MS Goya

Goya

Bandera	III Rzesza
Armator	Kriegsmarine
Dane podstawowe
Typ	statek towarowy
Historia
Stocznia	Akers Mekaniske Verksted, Oslo
Data wodowania	4 kwietnia 1940
Data zatonięcia	16 kwietnia 1945
Dane techniczne
Długość całkowita (L)	146 m
Szerokość (B)	17,4 m
Pojemność	5230 RT
Napęd mechaniczny
Silnik	Burmeister&Wain 7600 KM (5590 kW)
Prędkość maks.	18 w.

MS Goya – niemiecki motorowy statek transportowy używany podczas II wojny światowej, którego zatopienie przez okręt podwodny było drugą pod względem liczby ofiar, po zatopieniu MS Wilhelma Gustloffa, katastrofą morską w historii.

Historia

Goya – wtedy frachtowiec – zbudowany został w 1940 w stoczni Akers Mekaniske Verksted w Oslo. Już w tym roku pływał jako okręt pomocniczy (transportowiec) dla niemieckich okrętów podwodnych. Od 1943 należał jako okręt-baza dla okrętów podwodnych Kriegsmarine. Później pełnił funkcję okrętu-celu w porcie Memel (Kłajpeda). W 1945 został przekwalifikowany na statek transportowy dla wojska i w ramach Operacji Hannibal przeznaczony do przewożenia uciekinierów niemieckich m.in. z Pomorza. Wbrew często powtarzanym opiniom nie miał on statusu statku szpitalnego, lecz wojskowego transportowca. W momencie zatopienia przewoził nie tylko cywilów i rannych, lecz także wojskowych, w tym 200 żołnierzy 35. Pułku Pancernego^[1].

Zatopienie

W swoim ostatnim rejsie Goya płynął w konwoju statków wiozących niemieckich uciekinierów z Prus Wschodnich i Gdańska. 16 kwietnia 1945 u wybrzeży południowego cypla Mierzei Helskiej - po czterech godzinach od wyjścia z portu - został zaatakowany i uszkodzony przez radzieckie bombowce. Goya płynął w konwoju z mniejszymi transportowcami - Kronenfels i Aegir. Prędkość konwoju ograniczały kłopoty silnika Kronenfelsa, który był nawet zmuszony do zatrzymania maszyny na 20 minut celem dokonania naprawy. Wieczorem 16 kwietnia Goya został wykryty przez uzbrojony w torpedy radziecki podwodny stawiacz min L-3. Mimo stosunkowo silnej eskorty – osłonę konwoju tworzyły dwa stawiacze min - M-256 i M-328 – o 23:52, w odległości kilkunastu mil od Rozewia, L-3 wystrzelił cztery torpedy, z których dwie trafiły w statek. Pierwsza trafiła w dziób, natomiast druga w śródokręcie niszcząc maszynownię i powodując eksplozję, która przełamała Goyę na pół. Statek zatonął krótko po północy w ciągu czterech minut. Tak szybkie zatonięcie uniemożliwiło jakąkolwiek planowaną akcję ratunkową na pokładzie Goi. W lodowatej wodzie zginęło co najmniej 6000 osób; możliwa jest większa liczba ofiar (ok. 7000)^[2], bowiem na pokładzie prawdopodobnie znajdowały się osoby nieujęte na liście pasażerów. Okręty eskorty zdołały wyłowić zaledwie 182 osoby, z których 9 wkrótce zmarło. Niektóre źródła podają, iż uratowały się 98, 165 lub 334 osoby.

Dowódca okrętu podwodnego kapitan Władimir Konowałow został za tę akcję uhonorowany najwyższym radzieckim wyróżnieniem wojennym – tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.

Dane

• długość: 131 m
• szerokość: 17 m
• pojemność: 5330 BRT
• napęd: dwa silniki wysokoprężne Burmeister&Wain, 7-cylindrowe, dwusuwowe o mocy 8400 KM
• prędkość: 18 w

Wrak

• pozycja: 55°12′N 018°18′E/55,200000 18,300000
• głębokość zalegania na dnie: 71,5-78 m
• minimalna głębokość nad wrakiem: 53,5 m

Wrak został odkryty 26 sierpnia 2002 przez polskich nurków – Grzegorza Dominika, Michała Poradę i Marka Jagodzińskiego.

Dokładnie w 58. rocznicę zatonięcia, 16 kwietnia 2003, międzynarodowa ekspedycja pod kierunkiem Ulricha Restemeyera na pokładzie statku "Fritz Reuter" ustaliła pozycję przy użyciu sonaru trójwymiarowego. Okręty eskorty, prawdopodobnie w wyniku pośpiesznej ucieczki, błędnie odnotowały miejsce tragedii.

Wrak znajduje się w stosunkowo dobrym stanie, choć jest pokryty sieciami rybackimi.

Wrak MS Goya jest uznany przez Polskę za mogiłę wojenną, w związku z czym zakazane jest nurkowanie na wrak i w promieniu 500 m od niego^[3].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Pomnik ofiar tragedii Wilhelma Gustloffa, Goyi i Steubena. rzygacz.webd.pl. [dostęp 2006-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)].