Strzałkowo (województwo wielkopolskie)

Strzałkowo

wieś
(c) Marcin-m38 at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Aleja Prymasa Stefana Wyszyńskiego
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	słupecki
Gmina	Strzałkowo
Liczba ludności (2014)	5338
Strefa numeracyjna	63
Kod pocztowy	62-420
Tablice rejestracyjne	PSL
SIMC	0296621
Położenie na mapie gminy Strzałkowo Strzałkowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Strzałkowo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Strzałkowo
Położenie na mapie powiatu słupeckiego Strzałkowo
52°18′36″N 17°49′05″E/52,310000 17,818056
Strona internetowa

Kościół św. Doroty w Strzałkowie

(c) Marcin-m38 at pl.wikipedia, CC BY 2.5

Dworzec PKP w Strzałkowie

Hala Sportowa w Strzałkowie

Strzałkowo (niem. Stralkowo, 1943–1945 Stralkau, ros. Стрелково) – wieś położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, siedziba gminy Strzałkowo. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie konińskim. Według danych z 2014 roku wieś zamieszkiwało 5338^[1] osób.

Strzałkowo położone jest 4 km na zachód od Słupcy. Od stolicy województwa, Poznania, wieś dzieli niecałe 70 km.

Historia

Pierwsze wzmianki na temat wsi sięgają X i XI wieku, gdyż wtedy pojawili się pierwsi mieszkańcy.

Nazwa „Strzałkowo” pochodzi od kmiecia Strzałka, który był pionierem i protoplastą rodu zamieszkującego osadę. Po śmierci Strzałka wsią zarządzał ród Porajów herbu Poraj. Z czasem Strzałkowo rozwijało się. Na mieszkańców składało się kilka rodów spowinowaconych ze sobą. Z tychże rodów powstała wpływowa jak na te czasy rodzina Strzałkowskich herbu Poraj. Dość istotną pamiątką historyczną jest dokument z 1432 roku podpisany przez Jana Gołego ze Strzałkowa, który zapewniał panującego wówczas króla Władysława Jagiełłę o swej wierności.

Za początek współczesnego Strzałkowa uważa się rok 1781, kiedy to sprowadzono do wsi niemieckich osadników. Po II rozbiorze Polski w 1793 roku miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. W wyniku postanowień Kongresu Wiedeńskiego z 1815 roku Strzałkowo stało się wsią przygraniczną (granica przebiegała dokładnie 1 km na wschód od miejscowości). W 1839 roku powstała tutaj pierwsza szkoła, a w 1882 roku oddano do użytku stację kolejową, która zapewniała bezpośrednie połączenie z Poznaniem i innymi ważnymi miastami. Warto wiedzieć, iż Strzałkowo było ostatnim miejscem, do którego dochodziła kolej berlińska. Dalsza podróż była możliwa dopiero od oddalonego o 120 km Kutna. Fakt ten sprawił, że w ówczesnej Wielkopolsce popularne stało się powiedzenie, iż „Europa kończy się w Strzałkowie”. W 1888 roku powstała miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna. Mieszkańcy brali czynny udział w walkach mających na celu odzyskanie niepodległości. Dzieci z tutejszej szkoły w akcie solidarności ze strajkującymi w latach 1901–1904 oraz 1906–1907 dziećmi z Wrześni (słynny strajk dzieci wrzesińskich) również podjęły protest przeciwstawiając się germanizacji.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pod Strzałkowem znajdował się obóz dla internowanych żołnierzy armii URL, który w wyniku wybuchu wojny polsko-bolszewickiej przekształcono w Obóz Jeniecki nr 1 pod Strzałkowem przeznaczonym głównie dla jeńców sowieckich.

W wyniku wybuchu II wojny światowej Strzałkowo zostało zbombardowane przez Niemców już 1 września 1939 roku. Naloty trwały tydzień. Okupacja rozpoczęła się w chwili wkroczenia do miejscowości niemieckiego patrolu.

Po wojnie mieszkańcy działali na rzecz rozwoju wsi, która poniosła duże straty. Zgodnie z tym otworzono w 1945 roku mleczarnię, tartaki, młyn oraz gorzelnię. Nieopodal w miejscowości Staw utworzono krochmalnię. W 1948 roku zaczęła funkcjonować biblioteka publiczna, a w 1951 roku na miejscu dawnego majątku Strzałkowskich powstał Dom Pomocy Społecznej. W 1975 roku oddano do użytku Ośrodek Zdrowia. W 1976 roku uruchomiono we wsi punkt konsultacyjny poznańskiej Akademii Rolniczej. Działała tu również wytwórnia wód gazowanych i pasz treściwych. Siedzibę swoją miała tu dyrekcja PGR. Przy wylocie drogi E-8 w kierunku zachodnim wybudowano restaurację, duży parking i pawilony handlowe. W miejscowości rozpoczął też działalność Gminny Ośrodek Kultury^[2].

