budynek Poczty Polskiej
• Zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 5
• Kościół garnizonowy Najświętszego Serca Pana Jezusa
• Siedziba Kurii Biskupiej
• Budynek Narodowego Banku Polskiego
• Kolumna toskańska
• Obelisk zwieńczony popiersiem Tadeusza Kościuszki
• Pomnik Niepodległości, poświęcony pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego
• Lapidarium

Mińsk Mazowiecki

• Zespół pałacowo-parkowy
  • Pałac Dernałowiczów
• Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim (rzymskokatolicka)
• klasycystyczny budynek dawnego starostwa z XIX wieku, na Placu Kilińskiego,
• budynek szkoły z XIX wieku na ul. Warszawskiej – obecnie siedziba ZNP,
• empirowy zajazd pocztowy z XIX wieku przy ul. Warszawskiej, nadal pełniący swoją pierwotną funkcję,
• ruiny dworku M.E. Andriollego przy ul. Warszawskiej,
• zabudowa mieszkalna po przeciwnej stronie stacji kolejowej (ul. Sosnkowskiego):
  • dom K. Rudzkiego z 1880 roku – budynek prywatny,
  • willa dr/ Jana Huberta z początku XX wieku – budynek ten obecnie przechodzi kapitalny remont (rozebrano go do gołych murów), w przyszłości będzie jedną z dwóch siedzib Muzeum Ziemi Mińskiej,
• kościół Starokatolicki Mariawitów Narodzenia NMP przy ul. Romualda Traugutta, którego konsekracja miała miejsce 8 września 1911 roku,
• dom i oficyna z 1922 przy ul. Pięknej, będące siedzibą Wojskowej Komendy Uzupełnień,
• przedwojenny cmentarz żydowski przy ul. 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, podobnie jak inne kirkuty dewastowany.

Łuków

• zespół klasztorny bernardynów przy ul. ks. kard. S. Wyszyńskiego 41-43, powstały w połowie XVIII wieku. W skład zespołu wchodzą: kościół pw. Podwyższenia Krzyża św., dzwonnica, zabudowania klasztorne (obecnie należące w większości do I Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki) i cmentarz kościelny.
• zespół klasztorny pijarów przy pl. G. Narutowicza 2 i ul. J. Piłsudskiego 14, powstały w XVIII i XIX wieku. W skład zespołu wchodzą: kościół pw. Przemienienia Pańskiego (obecnie parafialny), kolegium i zabudowania klasztorne (do 1996 r. Liceum Medyczne, obecnie Powiatowy Urząd Pracy); do rejestru wpisano też ogrodzenie z bramą i cmentarz kościelny.
• Konwikt Szaniawskich przy ul. J. Piłsudskiego 19, powstały w latach 1728–1733. Obecnie w budynku mieści się Muzeum Regionalne.
• budynek przy ul. Piłsudskiego 28 (róg Al. T. Kościuszki) z 1924 roku.
• dworzec kolejowy z końca XIX wieku.
• budynek dawnej Kasy Skarbowej przy pl. Narutowicza 3, z połowy XIX wieku.

Sokołów Podlaski

• kaplica wykonana z drewna św. Rocha – 1802 rok
• pałac murowany z 1857 roku
• klasycystyczna dzwonnica z XIX w.
• dawna synagoga z 2 poł. XIX w. przebudowana po 1945 roku
• pomnik księdza generała Stanisława Brzóski z 1925 roku
• kościół Salezjanów św. Jana Bosco z lat 1935–1939
• Synagoga w Sokołowie Podlaskim

Garwolin

• Neobarokowy kościół wybudowany na przełomie XIX i XX wieku. Znajdują się w nim obrazy: Przemienienia pańskiego z 1894, św. Stanisława Kostki, św. Józefa (XIX w.), św. Jana Chrzciciela (XVIII w.), Świętych Barbary, Rocha i Rozalii (1 połowa XIX w.), a także kielichy z 1762, 1760 i z pierwszej połowy XIX w.
• Parterowa organistówka o konstrukcji zrębowej, oszalowana, pięcioosiowa, zbudowana na planie prostokąta o dwutraktowym układzie wnętrz, z początku XIX w.
• Klasycystyczna kaplica cmentarna z 1839 roku.
• Drewniane domy pochodzące z pierwszej połowy XIX wieku, o konstrukcji zrębowej, dwutraktowym układzie wnętrz i dwuspadowych dachach.

