Kościół św. Klary i św. Jadwigi we Wrocławiu
 110 z dnia 14.02.1962[1] | |||||||||||
 Klasztor Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej – widok od strony pl. Nankiera | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Adres | plac Nankiera | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | św. Jadwigi (kościół), | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||
 51°06′46,7″N 17°02′15,0″E/51,112972 17,037500 | |||||||||||
Kościół św. Jadwigi we Wrocławiu – świątynia rzymskokatolicka, która wraz z dawnym klasztorem zakonu żeńskiego św. Klary należy dziś do sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej, prowadzących tu Publiczne Liceum Ogólnokształcące.
Historia
Klaryski sprowadziła do Wrocławia w 1257 księżna Anna Przemyślidka, wdowa po księciu Henryku II Pobożnym i ulokowała w pozostającej pod bezpośrednią władzą książęcą lewobrzeżnej części miasta. Ponadto klaryski otrzymały i aż do początków XIX wieku zarządzały także pobliskimi odrzańskimi wyspami – Bielarską i Słodową. Dysponowały najpierw drewnianym, później gotyckim klasztorem i kościołem, który – u szczytu zamożności zakonu – w latach 1696-99 został całkowicie przebudowany w stylu barokowym.
Klaryski, które przez blisko pół tysiąclecia mieszkały w tym miejscu, początkowo – do XIV wieku – przyjmowały do swego zakonu jedynie kandydatki z rodów książęcych i rycerskich, a i później, kiedy mogły do tego zakonu wstępować córki mieszczan, to zamkniętą miały możliwość piastowania wyższych godności. Opatkami mogły być przez pierwsze dwieście lat tylko córki książęce. W kaplicy (pod wezwaniem św. Jadwigi) tego naówczas elitarnego klasztoru pochowano Henryka III Białego, Henryka V Grubego i Henryka VI Dobrego, ostatniego z wrocławskich książąt, a także kilkanaście książęcych córek ze śląskich Piastów. Ocalałe płyty nagrobne są obecnie eksponowane w Mauzoleum Piastów Śląskich w kościele św. Klary. W ediculi w filarze między kaplicą a kościołem mieści się urna z sercem księżniczki Karoliny, zmarłej w 1707 ostatniej Piastówny.
W 1810 klasztor przejęły urszulanki; prowadziły one we Wrocławiu dwie szkoły dla dziewcząt: przy Ritterplatz (pl. Nankiera) i na Karłowicach, przy Corsoallee (ul. Kasprowicza, do 1928 poza granicami miasta)). W 1945 klasztor nie uległ większym zniszczeniom; urszulanki niemieckie, wobec faktu zmiany granic państwowych po wojnie zwróciły się do przełożonej prowincji polskiej Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej z propozycją przekazania klasztoru. Polskie urszulanki musiały zostawić na Wschodzie domy we Lwowie, Kołomyi i Stanisławowie i chętnie propozycję tę zaakceptowały. Nowa szkoła dla dziewcząt uruchomiona została formalnie w listopadzie 1946 roku.
O ile uszkodzenia budynków klasztornych były niewielkie, to kościół został w 1945 zrujnowany. Zniszczeniu uległy dach i sklepienia, spłonął też barokowy hełm (odbudowany we wrześniu 2013 roku). Dawny kościół św. Klary przestropowano żelbetową płytą, skuwając resztki uszkodzonej barokowej dekoracji i wprowadzając podziały ścian sugerujące położenie dawnych gotyckich sklepień, po czym urządzono w nim Mauzoleum Piastów. Dawna boczna kaplica św. Jadwigi, która zachowała barokowy charakter, uzyskała w ten sposób rangę głównej przestrzeni sakralnej zespołu.
Architektura
Nietypowa jest dyspozycja przestrzenna kościoła – jest on bowiem pozornie halowy, a właściwie jednonawowy, lecz przylega do niego od północy na całej długości kaplica o szerokości porównywalnej z szerokością nawy i jednakowej z nią wysokości. Obie niemalże równorzędne przestrzennie części kościoła zostały w czasach baroku podwyższone o kilka metrów i nakryte wspólnym dachem. Od południowego zachodu przylega do kościoła wieża, od końca XVII w. do II wojny światowej i ponownie od 4 września 2013 roku[2][3][4] nakryta barokowym hełmem.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ Stracił hełm w czasie walk o Festung Breslau. Dostał nowy, 4 września 2013 [dostęp 2013-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-12].
- ↑ Wieża przy klasztorze urszulanek ma już zamontowany hełm
- ↑ Katarzyna Dynowska, Wrocław: hełm zwieńczył wieżę kościoła sióstr urszulanek, TVP, 4 września 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-09-11].
Linki zewnętrzne
- Liceum Ogólnokształcące Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu
- Kościół św. Klary i św. Jadwigi na zdjęciach archiwalnych i współczesnych na portalu dolny-slask.org.pl
- Kościół św. Klary i św. Jadwigi na zdjęciach archiwalnych i współczesnych na portalu fotopolska.eu
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Wrocławia, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Tomasz Gąsior, Licencja: CC BY-SA 4.0
Klasztor i liceum urszulanek Unii Rzymskiej we Wrocławiu na pl. bpa Nankiera 16 (dawny klasztor klarysek).