Dziki Łów
Dziki Łów, także Dzikie Łowy, Dziki Gon, Dzikie Polowanie, Dzikie Zastępy[1] – motyw mityczny rozpowszechniony w północnej, zachodniej i środkowej Europie wywodzący się z religii Germanów, Celtów, także Słowian[2]
Opis motywu
Dziki Łów to szybki przelot gromady duchów, demonów, czarownic lub innych demonicznych stworów, któremu towarzyszą gromy, pioruny lub różnego rodzaju kataklizmy na ziemi. Gromada porusza się w powietrzu, kierowana przez przywódcę, którym może być wódz, bóg, demon lub inna istota, często używając mioteł, kijów, demonów lub innych wierzchowców[2].
W Skandynawii na czele Dzikich Łowów stawał zwykle bóg Odyn dosiadający swego ośmionożnego rumaka Sleipnira, ale mogła to być też bogini Freja[2]. Dziki Łów mogła prowadzić również bogini Lusse. Wierzono, że w najdłuższą noc roku lub w czasie zimowych burz przewodzi ona hordzie wilków lub upiorów poruszającej się po niebie[3]
W Anglii upiorom przewodził Hern lub Herla(ang.). Prowadzić Dziki Łów mogły również postacie legendarne lub historyczne, takie jak: król Artur, św. Guthlac (683–714), Hereward (zmarł ok. 1070) czy pirat Francis Drake[2].
W Niemczech na czele Dzikiego Łowu stał bóg Wodan[2] lub bogini Holda[4]. Mogli to też być ludzie – możnowładcy skazani na to za karę (np. za nieposzanowanie dnia świętego)[2].
Dzikie Łowy miały mieć miejsce w okresie od Bożego Narodzenia do Święta Trzech Króli, a także w okresie przed Wielkanocą (czas świętowania początku wiosny)[2].
Pojawienie się Dzikiego Łowu uważano za przepowiednię katastrofy, np. wojny czy klęski głodu[2]. Mógł również zwiastować śmierć tego, kto go ujrzał. Śmiertelnicy, którzy przecięli trasę Łowu lub nią podążali, mogli zostać porwani i zabrani do krainy zmarłych[4].
Występowanie motywu w mitologii
Motyw Dzikiego Łowu jest szczególnie często spotykany na terenie Niemiec. popularny jest również w Wielkiej Brytanii i krajach skandynawskich. Spotyka się go również we Francji, północnych Włoszech, Hiszpanii a także w krajach słowiańskich[2].
Występowanie motywu w kulturze
Literatura
Dziki Łów pojawia się:
- w opowieściach Andrzeja Sapkowskiego (tam pod nazwą Dziki Gon)[4] oraz w opartych na nich komputerowych grach fabularnych z serii Wiedźmin,
- w książce Michaela Scotta Czarodziejka,
- w książce Cassandry Clare pt. Miasto niebiańskiego ognia.
- w V rozdziale pierwszego tomu Potopu Henryka Sienkiewicza:
I w tych lasach, i na pustych polach lecieli jak ów orszak piekielny rycerzy krzyżackich, o których lud powiada na Żmudzi, iż czasami, wśród jasnych nocy miesięcznych, zjawiają się i pędzą przez powietrze zwiastując wojnę i klęski nadzwyczajne.
- Opis Dzikiego Łowu pojawia się również w dramacie Wesele, autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. W scenie XXXIII, w czasie, w którym ma dojść do powstania kosynierów, Haneczka opisuje zjawiska zachodzące na niebie:
Gonitwy po niebie konne;
rycerze jacyś ogromni
stoją równo w dwa szeregi
i dalekim łanem drzewców
godzą na się wielkim pędem.
- Dziki Łów pojawia się w powieści Przesilenie Katarzyny Bereniki Miszczuk.
- Motyw Dzikiego Gonu pojawia się w pierwszym tomie powieści Wampirze Cesarstwo Jaya Kristoffa (rozdział X Żaden kwiat nie rozkwita).
Film
- W oparciu o mit o Dzikim Łowie jest zrealizowany 6. sezon serialu Teen Wolf, w którym Dziki Łów to jeźdźcy na koniach, którzy porywali ludzi z miasteczek. Jeźdźcy widmo sprawiali, że porwana osoba była wymazywana z pamięci osób, które ją znały.
Muzyka
- Strzelec potępiony poemat symfoniczny Césara Francka (1882) – nawiązuje do motywu galopujących na koniach dusz zmarłych, co ma mieć miejsce podczas burzy[5]
Gry komputerowe
Motyw Dzikiego Gonu pojawia się w uniwersum League of Legends, związaną z nim lokacją są Wyspy Cienia i postacie takie jak Hecarim, Karthus, Viego, Thresh.
Motyw Dzikiego Gonu pojawia się w trzeciej odsłonie gry Wiedźmin, Wiedźmin 3 Dziki Gon, stworzonej przez CD Projekt Red[6].
Przypisy
- ↑ John i Caitlin Matthews, Mitologia Wysp Brytyjskich, Poznań: Rebis, 1997, ISBN 83-7120-261-X., s. 78.
- ↑ a b c d e f g h i Dzikie łowy, [w:] Jarosław Musiał, Demonologia germańska : duchy, demony i czarownice, Gdańsk: Wydawnictwo Maszoperia Literacka, 2011, ISBN 978-83-62129-78-2, OCLC 802631884 [dostęp 2021-06-21].
- ↑ Artur Szrejter, Mitologia germańska : opowieści o bogach mroźnej Północy, wyd. Wyd. 2 rozsz. i popr, Gdańsk: Wydawnictwo L&L, [cop. 2006], s. 279, ISBN 83-88595-99-7, OCLC 750042880 [dostęp 2021-06-21].
- ↑ a b c DZIKI GON W PODANIACH I LITERATURZE, Rivski, 21 marca 2018 [dostęp 2021-06-21] (pol.).
- ↑ Strzelec, [w:] Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, wyd. Wyd. 1, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 1113, ISBN 83-06-00861-8, OCLC 18253136 [dostęp 2021-06-21].
- ↑ Zbigniew Jankowski, Wiedźmin 3: Dziki Gon – Recenzja, Eurogamer.pl, 12 maja 2015 [dostęp 2021-10-26] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Captioned as "Wodan's wilde Jagd". Wodan leads an immense host of people and animals through the night sky; his wild hunt. A female figure struggles on the ground below.