Węgrów

• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie
• Kościół św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy w Węgrowie
• Kościół Świętej Trójcy w Węgrowie
• Kościół ewangelicki w Węgrowie (drewniany)
• neoromańska kaplica cmentarna
• zabudowania klasztorne
  • klasztor reformatów
  • kolegium bartolomitów
• budynki
  • Dom Gdański
  • Dom Lipki
  • Pastorówka
  • Dom Rabina
  • Stara Plebania
  • drewniana zabudowa miasta
  • browar
  • manufaktura
  • Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza

Łochów

• pałac neorenesansowy z 1830
• budynek poczty konnej
• parowozownia
• przepompownia
• fabryka w Łochowie Fabrycznym

Łaskarzew

• Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1884
• Kaplica cmentarna św. Onufrego z 1847

Kałuszyn

• klasycystyczny ratusz i poczta z pierwszej połowy XIX w.,
• neogotycki kościół pw. Wniebowzięcia NMP z końca XIX wieku zbudowany według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego

Żelechów

• Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie
• Kościół św. Stanisława w Żelechowie
• Pałac w Żelechowie
• Rynek w Żelechowie
• Ratusz z sukiennicami w Żelechowie
• Cmentarz katolicki w Żelechowie
• dworek przy alei Wojska Polskiego 8, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku
• zespół folwarczny przy ulicy Piłsudskiego w pobliżu pałacu, pochodzący z końca XIX wieku

Mordy

• zespół pałacowo-parkowy z 1 połowy XIX wieku
• barokowy kościół z 1738 r.

Zabytki wsi

Stanisławów

• Zespół Kościoła Parafialnego pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela i Świętego Stanisława Biskupa:
  • Kościół murowany z około 1530 r., restaurowany w 1620 r., przebudowany w 1826 r., odbudowany w latach 1958–1962 po zniszczeniach z 1944 r.
  • Dzwonnica drewniana z XVIII wieku.
  • Plebania murowana z około 1881 r.
• Zajazd murowany w Stanisławowie zbudowany w latach 1813–1916, zniszczony w 1944 r., odbudowany w latach 1958–1962.
• Dwór drewniany z I połowy XIX wieku wraz z parkiem, obiekt znacznie przebudowany.
• Układ urbanistyczny miejscowości, elementy zabudowy Rynku.

Dobre

• neogotycki kościół parafialny św. Mikołaja. Wybudowany w latach 1873–1878 według projektu Bolesława Podczaszyńskiego na wzór kościoła św. Anny w Wilnie.
• brama kościelna z XIX w.
• dzwonnica z XIX w.
• plebania z XIX w.
• szkoła z pierwszej połowy XX w.
• drewniane budynki mieszkalne z XIX i XX w.
• kamienice wokół rynku z XIX i XX w.
• cmentarz parafialny z XIX w.
• budynek Gminnej Biblioteki Publicznej, dawniej Urząd Gminy z XX w.

Mrozy

• zespół dworca kolejowego PKP, w tym dworzec murowany z 1888 r. i wieża ciśnień murowana z końca XIX w.
• jedno- i dwukondygnacyjne domy letniskowe, powstające w czasach rozkwitu tej miejscowości, głównie w dwudziestoleciu międzywojennym.
• młyn wodny, murowano-drewniany., z pocz. XX w.
• młyn wodny, murowany, z pocz. XX, w Mrozach (tzw. „Nożownia”, na początku XX w. mieściła się tam sławna fabryka noży „Gerlach”).
• pozostałości młyna wodnego Dębkowizna, drewniany, z końca XIX w.

Siennica

• klasztor i kościół po reformacki
• figura matki Boskiej Niepokalanej z pierwszej połowy XIX wieku
• stary cmentarz grzebalny
• gmach seminarium nauczycielskiego

Cegłów

• Kościół pw. św. Jana i św. Andrzeja
• Mariawicki kościół pw. św. Jana Chrzciciela
• Pomnik Niepodległości

Latowicz

• Neogotycki kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego; wybudowany w latach 1899–1911, otoczony murem z początków XX wieku.

