Pomnik poległych górników KWK „Wujek”

Pomnik poległych górników KWK „Wujek”
w Katowicach

Krzyż upamiętniający ofiary pacyfikacji KWK „Wujek” (2018)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Miejsce	pl. NSZZ Solidarność
Projektant	Alina Borowczak-Grzybowska, Andrzej Grzybowski
Data budowy	23 czerwca 1991
Data odsłonięcia	15 grudnia 1991
Położenie na mapie Katowic pomnik poległych górników KWK "Wujek"
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de pomnik poległych górników KWK "Wujek"
Położenie na mapie województwa śląskiego pomnik poległych górników KWK "Wujek"
50°14′37,8161″N 18°59′22,4632″E/50,243838 18,989573

Pomnik poległych górników KWK „Wujek” (właśc. Pomnik ku czci górników kopalni „Wujek” poległych 16 grudnia 1981 roku^[1]) – pomnik na placu NSZZ Solidarność^[2], przed głównym budynkiem kopalni „Wujek”, przy ul. Wincentego Pola^[3] w katowickim Brynowie^[4].

Historia

Po zakończeniu pacyfikacji 16 grudnia 1981, w tym samym dniu, przy murze kopalni ustawiono pierwszy krzyż^[5]. Usunięto go 26 stycznia 1982^[5]. Miejsce to stało się terenem organizacji obchodów rocznicowych pacyfikacji KWK „Wujek”^[5]. W 1987 Kazimierz Świtoń utworzył Społeczny Komitet Budowy Pomnika Górników Kopalni „Wujek”^[6]. Komitet 28 marca 1988 złożył wniosek o swoją rejestrację^[6]. Władze go odrzuciły^[6]. 7 października 1989 zarejestrowano Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ku Czci Górników Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach Poległych 16.12.1981, a 28 stycznia 1990 odbyło się jego pierwsze walne posiedzenie^[7]. Konkurs na projekt monumentu rozstrzygnięto 15 listopada 1990, a budowę rozpoczęto 23 czerwca 1991^[7]. Ostatecznie Pomnik Ku Czi Poległych Górników odsłonięto 15 grudnia 1991, w dzień przed dziesiątą rocznicą tzw. „strzałów na Wujku”^[8]. Dokonał go ówczesny prezydent Polski Lech Wałęsa. Monument poświęcił ówczesny nuncjusz apostolski^[1] abp Józef Kowalczyk^[9].

Monument

Pomnik projektu Aliny Borowczak-Grzybowskiej i Andrzeja Grzybowskiego^[1][10] składa się z 33-metrowej^[8] wysokości krzyża. Obok głównego krzyża, po prawej stronie, w cokole, zostały umieszczone urny z ziemią z grobów dziewięciu górników − ofiar pacyfikacji, umieszczone w dziewięciu krzyżach^[9].

Obiekt znajduje się w ewidencji miejsc pamięci województwa śląskiego^[3]. Po lewej stronie, na murze kopalnianym, znajduje się kilkanaście pamiątkowych tablic^[3][4].

Pomnik i tablice pamiątkowe

Zobacz też

• Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach
• Architektura Katowic
• Historia Katowic

Przypisy