Jan Pelczar

Jan Pelczar

major kawalerii
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1895 Anin
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	9 Pułk Ułanów Małopolskich 6 Pułk Ułanów Kaniowskich 6 Samodzielna Brygada Kawalerii 19 Pułk Ułanów Wołyńskich
Stanowiska	dowódca szwadronu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Jan Pelczar (ur. 4 stycznia 1895 w Aninie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Jan Pelczar był synem Pawła i Marii, urodził się w Aninie. Przed wybuchem I wojny światowej ukończył gimnazjum w Krośnie. W czasie wojny służył w Legionach Polskich.

W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 9 pułku Ułanów Małopolskich.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, w macierzystym pułku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, a 1 grudnia 1924 awansował na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 45. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 22 marca 1926 roku został przeniesiony do 6 pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie i przydzielony do Szwadronu Pionierów 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko młodszego oficera^[1]. 4 lutego 1934 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 7 czerwca 1934 roku został przeniesiony z garnizonu Trembowla do garnizonu Stanisławów na stanowisko dowódcy Szwadronu Zapasowego 9 pułku ułanów^[2]. Później służył w 19 pułku Ułanów Wołyńskich, gdzie w 1939 roku był kwatermistrzem. W ramach Wołyńskiej Brygada Kawalerii walczył z Niemcami, a po napaści Sowietów na Polskę walczył z najeźdźcami. Pod koniec września dostał się do niewoli i został wywieziony do Rosji.

Jan Pelczar w 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika^[3]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3840 (1921)^[4]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[5]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[6]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich
• Zbrodnia katyńska

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 617, 683.
• Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 559, 605.
• Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 298, 349.
• Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 149, 636.
• Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, opracowanie zespołowe pod kierunkiem Jędrzeja Tucholskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2003, ISBN 83-916663-5-2.