Borowie

• zespół pałacowo-dworski z początku XIX w., obecnie siedziba urzędu gminy,
• klasycystyczny kościół pw. św. Trójcy z 1831 r.
• barokowa dzwonnica-brama z 1715 roku.

Górzno

• barokowy kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1787 r. przebudowany w latach 1919–1920.
• zespół dworski w skład którego wchodzą dwór i oficyna oraz unikatowy osiemnastowieczny spichlerz

Maciejowice

• brukowany rynek w Maciejowicach z ratuszem z halami targowymi, mieszczący muzeum oraz dawny szpital z 1796 r. w pierzei zachodniej rynku
• kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP 1772–1780 fundacji Ignacego Potockiego, w miejscu drewnianego przeniesionego z Kochowa w 1681 r., przebudowany w latach 1880–1881 według projektu Leonarda Marconiego
• grobowiec Zamoyskich z 1908 na tyłach kościoła według projektu Ksawerego Makowskiego
• pomnik Tadeuszowi Kościuszce przy szkole z dwoma armatami odsłonięty w 1984 projektu Stanisława Strzyżewskiego
• pomnik Tadeuszowi Kościuszce na rynku odsłonięty w 1976 r. projektu Mieczysława Weltera
• pomnik z kosami na sztorc przy drodze do Podzamcza projektu Macieja Krysiaka
• zespół pałacowy w Podzamczu w miejscu zamku z XVI w. z ciekawymi stajniami w parku pałacowym

Parysów

• kościół parafialny z początku XX wieku
• cmentarz parafialny z przełomu VIII/XIX wieku
• kaplica cmentarna z 1868 roku
• wiatrak koźlak z końca XIX wieku
• młyn przy ul. Książęcej 3
• młyn przy ul. Franciszkańskiej
• grób gen. Michała Pełczyńskiego zm. 1833
• grób Leopolda Eysmonta zm. 1852
• grób rodziny Frelków z XIX w

Korytnica

• neoklasycystyczny kościół parafialny św. Wawrzyńca Męczennika zbudowany w latach 1876–1880 według projektu Bolesława Pawła Podczaszyńskiego i Bronisława Brodzic-Żochowskiego. We wnętrzu epitafia, w tym jedno autorstwa Konstantego Laszczki.
• murowany dwór Łuniewskich z końca XIX wieku, przed nim figura wotywna fundacji Holder-Eggerów z początku XX wieku.
• organistówka z początku XX wieku.
• dawny dom parafialny i ochronka tzw. Watykan z początku XX wieku.
• figura na grobie Karola Karolka Łuniewskiego z końca XIX wieku
• figura Anioła Śmierci na grobie Aleksandry Olusi Holder-Eggerowej z początku XX wieku.

Liw

• wczesnośredniowieczne grodzisko z XI w. w miejscowości Grodzisk
• ruiny gotyckiego zamku obronnego książąt mazowieckich wzniesionego przed 1429 r. Później gruntownie przebudowanego w XVI i XVII w., zniszczonego podczas potopu i wojny północnej. Zachowała się jedynie wieża bramna, część murów okalających i fundamenty Domu Dużego.
• dwór kancelarii starostwa z 1782 r. wzniesiony na miejscu zamkowego Domu Mniejszego. Obecnie siedziba muzeum.
• kościół parafialny św. Leonarda wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1905–1907 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego
• kilka drewnianych domów i gospodarczych zabudowań wiejskich z XIX i pocz. XX w.

Ceranów

• Pałac z 1877 zbudowany według projektu Bolesława Podczaszyńskiego
• Kościół neogotycki z 1875 według projektu Bolesława Podczaszyńskiego i Zygmunta Kiślańskiego
• Plebania z 1927 roku, murowana, wybudowana staraniem ks. Jana Kłopotka na miejscu poprzedniej zbudowanej z bali drewnianych

Miedzna

• Kościół parafialny w Miedznie pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w latach 1887–1889 w stylu neogotyckim,
• zajazd z 2 połowy XVIII wieku, przebudowany w XIX i XX wieku,
• ruiny dworu obronnego otoczonego fosą z przełomu XVI/XVII wieku, w miejscu starszego grodziska.
• Kaplica Objawienia w Miedznie – późnobarokowa, zbudowana na początku XIX w.

