Biebersteiniaceae
| ||
 Biebersteinia odora | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | mydleńcowce | |
| Rodzina | Biebersteiniaceae | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Biebersteiniaceae Schnitzlein Anal. Nat. Ordn. Gew.: 14. 1856[3] | ||
| Typ nomenklatoryczny | ||
Biebersteinia Stephan (1806)[3] | ||
Biebersteiniaceae Schnizl. – monotypowa rodzina roślin należąca do rzędu mydleńcowców obejmująca rodzaj Biebersteinia. Wszyscy przedstawiciele (5 gatunków) występują w górskich lasach na obszarze od Grecji poprzez rejon Azji Mniejszej, Kaukazu, Iraku i Iranu po środkową Azję[2][4]. Biebersteinia heterostemon wykorzystywana jest w medycynie chińskiej. Organy podziemne niektórych gatunków były kiedyś spożywane, obecnie opisywane są jako pożywienie głodowe. Nazwa rodzaju i w efekcie także rodziny upamiętnia niemieckiego botanika Friedricha Augusta Marschalla von Biebersteina[5].
Morfologia
- Pokrój
- Gruczołowato owłosione byliny z drewniejącym i czasem bulwiasto zgrubiałym kłączem. Pędy wzniesione lub rośliny o pędach silnie skróconych[2][4].
- Liście
- Skrętoległe, o blaszce 1–3-krotnie podzielonej nieparzysto pierzaście. Listki na brzegu wcinane lub ząbkowane[2][4].
- Kwiaty
- Promieniste, 5-krotne, obupłciowe. Zebrane w wiechowate lub kłosowate (czasem o silnie skróconej osi, niemal główkowate). Działki kielicha są trwałe – utrzymują się na owocu. Płatki są żółte do czerwonych, rzadko białe, zaopatrzone są w miodniki. Pręcików jest 10, z nitkami zrośniętymi u nasady. Słupkowie górne, powstaje z 5 owocolistków. Szyjki słupków wolne, zakończone są główkowatymi znamionami[4].
- Owoce
- Rozłupnie rozpadające się na 5 jednonasiennych rozłupek[4].
Systematyka
Tradycyjnie i jeszcze w końcu XX wieku rodzaj Biebersteinia włączany był do rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae) i tak było np. w systemie Cronquista z 1981 oraz w systemie Takhtajana z 1997. O pozycji taksonomicznej i przynależności do mydleńcowców świadczy m.in. skład chemiczny i cechy anatomiczne roślin[2].
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad bazalny w obrębie rzędu mydleńcowców Sapindales reprezentującego klad różowych spośród okrytonasiennych[2].
| mydleńcowce |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Rodzaj Biebersteinia Stephan, Mém. Soc. Imp. Naturalistes Moscou, ed. 2. 1: 89. 1811
- Biebersteinia emodii Jaub. & Spach
- Biebersteinia heterostemon Maxim.
- Biebersteinia multifida DC.
- Biebersteinia odora Stephan ex Fisch.
- Biebersteinia orphanidis Boiss.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B (ang.). [dostęp 2013-08-14].
- ↑ a b c d e Langran Xu, Dionyssios D. Vassiliades: Biebersteiniaceae (ang.). W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-08-14].
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 365. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ Biebersteinia. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-08-14].
Media użyte na tej stronie
Biebersteinia odora