W 1990 roku nadano wsi herb. W pierwszej dekadzie XXI wieku rozważano nadanie miejscowości praw miejskich, gdyż wieś spełnia wszystkie wymagane warunki w tej kwestii. Zrezygnowano z tego planu z powodu potencjalnych kosztów, jakie Strzałkowo mogłoby ponieść z tego tytułu, dość duży sprzeciw wyrazili również sami mieszkańcy.

Zabytki i miejsca pamięci

We wsi znajduje się kościół św. Doroty z 1934 według projektu Stefana Cybichowskiego. Dawniej znajdował się tu także kościół ewangelicki. Obecnie na jego miejscu funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury, siedzibę ma tu także miejscowa Ochotnicza Straż Pożarna.

Kolejnym obiektem zabytkowym Strzałkowa jest park dworski z połowy XIX wieku, wpisany do krajowego rejestru zabytków pod nr rej.: 430/172 z 4.09.1989 r.

Na terenie gminy znajduje się cmentarz jeńców wojennych i internowanych pod Strzałkowem, dawniej stanowiący część obozu dla jeńców, ulokowanego na polach przy obecnej drodze krajowej nr 92 (do cmentarza można dojechać polną drogą z trasy 92 – ok. 1 km), w kierunku na Słupcę, wpisany do Krajowej Ewidencji Zabytków w 1994 pod numerem A-511/252.

Przy dawnym przejściu granicznym Stralkowo znajduje się obecnie miejsce pamięci w Łężcu.

Komunikacja

Wieś położona jest przy drodze krajowej nr 92 Konin – Poznań.

Przez wieś przebiega magistrala kolejowa Poznań – Kutno – Warszawa. W Strzałkowie znajduje się stacja kolejowa dzięki której wieś ma bezpośrednie połączenie z miastami województwa wielkopolskiego w kierunkach wschód-zachód.

Strzałkowo posiada bezpośrednie połączenia PKS do następujących miast: Konin, Września, Słupca.

Garnizon

Do początku 1921 roku Strzałkowo było garnizonem Wojska Polskiego, podporządkowanym dowódcy Okręgu Generalnego „Poznań”. Stacjonowały w nim następujące oddziały i instytucje:

• Dowództwo Batalionu Wartowniczego Nr 3/VII,
• Dowództwo Batalionu Wartowniczego Nr 7/VII,
• Obóz jeńców i internowanych Nr 1,
• Szpital obozowy,
• Dowództwo dworca,
• Ekspozytura Wydziału II Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Poznań”^[3].

Przemysł

Przemysł w Strzałkowie reprezentowany jest głównie przez Spółdzielnię Mleczarską Udziałowców. Znaczącą rolę w tym temacie odgrywa również strzałkowska Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”. Oprócz tego na terenie miejscowości znajduje się wytwórnia mas bitumicznych należąca do firmy Strabag.

Oświata

• Publiczne Przedszkole „Kubuś Puchatek”
• Niepubliczne Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi
• Zespół Szkolno-Przedszkolny
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. W. Witosa

Instytucje

• Dom Pomocy Społecznej
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
• Gminny Ośrodek Kultury
• Poczta
• Komisariat policji
• Ochotnicza Straż Pożarna
• Ośrodek zdrowia
• Bank
• Biblioteka Publiczna

W ramach bezpieczeństwa miejscowość objęta jest monitoringiem wizyjnym. Dodatkowo na jej terenie funkcjonują trzy hot-spoty Wi-Fi o swobodnym dostępie.

Sport

W miejscowości funkcjonuje klub sportowy KS Polanin Strzałkowo.

Strzałkowo posiada takie obiekty sportowe jak stadion gminny, halę sportowo-widowiskową, kompleks sportowy „Orlik”, korty tenisowe z polem do gry w piłkę plażową, siłownię zewnętrzną oraz dwa osobne boiska do gry w koszykówkę.

Urodzeni

Zobacz też

• Obóz jeniecki pod Strzałkowem
• cmentarz jeńców wojennych i internowanych w Strzałkowie

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strzałkowo. Powiat Słupca
• Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzałkowie
• Plan wsi i mapa gminy. strzalkowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
• Strzałków 1) al. Strzałkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 449 .

Bibliografia

• Wykaz garnizonów znajdujących się na terenie podległym Ministerstwu Spraw Wojskowych wg stanu z dnia 1 lutego 1921 roku, L. 11000 taj./Piech. I Ewid.. [w:] Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza, sygn. 701/2/94 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1921-02-01. [dostęp 2017-10-04].