Sterdyń

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny wzniesiony w latach 1779–1783 w stylu późnego baroku
• zespół pałacowo-parkowy
  • rezydencja barokowa (XVI – XVII w.) rozbudowana i przekształcona w początkach XIX wiek
  • zabytkowa kapliczka z końca XVIII wieku z rzeźbą św. Floriana.

Jabłonna Lacka

• Kościół parafialny zbudowany w latach 1824–1834 według projektu Andrzeja Gołońskiego
• Barokowa kapliczka przydrożna z drugiej połowy XVIII wieku z nowszą figurką św. Jana Nepomucena

Starawieś

• pałac fundacji Bogusława Radziwiłła wzniesiony w latach 1655–1661 w stylu palazzo in forteca, gruntownie przebudowany w 1843 w stylu neogotyku angielskiego dla księcia Sergiusza Golicyna,
• neogotycki kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, wybudowany w latach 1866–1871, według projektu Bolesława Podczaszyńskiego,
• neogotyckie zabudowania pałacowe z połowy XIX wieku: oficyna, kordegarda, brama.
• park dworski z pozostałościami obwarowań ziemnych
• drewniana organistówka z poł. XIX wieku.
• szpital (xenodochium) dla ubogich z XIX wieku.

Korczew

• zespół pałacowo-parkowy wzniesiony w stylu barokowym w latach 1734–1736, potem przebudowany na neogotyk
• letni pałacyk Syberia z końca XIX w.
• park pałacowy zaprojektowany w I połowie XIX w.
• dawna oranżeria z 1840 projektu F. Jaszczołda, w latach 20. XX w. przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
• biała, drewniana studzienka w stylu gotyckim
• przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
• pionowy głaz przy alei grabowej, menhir – według tradycji z czasu kultu Boga Słońce, niegdyś w pobliżu wzniesiona była sztuczna ruina
• ogrodzenie neogotyckie i neobarokowe z I połowy XIX i XX w.
• drewniana karczma z przełomu XVIII i XIX w.

Gospodarka

Pomimo słabo urodzajnych gleb miało charakter głównie rolniczy. Użytki rolne stanowiły 69,9% powierzchni. Była tu największa w kraju produkcja ziemniaka, a poza tym uprawa żyta, hodowla trzody i bydła. Lasy stanowiły 22% powierzchni. Województwo było słabo zurbanizowane, w miastach mieszkało 30,7% ludności. Przemysł spożywczy koncentrował się w miastach Sokołów Podlaski, Łuków, Siedlce, maszynowy w Siedlcach i Mińsku Mazowieckim, odzieżowy w Garwolinie i Siedlcach, obuwniczy w Łukowie. Węzły kolejowe znajdowały się w Siedlcach, Łukowie, Pilawie i Mińsku Mazowieckim.

Transport

Transport drogowy

• A2E30 Obwodnica Mińska Mazowieckiego

• S17E372 Obwodnica Garwolina

• 2E30 Świecko – Warszawa – Mińsk Mazowiecki – Kałuszyn – Siedlce – Terespol

• 63 Węgorzewo – Łomża – Sokołów Podlaski – Siedlce – Łuków – Sławatycze

• 50 Ciechanów – Góra Kalwaria – Mińsk Mazowiecki – Łochów – Ostrów Mazowiecka

• 17E372 Warszawa – Garwolin – Ryki – Hrebenne

• 76 Wilga – Garwolin – Łuków

• 62 Strzelno – Wyszków – Łochów – Węgrów – Sokołów Podlaski – Drohiczyn – Siemiatycze

• 627 Ostrołęka – Sokołów Podlaski

• 636 Radzymin – Jadów

• 637 Warszawa – Węgrów

• 695 Kosów Lacki – Ceranów

• 696 Siedlce – Węgrów

• 697 Liw – Kałuszyn

• 698 Siedlce – Łosice – Janów Podlaski – Terespol

• 799 Dziecinów – Ostrówek

• 801 Warszawa – Wilga – Maciejowice – Puławy

• 802 Mińsk Mazowiecki – Seroczyn

• 803 Siedlce – Stoczek Łukowski

• 805 Osieck – Pilawa – Parysów

• 806 Łuków – Międzyrzec Podlaski

• 807 Maciejowice – Żelechów – Łuków

• 808 Łuków – Serokomla – Kock

• 862 Tabor – Osieck

Transport kolejowy

• 2 Warszawa Centralna – Mińsk Mazowiecki – Siedlce – Łuków – Biała Podlaska – Terespol

