Łesia Ukrainka

Łesia Ukrainka
Леся Українка
Ilustracja
Imię i nazwisko

Łarysa Petriwna Kosacz-Kwitka

Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1871
Nowogród Wołyński (Zwiahel), gubernia wołyńska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1913
Surami, gubernia tyfliska, Imperium Rosyjskie

Narodowość

ukraińska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Pieśń lasu

podpis
Łesia Ukrainka
Łarysa Petriwna Kosacz-Kwitka
ilustracja
Herb
Korczak
Rodzina

Kosacz

Ojciec

Petro Kosacz

Matka

Olena Pcziłka

Mąż

Kłyment Kwitka

podpis

Łesia Ukrainka (ukr. Леся Українка), właśc. Łarysa Petriwna Kosacz-Kwitka (ukr. Лариса Петрівна Косач-Квітка), herbu Korczak (ur. 13 lutego?/ 25 lutego 1871 w Nowogrodzie Wołyńskim (Zwiahlu), zm. 1 sierpnia 1913 w Surami) – ukraińska poetka, pisarka i krytyczka literacka.

Pochodzenie i twórczość

Urodziła się w rodzinie prawnika Petra Kosacza herbu Korczak i pisarki Olhi Kosacz (Ołena Pcziłka). Jej wujem był ukraiński językoznawca i historyk Mychajło Drahomanow. Wykształcenie zdobyła w domu, gdyż od dzieciństwa chorowała na gruźlicę kości. Debiutowała w 1884 roku dwoma wierszami opublikowanymi w lwowskim czasopiśmie „Zoria” („Gwiazda”). Oprócz licznych wierszy, tomy: Na kryłach piseń („Na skrzydłach pieśni”, 1893), Dumy i mriji („Myśli i marzenia”, 1899), Widhuky („Recenzje”, 1902), opublikowała również kilkanaście dramatów. Jej twórczość była odbiciem silnych emocji i duchowego niepokoju, a jednocześnie wiary w zwycięstwo dobra i sprawiedliwości. Czując się spadkobierczynią kultury europejskiej, często nawiązywała do starożytności, a także do współczesnych sobie prądów literatury zachodniej. W jej dziełach wyraźnie widoczne są rysy symbolizmu. Za najdoskonalszy z utworów Łesi Ukrainki uważa się dramat poetycki Lisowa pisnia (Pieśń lasu)[1].

Jako krytyczka literacka, Łesia Ukrainka opublikowała szereg artykułów poświęconych historii i współczesności literatury europejskiej, w tym polskiej. Jest również autorką licznych przekładów na język ukraiński, m.in. Homera, Heinego, Hugo, Byrona i Mickiewicza.

Była opozycyjnie nastawiona wobec władzy carskiej, przynależała do organizacji marksistowskich na Ukrainie. W 1902 dokonała przekładu Manifestu komunistycznego Karola Marksa na język ukraiński, za co pozostawała pod dozorem policyjnym.

Życie prywatne

W 1901 zmarł jej pierwszy narzeczony Serhij Merżynski. Pod koniec życia wyszła za mąż za etnologa Kłymenta Kwitkę, związek ten jednak – jako mezalians – nie został zaakceptowany przez jej matkę. W tym samym czasie do gruźlicy dołączyła choroba nerek. Łesia Ukrainka zmarła podczas pobytu w sanatorium w Surami (obecnie Gruzja). Jej grób znajduje się na cmentarzu Bajkowa w Kijowie.

Upamiętnienie

Główna, centralna ulica Łucka nosi imię Łesi Ukrainki[2].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Florian Nieuważny, Fenomen Łesi Ukrainki, [w:] Łesia Ukrainka, Pieśń lasu, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, ISBN 83-06-01787-0.
  2. Історія та факти головної вулиці Луцька, про які ви не знали, lutsk-future.com.ua [dostęp 2021-07-21] (ukr.).
  3. Tł. za: Między Sąsiadami – Між сусідами // Almanach Fundacji św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej w Krakowie. – 1999. – Nr 9. – S. 265. Por. też D. Puchacz Pożegnanie z ziemią. Problem zamorskiej emigracji zarobkowej w twórczości Wasyla Stefanyka. Próba zrozumienia czy usprawiedliwienia ukraińskiego chłopa // Krakowskie Zeszyty Ukrainoznawcze.– 1998. – T. VII–VIII. – S. 204–208.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesya Ukrainka 2013.JPG
Autor: Canadian2006, Licencja: CC BY-SA 3.0
Statue of Lesya Ukrainka near the Murray Building, University of Saskatchewan, Saskatoon, Saskatchewan, Canada.
Леся-Українка.JPG
Autor: Uk-Kamelot, Licencja: CC-BY-SA-3.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 80-361-0377
POL COA Korczak.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Korczak
Monument à Lessia Oukraïnka.jpg
Autor: Bert397, Licencja: CC BY-SA 4.0
Monument à Lessia Oukraïnka par le sculpteur Mykailo Chereshniovsky érigé en 1975 à High Park, à Toronto, Canada. Il porte l'inscription " Хто визволиться сам, той буде вільний, хто визволить кого, в неволю візьме" (« Il sera libre celui qui s’est libéré soi-même, mais restera captif celui libéré par d’autres »).
200-uah-2020-1.png
200 грн зразка 2020 року
Lesya Ukrainka signature.gif
Lesya Ukrainka signature