Maurycy Kahane

Maurycy Kahane^[a] (ur. 28 listopada 1836 w Ratzersdorf, zm. 27 września 1896 w Tarnopolu) – urzędnik, powstaniec styczniowy, działacz społeczny.

Życiorys

Urodził się 28 listopada 1836 w Ratzersdorf w rodzinie żydowskiej^[1][2][3]. Był synem Ignacego (lekarz, zm. 1875)^[4][5][6]. Miał braci Filipa (1838-1915), Leona (zm. 1864), Zygmunta (1846-1889) oraz siostrę Ludwikę (w latach 90. XIX wieku w stanie panieńskim członkini sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”^[7])^{[8][1][9][10][5][11][12][b]}. Wraz z rodziną przeprowadził się do Sanoka pod zaborem austriackim^[13][6], gdzie ojciec rodziny od około 1857 pracował jako lekarz^[14][15].

Po założeniu szpitala dla chorych w Sanoku 1 sierpnia 1857^[16] był zarządcą tegoż od około 1860 do około 1862^[17][18] (zastąpił na tym stanowisku swojego brata Filipa^[19][20][21]).

Po wybuchu powstania styczniowego 1863 wraz z bratem Filipem przyłączył się ochotniczo do walk (potem obaj otrzymali nominacje oficerskie)^{[1][22][13][2][23][15]}. Maurycy Kahane służył jako szeregowiec w oddziale pułkownika Apolinarego Kurowskiego, potem pod komendą gen. Mariana Langiewicza i gen. Antoniego Jeziorańskiego^{[1][24][15][25][3]}. Został mianowany na stopień porucznika^[15]. Brał udział w bitwie pod Skałą, bitwie pod Małogoszczem (24 lutego 1863, tam stracił palec u ręki i dostał postrzał w nogę), bitwie Pieskową Skałą (4 marca 1863), ponownie w bitwie pod Skałą (5 marca 1863, tam został dwukrotnie ranny), bitwie pod Kobylanką (1 i 6 maja 1863)^{[1][24][15][25][3]}. Jak określono w późniejszych latach, skompromitowany w obecn. władz austr., przez siedem lat przebywał na emigracji w Rumunii^{[1][15][25][3]}. Po powstaniu nosił ranę w postaci przestrzelonej nogi^[22][15]. Jego młodszy brat Leon zmarł wskutek ran odniesionych w powstaniu^[26][5].

Po wprowadzeniu autonomii galicyjskiej (1867) wstąpił do służby w Galicji. Od około 1872 do około 1875 był naczelnikiem stacji w Chyrowie w ramach C. K. Uprzywilejowanej Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei^[27]. Osiadł w Tarnopolu^[25][3]. Od około 1877 do końca życia był urzędnikiem filii w Tarnopolu (założonej w 1869) C. K. Uprzywilejowanego Galicyjskiego Akcyjnego Banku Hipotecznego we Lwowie^[28][2].

W Tarnopolu był działaczem tamtejszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, od 1892 członek wydziału tegoż, w maju 1893 został delegatem do powstałego wówczas Związku Sokołów Polskich we Lwowie, a od 1894 pełnił funkcję sekretarza wydziału^[29], wybrany członkiem honorowym tarnopolskiej organizacji^[2][25][3]. Należał też do Towarzystwa Uczestników Powstania 1863 roku^[3]. Był autorem sztuki teatralnej pt. Szpieg, wystawionej za jego życia w Tarnopolu^[25][3].

Był żonaty z Anielą z domu Kędzierską (zm. w kwietniu 1896 w wieku 43 lat)^[30]. Zmarł po długiej chorobie 27 września 1896 w Tarnopolu w wieku 60 lat^{[2][31][32][23][c]}.

Inny Maurycy Kahane od lat 80. był adwokatem związanym ze Lwowem^[33] oraz członkiem C. K. Rady Szkolnej Okręgowej w Bóbrce^[34][35][36].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Filip Kahane: Dzieje Żuawa. W: Bronisław Szwarce (red.): W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903. Lwów: Komitet Wydawniczy, 1903, s. 160-170.
• Karol Kalita: Ze wspomnień krwawych walk. Lwów: Słowo Polskie, 1913, s. 1-168.
• IX. Od reakcyi do konstytucyi (1849-1868). „Rok 1863”. W: Majer Bałaban: Dzieje Żydów w Galicyi i w Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772-1868. Lwów: Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego, 1916, s. 176-212.