• 6 Warszawa Wileńska – Wołomin – Tłuszcz – Łochów – Białystok

• 7 Warszawa Wschodnia – Otwock – Pilawa – Garwolin – Lublin

• 12 Skierniewice – Góra Kalwaria – Pilawa – Łuków

• 13 Krusze – Mińsk Mazowiecki – Pilawa

• 26 Łuków – Dęblin – Radom

• 31 Siedlce – Siemianówka

• 34 Ostrołęka – Siedlce

Połączenia kolejowe

• Siedlce:
  • Czeremcha
  • Hajnówka
  • Kraków Płaszów
  • Łowicz Główny
  • Łuków
  • Mińsk Mazowiecki
  • Terespol
  • Warszawa Wschodnia
  • Warszawa Zachodnia
  • Szczecin Główny
  • Mińsk Osobowy
  • Moskwa

• Mińsk Mazowiecki
  • Czachówek Południowy
  • Czeremcha
  • Grodzisk Mazowiecki
  • Góra Kalwaria przez Warszawę Zachodnią
  • Kraków Główny
  • Łuków
  • Łowicz Główny
  • Mińsk Osobowy
  • Moskwa
  • Mrozy
  • Radom
  • Siedlce
  • Sochaczew
  • Szczecin Główny
  • Terespol
  • Tłuszcz przez Warszawę Wschodnią
  • Warszawa Zachodnia

• Łuków
  • Lublin Główny
  • Warszawa Wschodnia
  • Poznań Główny
  • Szczecin Główny
  • Kraków Główny
  • Radom
  • Katowice
  • Kielce
  • Biała Podlaska
  • Terespol
  • Dęblin
  • Ryki
  • Puławy
  • Mińsk Osobowy
  • Moskwa

• Garwolin
  • Warszawa Zachodnia
  • Warszawa Wschodnia
  • Otwock
  • Dęblin
  • Ryki
  • Puławy
  • Lublin Główny

Komunikacja autobusowa

• PKS Siedlce
  • Siedlce:
    • Warszawa
    • Węgrów
    • Białystok
    • Lublin
    • Sokołów Podlaski
    • Łuków
    • Garwolin
    • Kałuszyn
    • Międzyrzec Podlaski
    • Stoczek Łukowski
    • Janów Podlaski
    • Łosice
    • Mińsk Mazowiecki
    • różne połączenia na terenie powiatu siedleckiego
  • Warszawa Stadion – Siedlce – Białystok

• PKS Mińsk Mazowiecki
  • Mińsk Mazowiecki:
    • Warszawa
    • Siedlce
    • Węgrów
    • Garwolin
    • Wołomin
    • Łuków
    • Sokołów Podlaski
    • Węgorzewo
    • Białystok
    • Janów Podlaski
    • Łosice
    • Radzyń Podlaski
    • Siemiatycze
    • Włodawa
    • różne połączenia na terenie powiatu mińskiego
  • Warszawa Stadion – Stanisławów – Węgrów

• PKS Garwolin
  • Garwolin:
    • Warszawa
    • Siedlce
    • Ryki
    • Otwock
    • Łuków
    • Mińsk Mazowiecki
    • różne połączenia na terenie powiatu garwolińskiego

• PKS Sokołów Podlaski
  • Sokołów Podlaski:
    • Warszawa
    • Siedlce
    • Węgrów
    • Mińsk Mazowiecki
    • Łochów
    • Łuków
    • Lublin
    • Siemiatycze
    • Drohiczyn
    • Łosice
    • Brok
    • Władysławowo
    • Kołobrzeg
    • różne połączenia na terenie powiatu sokołowskiego i powiatu węgrowskiego

• PKS Łuków
  • Łuków:
    • Warszawa
    • Lublin
    • Siedlce
    • Radzyń Podlaski
    • Lubartów
    • Garwolin
    • Żelechów
    • Mińsk Mazowiecki
    • Puławy
    • Międzyrzec Podlaski
    • Ryki
    • różne połączenia na terenie powiatu łukowskiego

• Poza tym wielu prywatnych przewoźników, oferujących kursy m.in. do:
  • Warszawy
  • Białegostoku
  • Lublina
  • Siedlec
  • Białej Podlaskiej
  • Włodawy
  • Puław

Środowisko

Nadleśnictwa

• Nadleśnictwo Siedlce
• Nadleśnictwo Mińsk
• Nadleśnictwo Garwolin
• Nadleśnictwo Łuków
• Nadleśnictwo Sokołów Podlaski
• Nadleśnictwo Łochów
• Nadleśnictwo Celestynów
• Nadleśnictwo Sarnaki

Rezerwaty

• Rezerwat przyrody Bagno Pogorzel
• Rezerwat przyrody Florianów
• Rezerwat przyrody Jedlina
• Rezerwat przyrody Przełom Witówki
• Rezerwat przyrody Rudka Sanatoryjna
• Rezerwat przyrody Świder
• Rezerwat przyrody Wólczańska Góra
• Rezerwat przyrody Biele
• Rezerwat przyrody Bojarski Grąd
• Rezerwat przyrody Dąbrowy Seroczyńskie
• Rezerwat przyrody Kulak
• Rezerwat przyrody Dębniak
• Rezerwat przyrody Gołobórz
• Rezerwat przyrody Kaliniak
• Rezerwat przyrody Podjabłońskie
• Rezerwat przyrody Przekop
• Rezerwat przyrody Rogalec
• Rezerwat przyrody Rogalec
• Rezerwat przyrody Skarpa Mołożewska
• Rezerwat przyrody Stawy Broszkowskie
• Rezerwat przyrody Sterdyń
• Rezerwat przyrody Szerokie Bagno
• Rezerwat przyrody Wydma Mołożewska
• Rezerwat przyrody Wymięklizna
• Rezerwat przyrody Śliże
• Rezerwat przyrody Śnieżyczki

Parki krajobrazowe

• Mazowiecki Park Krajobrazowy
• Nadbużański Park Krajobrazowy

Rzeki

Letnicy nad Liwcem

• Wisła
• Bug
• Świder
• Liwiec
• Kostrzyń
• Długa
• Rządza
• Mienia
• Krzna Południowa
• Srebrna
• Muchawka

Kultura

Muzea

Siedlce

• Muzeum Regionalne
• Muzeum Diecezjalne
• Muzeum Jana Pawła II

Mińsk Mazowiecki

• Muzeum Ziemi Mińskiej
• Muzeum 7 Pułku Ułanów Lubelskich

Łuków

• Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łukowskiej
• Muzeum Regionalne

Sokołów Podlaski

• Skansen Ziemi Sokołowskiej

Węgrów

• Muzeum Regionalne

Liw

• Muzeum Zamek Liw

Sucha

• Skansen

Sadowne

• Muzeum Etnograficzne

Kina

Siedlce

• Kino Centrum
• NoveKino Siedlce

Mińsk Mazowiecki

• Kino Światowid

Łuków

• Kino Oaza

Sokołów Podlaski

• Kino Sokół

Węgrów

• Kino WOK

Garwolin

• Kino Wilga

Teatry

Siedlce

• Teatr ES
• Teatr Aluzja

Sokołów Podlaski

• Koło teatralne

Powiaty powstałe po likwidacji województwa

Województwo mazowieckie

• powiat siedlecki w całości
• powiat miński w całości + gmina i miasto Halinów oraz miasto Sulejówek z województwa warszawskiego
• powiat sokołowski w całości
• powiat garwoliński w całości
• powiat węgrowski w całości
• gmina Kołbiel, Sobienie-Jeziory i Osieck do nowego powiatu otwockiego
• gmina Poświętne, Strachówka i Jadów do nowego powiatu wołomińskiego

Województwo lubelskie

• powiat łukowski w całości
• gmina Kłoczew do nowego powiatu ryckiego

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia Popularna PWN, AdamA. Karwowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 780, ISBN 83-01-10416-3, OCLC 749295859 .